Ký ức buồn nơi ở cũ
Mới đây, chúng tôi có dịp đi cùng lãnh đạo xã Quảng An, huyện Đầm Hà, Quảng Ninh đến thăm khu tái định cư Làng Ngang. Đi trên con đường bê tông phẳng lỳ chạy tít tắp lên các triền đồi xuyên qua những cách rừng keo xanh mướt. Cuộc sống của người dân thôn Làng Ngang đã thực sự khoắc lên bộ áo mới.
 |
|
Trồng cây quế, hồi giúp người dân thôn Làng Ngang có việc làm và thu nhập ổn định |
Anh Phạm Tiến Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng An chia sẻ, lần nào đi xuống thôn, tôi cũng thấy rất vui. Nhìn cuộc sống bây giờ của bà con nơi đây, ít ai biết được rằng chỉ gần chục năm trước, nhiều hộ phải sinh sống trong cảnh thiếu thốn và đối mặt với nguy hiểm mỗi khi mùa mưa bão đổ về.
Ngay đầu thôn Làng Ngang, tiếp xúc với một số hộ dân, mới thấy được chính sách từ vận động đến di dời các hộ dân về nơi định cư mới và cố được cuộc sống đủ đầy cũng chính là niềm mơ ước của hàng chục hộ dân nơi đây.
Đang cho đàn gà ăn ở vườn rau, thấy lãnh đạo xã Quảng An dẫn khách đến nhà, ông Trề Mềnh Sênh, người dân tộc Sán Dìu nhà ở giữa thôn Làng Ngang vội vàng về pha nước mời khách rồi vồn vã chuyện trò như người thân thiết.
 |
|
Chăn nuôi gà, kết hợp trồng rừng giúp gai đình ông Trề Mềnh Sênh có cuộc sống khá giả. |
Đưa tay chỉ về phía dãy núi xa tắp đang mờ dần bởi sương chiều, ông Trề Mềnh Sênh kể, nhà tôi trước kia ở thôn Tán Trúc Tùng trong đó. Cả thôn đều là người Sán Dìu sinh sống từ nhiều đời nay. Do đông con, nên cả nhà tôi phải sống tạm bợ trong căn nhà nhỏ dưới chân đồi. Cứ vào mùa mưa bão là cả nhà lo ngay ngáy, bởi đất đá trôi ầm ầm xuống ruộng, vườn ngay sát ngôi nhà, nên cứ mưa to về đêm là cả nhà chạy sang nhà hàng xóm ngủ nhờ.
Những câu chuyện về cuộc sống no ấm đủ đầy được người dân thôn Làng Ngang kể lại thay cho những ký ức buồn và thiếu thốn trước đây. Đó là câu chuyện của chị Chíu Tài Múi nhà ở cuối thôn cho biết, được chính quyền vận động, cả nhà em quyết định chuyển căn nhà cũ nằm cạnh con suối lớn để tránh nguy hiểm khi mùa mưa về. Nay về nơi ở mới, cuộc sống no đủ hơn, con cái được học hành, không còn lo mỗi khi mùa lũ tràn về như trước.
Xẻ đồi đưa dân đến nơi ở mới
Cuộc sống của hàng chục hộ dân xã Quảng An sống thấp thỏm trên những sườn núi, hay bên những con suối cứ vậy trôi qua nhiều thế hệ. Cách đây hơn 10 năm, nhiều đoàn công tác của tỉnh Quảng Ninh, huyện Đầm Hà và xã Quảng An đến từng nhà hỏi han, ghi chép. Và sau đó là vận động bà con di dời đến nơi ở mới mang tên thôn Làng Ngang.
 |
|
Một góc nơi tái định cư tại thôn Làng Ngang, xã Quảng An |
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng An, Phạm Tiến Cường nhớ lại, khoảng năm 2010, qua rà soát, đánh giá, với quyết tâm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của gần 100 hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm trên địa bàn xã Quảng An, UBND tỉnh Quảng Ninh và huyện Đầm Hà đã quyết định triển khai xây dựng khu vực tái định cư tại Làng Ngang để di dân ra sinh sống. Dự án được triển khai từ năm 2012 trên khu vực rộng gần 6ha. Đến giữa năm 2014, đường giao thông, nhà văn hóa, trường học, công trình điện, nước với tổng kinh phí trên 15 tỷ đồng được hoàn thành phục vụ nhu cầu cho 90 hộ dân ra sinh sống.
Điều khó khăn nhất đối với chính quyền là bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số vốn quen tại nơi ở cũ lại có mồ mả ông cha, nên khi vận động họ di dời đến nơi ở mới không phải chuyện dễ. Bằng sự kiên trì vận động, giải thích cùng với chính sách phù hợp về đất ở, đất canh tác lại được ở nhà xây kiên cố, an toàn, dần dần, bà con đã tin theo. Hiện nay, Làng Ngang đã có 56 hộ ra ở với cuộc sống ngày càng tốt hơn- anh Cường cho biết thêm.
 |
|
Người dân thôn Làng Ngang đang cố gắng phấn đấu xây dựng thành làng văn hóa |
Đứng bên ngôi nhà 2 tầng khang trang, ông Trề Mềnh Sênh khoe, ra nơi ở mới gia đình được cấp gần 100m2 đất ở và được hỗ trợ 35 triệu đồng để xây nhà. Gia đình tôi đã vay mượn thêm để làm ngôi nhà này hết hơn 100 triệu đồng. Tận dụng phần đất quanh nhà, vợ chồng tôi đã nuôi gà, nuôi lợn, lúc nông nhàn thì đi chặt gỗ keo thuê. Đến nay gia đình đã trả hết nợ và mua được xe máy, ti vi, tủ lạnh, cuộc sống khấm khá hơn trước rất nhiều.
Trước khi chia tay, Phó Chủ tịch xã Quảng An, Phạm Tiến Cường chia sẻ, hiện xã đang xem xét cấp thêm cho bà con ruộng đất để canh tác giúp họ thực sự an cư tại nơi ở mới. Cùng với đó, xã cũng đang triển khai xây dựng thôn Làng Ngang thành làng văn hóa trong thời gian tới.
Rời khỏi khu tái định cư thôn Làng Ngang khi trời đã xẩm tối. Bà con trong thôn đang chuẩn bị bữa cơm chiều, mùi thơm của đống rơm mới được suốt bên những đống thóc ở góc sân của mỗi nhà, báo hiệu một mùa vàng bội thu, với cuộc sống mới no ấm thay cho cuộc sống vốn khốn khó nơi đầu núi, ven suối đầy nguy hiểm như trước đây.
