Tài chính và công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn

Dưới sự điều phối của đại diện Vụ Pháp chế và Viện Chiến lược chính sách, tài nguyên và môi trường, Phiên thảo luận tập trung vào vai trò của tài chính và công nghệ trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn.

TS. Mai Thế Toản - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách TN&MT cho biết: Luật Bảo vệ môi trường được Quốc hội thông qua năm 2020 có đề cập cụ thể đến nội dung phát triển kinh tế toàn hoàn tại Điều 142. Theo đó, kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện lồng ghép kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có trách nhiệm thiết lập hệ thống quản lý và thực hiện các biện pháp để giảm khai thác tài nguyên, giảm chất thải, nâng cao mức độ tái sử dụng và tái chế chất thải ngay từ giai đoạn xây dựng dự án, thiết kế sản phẩm, hàng hóa đến giai đoạn sản xuất, phân phối.

Bên cạnh đó, Nghị định 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đưa ra những quy định cụ thể về tiêu chí, lộ trình và cơ chế khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn.

Hiện, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn. Đồng thời, xây dựng, vận hành nền tảng kết nối thông tin, chia sẻ dữ liệu về áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn; Ban hành khung hướng dẫn áp dụng kinh tế tuần hoàn; Hoàn thiện chính sách đầu tư, ưu đãi, khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn.

Trong đó, Nhà nước sẽ đầu tư vào nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng, chuyển giao công nghệ và sản xuất thiết bị, đào tạo nhân lực để thực hiện kinh tế tuần hoàn; Cung cấp nền tảng chia sẻ thông tin, dữ liệu về kinh tế tuần hoàn. Cùng với đó là ưu đãi về vốn, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt… cho các doanh nghiệp thực hiện kinh tế tuần hoàn.

Cũng theo TS. Mai Thế Toản, thời gian tới, Nhà nước sẽ những chính sách  khuyến khích các hoạt động như: Nhiên cứu, phát triển công nghệ, giải pháp kỹ thuật, cung cấp các dịch vụ tư vấn, thiết kế, đánh giá thực hiện kinh tế tuần hoàn theo quy định của pháp luật; Phát triển các mô hình liên kết, chia sẻ việc sử dụng tuần hoàn sản phẩm và chất thải; thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, liên minh tái chế, các mô hình liên kết vùng, liên kết đô thị với nông thôn và các mô hình khác theo quy định của pháp luật để thực hiện các hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đạt được tiêu chí của kinh tế tuần hoàn; Phát triển thị trường tái sử dụng sản phẩm thải bỏ, tái chế chất thải; Huy động các nguồn lực trong xã hội để thực hiện kinh tế tuần hoàn theo quy định của pháp luật; Hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức, công nghệ về kinh tế tuần hoàn theo quy định của pháp luật.

Có thể thấy, tài chính và công nghệ là hai thành tố quan trọng thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Để làm rõ hơn về vấn đề này, tại phiên thảo luận, các chuyên gia đã cùng chia sẻ các chủ đề như: Hợp tác công tư thúc đẩy kinh tế tuần hoàn thông qua tiếp cận thay đổi hệ thống; Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất như một công cụ chính sách; Đổi mới kinh tế tuần hoàn trong khối doanh nghiệp; Công nghệ kiểm soát ô nhiễm và khí hậu trong kinh tế tuần hoàn…

Thông qua các chủ đề trên, các đại biểu tham dự đã có cái nhìn tổng quan hơn về các chính sách, công cụ thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn. Cũng như xác định các cơ hội hợp tác nhằm tăng cường tài chính và công nghệ của nền kinh tế tuần hoàn…