Thanh tra Chính phủ đề nghị thu hồi 129 ha đất giao doanh nghiệp không đúng quy định tại Ninh Bình

Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm vừa ký văn bản thông báo kết luận thanh tra về công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình (thời kỳ từ 2011 - 2018).

Nhiều diện tích đất giao doanh nghiệp chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất

Kết luận thanh tra (KLTT) nêu rõ, đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Ninh Bình vẫn chưa ban hành quyết định thu hồi 444,18 ha đất do Nông trường Yên Phú trước đây quản lý.

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện nhiều diện tích đất đã giao cho một số công ty sử dụng từ nhiều năm nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đối với nhà nước. Cụ thể, Công ty CP thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao khoảng 1.007 ha, Công ty CP giống bò thịt, sữa Yên Phú trên 241 ha, Công ty TNHH MTV Bình Minh 545 ha.

Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thuê 129 ha đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái vui chơi giải trí hồ Đồng Chương. Ảnh minh hoạ

Qua đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị tỉnh Ninh Bình xác định lại toàn bộ diện tích phải nộp tiền thuê đất của 4 công ty nông nghiệp đã và đang quản lý, sử dụng nhưng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính kể từ thời điểm sắp xếp, chuyển đổi theo đúng quy định pháp luật.

Đồng thời, xem xét thu hồi các diện tích đất, gồm: 129 ha đã giao cho Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thuê thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái vui chơi giải trí hồ Đồng Chương tại Quyết định số 533/2011 do không đủ căn cứ, điều kiện để thu hồi đất, giao đất theo quy định của pháp luật và dự án chậm tiến độ (chậm 9 năm); 444,18 ha đất Nông trường Yên Phú đã giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân (đã hết hạn hợp đồng và đã được quy hoạch là công viên động vật hoang dã).

Quy định không đúng hệ số quy đổi gây thất thu ngân sách

Cũng theo kết luận thanh tra (KLTT), trong giai đoạn từ năm 2012 - 4.2017, UBND tỉnh Ninh Bình không ban hành văn bản quy định hệ số quy đổi từ khoáng sản thành phẩm sang khoáng sản nguyên khai để tính phí bảo vệ môi trường. Do đó, các doanh nghiệp vẫn nộp phí bảo vệ môi trường theo khối lượng khoáng sản thành phẩm, là vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.

Đáng chú ý, trong giai đoạn 2012 - 2016, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Quyết định số 226/QĐ-UBND ngày 5/4/2012 quy định hệ số quy đổi từ “tấn” ra “m3”. Tuy nhiên, tại quyết định này có nhầm lẫn về khái niệm đá nguyên khai, dẫn đến một số doanh nghiệp khai thác đá sản xuất xi măng đã áp dụng hệ số quy đổi 2,74 tấn/m3 (giai đoạn từ 2012 - 4.2017) để tính thuế tài nguyên.

Đến cuối năm 2016, UBND tỉnh Ninh Bình đã có Văn bản số 432/UBND-VP5 hướng dẫn các doanh nghiệp khai thác khoáng sản thực hiện việc quy đổi theo hệ số 1,6 tấn/m3 và chỉ đạo cơ quan thuế kiểm tra và truy thu đối với các doanh nghiệp đã quy đổi theo hệ số 2,74 tấn/m3”, nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn còn 3/5 doanh nghiệp khai thác đá sản xuất xi măng chưa thực hiện đầy đủ việc nộp phí bảo vệ môi trường bổ sung.

Theo Thanh tra Chính phủ (TTCP), quy định không đúng hệ số của UBND tỉnh Ninh Bình gây thất thu cho Ngân sách Nhà nước. TTCP tạm tính số tiền phí bảo vệ môi trường phải nộp bổ sung của 5 doanh nghiệp là hơn 1,4 tỉ đồng.

Mặt khác, về thuế tài nguyên, còn 3/5 chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản để sản xuất xi măng, gồm: Công ty CP xi măng Hướng Dương, Công ty TNHH Duyên Hà, Công ty CP xi măng Hệ Dương đã nộp thuế tài nguyên theo hệ số quy đổi 2,74 tấn/m3, chưa thực hiện việc quy đổi theo hệ số 1,6 tấn/m3 theo yêu cầu của UBND tỉnh Ninh Bình để nộp thuế tài nguyên bổ sung đối với khối lượng khoáng sản khai thác từ tháng 4.2017 trở về trước.

Đặc biệt, sau khi UBND tỉnh này ban hành Quyết định số 09/2017/QĐ-UBND ngày 4.4.2017 quy định hệ số quy đổi 1,6 tấn/m3, Công ty CP xi măng Hướng Dương vẫn quy đổi theo hệ số 1,8 tấn/m3 để nộp thuế tài nguyên (đến thời điểm thanh tra vẫn không thực hiện theo quy định của UBND tỉnh). TTCP áp dụng hệ số quy đổi 1,6 tấn/m3 để tạm tính số tiền thuế tài nguyên của 3 đơn vị nêu trên còn thiếu là trên 32,5 tỉ đồng.

Tại kết luận này, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể vi phạm để xử lý theo quy định pháp luật.