Nhiều người dân ở thôn 6, 7 xã Vĩnh Khang bức xúc cho biết: Tình trạng sạt lở bờ sông chủ yếu là do họ khai thác cát trái phép, việc mưa lũ có sạt lở nhưng không mưa lũ thì cũng sạt lở, bởi họ khai thác cát trái phép rầm rộ suốt ngày lẫn đêm vào sát bờ thì sạt lở bờ sông là đúng thôi. Kiến nghị nhiều xã không giải quyết, cát tặc còn đe dọa chúng tôi, nếu không xử lý được việc khai thác cát trái phép thì sạt lở còn đe dọa đến công trình đê điều và làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân địa phương.
Theo công văn số 07/CV-UBND của UBND xã Vĩnh Khang, ngày 2/5/2018 về việc tham gia ý kiến đề nghị của Công ty TNHH Phạm Đức Minh Anh xin cấp phép khai thác mỏ cát số 52, xã Yên Thái, huyện Yên Định và xã Vĩnh Khang, huyện Vĩnh Lộc nêu: Thời gian vừa qua tình hình khai thác cát trái phép trên địa bàn xã quản lý còn diễn biến hết sức phức tạp, các thuyền khai thác gần bờ làm sạt lở trực tiếp đến diện tích đất canh tác của nhân dân. UBND xã Vĩnh Khang đã phải thành lập tổ công tác, lập chốt để canh giữ thuyền hút cát trái phép 24/24, nhưng thẩm quyền xử lý của cấp xã hạn chế, phương tiện và công cụ hỗ trợ không có gây khó khăn cho công tác quản lý khai thác cát.
Xuất phát từ tình hình trên UBND xã Vĩnh Khang đề nghị cấp có thẩm quyền không cấp phép khai thác cát mỏ số 52 thuộc địa bàn xã đang quản lý. Để tạo điều kiện cho UBND xã Vĩnh Khang hoàn thành nhiệm vụ trong công tác bảo vệ và quản lý tài nguyên. Không làm ảnh hưởng đến diện tích hoa mầu và đời sống dân sinh.
Một người dân có đất canh tác thuộc thôn Phù Hưng 2, xã Yên Thái ( huyện Yên Định) cho biết thêm: Khu vực này trước kia rất rộng nay bị sạt lở vào cả đất canh tác của người dân, có điểm sạt lở vào gần đến nhà dân. Nếu nhà nước mà cấp phép khai thác cát ở đây thì người dân chúng tôi rất lo lắng có nguy cơ sạt lở mất cả nhà cửa. Thời gian trước có nhiều tàu thuyền ở khu vực sông Bưởi ngược lên đây để khai thác cát trái phép, rồi tác động của mưa lũ năm nào cũng có, đã gây nên sạt lở bờ sông.
Trước tình hình mưa lũ, sạt lở đang ngày một diễn ra phức tạp, ngày 4/5/2018 UBND xã Yên Thái cũng có Công văn số 11/UBND gửi Sở TN&MT về việc không đồng ý cấp phép khai thác cát tại mỏ cát số 52 xã Yên Thái. Mỏ cát số 52 cách khu dân cư khoảng 120m, cách đê và QL45 khoảng 160m về phía bờ nam. Tại vị trí này hàng năm thường xuyên bị sạt lở do dòng chảy, nhất là về mùa mưa nước sông Mã lên cao làm ảnh hưởng đến công tác sản xuất của nhân dân. Xã Yên Thái có 02 thôn nằm trong vùng ngoại đê với số hộ 423 hộ, dân số 1.675 người, diện tích đất nông nghiệp vùng ven sông 78ha, hàng năm bị sạt lở xuống sông Mã khoảng 0,85ha.
Qua nhiều lần tham vấn ý kiến của các sở Đảng bộ và nhân dân xã Yên Thái đã có ý kiến và có văn bản đề nghị không nhất trí cấp phép khai thác mỏ cát số 52 do vị trí gần khu dân cư, gần đê và ở vị trí này hàng năm bị sạt lở nhiều. Vậy UBND xã Yên Thái đề nghị Sở TN&MT không cấp phép khai thác mỏ cát số 52.
Trao đổi với PV Báo TN&MT, ông Lê Văn Tài, Cán bộ địa chính xã Yên Thái cho biết: Tình trạng sạt lở bờ sông liên tục xảy ra, như mưa lũ vừa qua thì càng sạt lở nhiều hơn. Vì vậy mà xã đã có ý kiến không đồng ý cấp phép mỏ cát số 52 cho Công ty Phạm Đức Minh Anh vì khu vực này gần khu dân cư, gần đê và vị trí này hàng năm bị sạt lở nhiều.
Theo ông Hoàng Xuân Minh - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Khang, huyện Vĩnh Lộc thì: Xuất phát từ tình trạng sạt lở bờ sông và khai thác cát trái phép, nên UBND xã Vĩnh Khang tham vấn ý kiến không đồng ý cấp phép cho Công ty Phạm Đức Minh Anh khai thác cát thuộc địa bàn xã quản lý. Vừa rồi xã cũng phối hợp với Công an huyện bắt được 4 tàu khai thác cát trái phép ở đây chở về sông Bưởi để tiêu thụ. Cũng theo ông Minh để ổn định tình hình khai thác cát trái phép và hạn chế sạt lở đất nông nghiệp của người dân, xã đề nghị UBND Thanh Hóa không cấp phép cho đơn vị nào khai thác ở khu vực này và nên đưa mỏ cát số 52 ra khỏi quy hoạch
Rõ ràng việc sạt lở đất nông nghiệp của người dân dọc 2 bờ sông Mã xã Vĩnh Khang ( Vĩnh Lộc) và Yên Thái ( Yên Định) xảy ra thường xuyên và nghiêm trọng đang trực tiếp đe dọa đến tính mạng và tài sản của người dân đó là hệ lụy của việc khai thác cát trái phép. Đã đến lúc các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa cần sớm vào cuộc mạnh tay hơn nữa để dẹp bỏ tình trạng hút cát trái phép nơi đây.
