Sa Pa (Lào Cai): Gỡ khó trong công tác giải phóng mặt bằng

Khó khăn trong công tác thu hồi đất

Công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại Sa Pa, Lào Cai những năm qua có chuyển biến rõ rệt, đã hạn chế tối đa việc thu hồi đất "tùy tiện", làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất, nhất là đối với người nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã cơ bản bảo đảm công khai, dân chủ, đúng pháp luật. Tại nhiều địa phương trên địa bàn thị xã Sa Pa đã chú trọng đến công tác lấy ý kiến góp ý của người có đất thu hồi về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện nghiêm túc việc tiếp thu, giải trình đối với các nội dung mà người dân còn băn khoăn, chưa đồng thuận.

Tuy nhiên, việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư còn nhiều vướng mắc, chưa được kịp thời tháo gỡ, một số địa phương thực hiện còn chậm, chưa đúng theo tinh thần với các quy định pháp luật, làm ảnh hưởng đến quyền lợi, đời sống và sinh kế của người có đất bị thu hồi, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.

Bên cạnh đó, một số địa phương chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành; chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, giải thích cho nhân dân hiểu rõ quy định của pháp luật hoặc né tránh, thiếu cương quyết, không giải quyết dứt điểm, làm cho việc giải phóng mặt bằng bị kéo dài nhiều năm.

Tại phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa, Lào Cai, một trong những địa phương gặp nhiều khó khăn trong thu hồi đất giải phóng mặt bằng. Nguyên nhân là do giá đất khi thu hồi chưa sát với thực tế làm người dân chưa đồng thuận, hơn nữa việc thu hồi đất đối với người dân làm mất đi tư liệu sản xuất mà không có đất để chuyển đổi, giao tái định cư... dẫn đến khó khăn.

Theo ông Nguyễn Văn Duyệt - Phó Chủ tịch phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa, hiện nay trên địa bàn thị xã có 11 dự án cần giải phóng mặt bằng với tổng diện tích khoảng hơn 100ha. Hiện tại có 9 dự án đang thực hiện công tác thu hồi giải phóng mặt bằng.

Việc giải phóng mặt bằng cũng gặp nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân như đa số là đồng bào dân tộc thiểu số nên trình độ hiểu biết chưa cao, người dân sống nhờ vào nông nghiệp nên khi thu hồi làm mất đi tư liệu sản xuất ảnh hưởng đến cuộc sống. Phường Hàm Rồng là phường có tiềm năng du lịch nên mặt bằng chung của giá đất cao do vật khi thu hồi giải phóng mặt bằng áp giá theo quy định không sát với thực tế khiến người dân không đồng thuận giao đất.

Đa dạng hóa hình thức bồi thường để giải bài toán "Giải phóng mặt bằng"

Theo báo cáo cửa cơ quan chức năng thị xã Sa Pa, hiện Sa Pa có gần 16 dự án lớn nhỏ đã và đang trong quá trình thu hồi giải phóng mặt bằng với 186,3ha. Để giải quyết những vấn đề giải phóng mặt bằng, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế, thu hút đầu tư, ông Phạm Tiến Dũng - Phó Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết, trong vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Sa Pa đa dạng các hình thức bồi thường, gồm: bồi thường bằng đất có cùng mục đích với đất bị thu hồi, bằng tiền, bằng đất khác, bằng nhà ở.

Đồng thời, thành phần Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng đa dạng với sự tham gia của đại diện Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp, đại diện của người sử dụng đất có đất bị thu hồi... để đảm bảo sự khách quan, minh bạch, sự tham gia của các bên liên quan.

Bên cạnh đó, địa phương cũng hỗ trợ chuyển đổi nghề và tìm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ được vay vốn tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất, kinh doanh... Hỗ trợ ổn định đời sống; Hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh; Hỗ trợ di dời vật nuôi; hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất; Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân; Hỗ trợ tái định cư.

Trong việc giải phóng mặt bằng, thu hồi đất thì ý thức của người dân là yếu tố quan trọng. Để người dân hiểu và tự giác bàn giao mặt bằng khi triển khai thực hiện dự án, Sa Pa, đã tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Trong đó, cần có sự phối hợp thực hiện để chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng đến tận cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Từ đó, tạo sự đồng thuận, tin tưởng, tự giác trong tổ chức thực hiện, nhất là người dân có đất nằm trong vùng dự án.

Ngoài ra, các đơn vị liên quan đã có sự phối hợp chặt chẽ với cộng đồng trách nhiệm giữa đơn vị thực hiện đo đạc, lập hồ sơ phục vụ công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của Trung tâm phát triển quỹ đất, niêm yết giá công khai, minh bạch. Từ đó, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Còn đối với các dự án khó khăn quá trong công tác giải phóng mặt bằng thì Sa Pa cũng có những hình thức cứng rắn như sau khi tăng cường công tác tuyên truyền vận động trong công tác phối hợp thống kê kiểm đếm. Trường hợp các hộ vẫn kiên quyết không phối hợp sẽ hoàn thiện hồ sơ và thực hiện quy trình kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc và cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.