Siết chặt quản lý khai thác cát, sỏi ở Quảng Trị - Bài 3: Cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu để ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép

PV: Để triển khai Nghị định số 23/2020/NĐ-CP của Chính phủ, UBND tỉnh đã có những giải pháp nào trong công tác chỉ đạo?

Ông Hà Sỹ Đồng:

Tỉnh đã ban hành nhiều quyết định, công văn, văn bản, kế hoạch… để triển khai thực hiện Nghị định số 23/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, như văn bản số 6517/UBND – TN ngày 31/12/2021; công văn 2569/UBND – KT ngày 31/5/2023, đặc biệt là công văn 4162/UBND – TN ngày 9/9/2021 về việc tiếp tục thực hiện Nghị định số 23, chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các quy định của Nghị định 23 trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản cát, sỏi lòng sông nói riêng và các loại khoáng sản nói chung.

Tỉnh yêu cầu Sở TN&MT trong việc thẩm định, trình UBND tỉnh cấp phép, thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông ngoài việc tuân thủ pháp luật về khoáng sản, môi trường còn phải đáp ứng các yêu cầu quy định tại Điều 8, Điều 9, Điều 14 và Điều 15 của Nghị định 23, trong đó phải bảo vệ, duy trì khả năng thoát lũ của sông; không gây bồi lắng, xói, lở lòng sông, gây mất ổn định bờ, bãi sông và ảnh hưởng đến chức năng của nguồn nước. Chủ trì phối hợp các ngành, địa phương liên quan thực hiện nhiệm vụ lập hồ sơ “Khoanh định khu vực cấm hoặc tạm thời cấm hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trên địa bàn tỉnh”.

Yêu cầu Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các ngành, UBND cấp huyện liên quan thẩm định các dự án kè bờ, gia cố bờ sông, trừ công trình kè, bờ, chỉnh trị sông để phòng chống thiên tai; san, lấp, lấn sông, cải tạo cảnh quan các vùng đất ven sông đáp ứng các yêu cầu quy định tại Điều 14 và Điều 18 của Nghị định 23, trong đó hạn chế tối đa việc lấn sông, thu hẹp không gian chứa, thoát lũ của sông…UBND các huyện thị chỉ đạo cấp xã, phường thực hiện các biện pháp bảo vệ cát, sỏi chưa khai thác.

Các huyện, thị như Triệu Phong, thị xã Quảng Trị, Đông Hà, Gio Linh, Vĩnh Linh… đã chủ động thành lập tổ công tác liên ngành thường xuyên kiểm tra, giám sát, tổ chức nhiều đợt truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi trái phép, qua đó hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép ngày càng giảm.

Trong quá trình hoạt động, các đơn vị đã chấp hành các quy định của giấy phép khai thác và quy định của pháp luật về khoáng sản như khai thác trong diện tích được cấp phép, bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ, giám sát môi trường định kỳ, báo cáo định kỳ hoạt động khoáng sản, có phương án cải tạo, phục hồi môi trường, trong đó có phương án phòng chống sạt lở…

PV: Ông nhận thấy vướng mắc gì trong việc thực hiện Nghị định 23 tại địa phương?

Ông Hà Sỹ Đồng:

Trong quá trình triển khai, chúng tôi nhận thấy Nghị định 23 vẫn có một số vướng mắc. Cụ thể, về việc quy định cứng thời gian khai thác như hiện nay (từ 7 - 17h) gây khó khăn cho các địa phương trong việc áp dụng. Nghị định hiện hành yêu cầu khu vực bến, bãi chứa cát, sỏi nằm trong phạm vi cảng đường thủy nội địa theo quy định của Luật Giao thông đường thủy nội địa; quy định này chưa bao quát trường hợp bến thủy nội địa theo quy định tại Nghị định số 08/2021/NĐ-CP ngày 28/01/2021 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động đường thủy nội địa. Nghị định quy định UBND cấp tỉnh chủ trì tổ chức đấu giá đối với khối lượng sản phẩm là cát, sỏi lòng sông thu hồi được từ các dự án duy tu, nạo vét luồng thuộc 6 vùng nước cảng biển, vùng nước đường thủy nội địa sẽ không khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân trong quá trình nạo vét luồng vùng nước cảng biển, vùng nước đường thủy nội địa. Ngoài ra, việc lắp đặt trạm cân để giám sát khai thác cát, sỏi từ mỏ là chưa phù hợp với tình hình thực tế.

Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trên, đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định sửa đổi một số nghị định về khoáng sản làm cơ sở triển khai thực hiện đảm bảo phù hợp hơn.

PV: Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông của các sở, ban, ngành, địa phương, thời gian tới, tỉnh sẽ triển khai những nhiệm vụ gì?

Ông Hà Sỹ Đồng:

Dù tôi có nêu những vướng mắc ở trên nhưng phải khẳng định rằng, Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/02/2020 của Chính phủ đã góp phần lớn để tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, hạn chế tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép, tác động của hoạt động khai thác cát, sỏi đến lòng bờ, bãi sông; góp phần cung cấp nguyên vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh và các khu vực lân cận, đảm bảo cho các công trình thi công đúng tiến độ.

Thời gian tới, UBND tỉnh sẽ tiếp tục ban hành các văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước về cát, sỏi. Trong đó, chỉ đạo các sở, ngành sớm hoàn thiện, trình UBND tỉnh ban hành đề án tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản (trong đó có cát, sỏi); áp dụng công nghệ thông tin vào hoạt động giám sát khai thác cát, sỏi.

Yêu cầu các sở, ban ngành chức năng và chính quyền địa phương các cấp cần tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép. Công an tỉnh xây dựng quy chế phối hợp trong quản lý cát, sỏi lòng sông, kiểm tra, xử lý vi phạm tại khu vực giáp ranh theo quy định tại Nghị định 23 làm cơ sở triển khai thực hiện. Sở TN&MT, các địa phương đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát. Cục Thuế tỉnh tăng cường công tác chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh, khai thác tài nguyên cát, sỏi trên địa bàn. Sở Xây dựng cân đối cung cầu sử dụng cát, sỏi trên địa bàn toàn tỉnh.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

“

Năm 2022, các đơn vị khai thác cát, sỏi ở địa bàn tỉnh Quảng Trị đã đóng góp vào ngân sách Nhà nước trên 2,3 tỷ đồng, nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản với tổng số tiền 706 triệu đồng, ký quỹ phục hồi môi trường với tổng số tiền 815 triệu đồng, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương.

Sở TN&MT tỉnh Quảng Trị thông tin