Đến nay, đã chấm dứt được tình trạng khai thác than trái phép, không còn những điểm “nóng” về khai thác than trái phép diễn ra trên địa bàn.
Kiên quyết ngăn “chảy máu” khoáng sản
Sau 3 năm triển khai, Nghị quyết 16-NQ/TU ngày 9/5/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét trong các hoạt động liên quan đến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Đến nay, về cơ bản, tỉnh đã kiểm soát tốt tình hình, không để xảy ra điểm “nóng” về khai thác than trái phép, quản lý chặt chẽ về đất đai, nhất là đất rừng, đất sản xuất lâm nghiệp giao cho các hộ dân ở các địa phương có nhiều khoáng sản than như: Cẩm Phả, Hạ Long, Uông Bí, Đông Triều.
Việc khai thác, vận chuyển than của các đơn vị thuộc TKV được quản lý chặt chẽ, hiệu quả.
Để khắc phục tình trạng cấp phép khai thác khoáng sản tràn lan, manh mún, nhỏ lẻ trong khai thác khoáng sản, ngăn chặn có hiệu quả, chấm dứt tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, tình trạng “chảy máu” khoáng sản, Quảng Ninh đã xây dựng nhiều chế tài để bảo đảm pháp luật về khoáng sản được thực thi nghiêm, có hiệu quả.
Chia sẻ với phóng viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thượng Yên Công (TP. Uông Bí), ông Hoàng Việt Thành cho biết, trên địa bàn có nhiều khai trường khai thác than của các đơn vị thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), ranh giới các mỏ giáp nhiều xã, phường của địa phương lân cận, địa hình nhiều đồi núi cao, nên luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tình trạng đào bới than trái phép, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn. Song, do làm tốt công tác phối hợp với các đơn vị ngành than thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi khai thác than trái phép nên nhiều năm nay, trên địa bàn không xảy ra tình trạng khai thác than trái phép.
Cùng với đó, tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các sở, ngành, UBND các cấp đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khoáng sản tới người dân. Trong đó, tập trung tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn bảo vệ tài nguyên khoáng sản, sử dụng tiết kiệm, hợp lý tài nguyên khoáng sản tới các địa phương có nhiều nguồn tài nguyên than, cát, đá, sỏi. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh đã ban hành gần 700 văn bản để quản lý, với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị trong việc tăng cường kiểm tra, giám sát gắn với vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị, địa phương.
Các đơn vị khai thác than thường xuyên phối hợp các địa phương tuần tra, kiểm soát ranh giới mỏ, ngăn chặn kịp thời hành vi khai thác than trái phép.
Đồng thời, các đơn vị trực thuộc TKV và Tổng Công ty Đông Bắc đã thực hiện xây dựng, ký quy chế phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên, ranh giới mỏ. Đồng thời, thường xuyên trao đổi tình hình, rút kinh nghiệm trong quá trình quản lý giữa các địa bàn giáp ranh, qua đó, chủ động xây dựng phương án ngăn chặn các hành vi vi phạm ranh giới tài nguyên than, khoáng sản, đảm bảo an ninh trật tự trong ranh giới mỏ.
Xử lý nghiêm các vi phạm
Song song với việc tuần tra, kiểm soát tại các khai trường khai thác than, việc tổ chức vận chuyển than ra các kho, cảng, bến bãi qua các đường chuyên dùng được thực hiện đảm bảo theo đúng quy định. Tổng Công ty Đông Bắc và TKV đã đầu tư các dự án băng tải vận chuyển than, chấm dứt việc vận chuyển than trên một số tuyến đường.
Cụ thể, TKV chấm dứt việc vận chuyển than ra cảng tiêu thụ trên tuyến quốc lộ thuộc khu vực Đông Triều - Uông Bí; Tổng Công ty Đông Bắc đầu tư một số cầu vượt qua tuyến QL18A ra cảng Km6 và cụm cảng Khe Dây, tại TP. Cẩm Phả; đầu tư hệ thống băng tải chuyển than từ mặt bằng +14 ra cảng Hồng Thái Tây, tại Thị xã Đông Triều. Với việc đầu tư băng tải và tuyến đường chuyên dụng vận chuyển than đã góp phần tích cực trong việc tăng cường quản lý vận chuyển than trái phép ra ngoài tiêu thụ. Đồng thời, đảm bảo vệ sinh môi trường, hạn chế gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Trong lĩnh vực khoáng sản phục vụ xây dựng, Quảng Ninh tăng cường công tác quản lý, có hướng điều chỉnh các quy hoạch đảm bảo bền vững và giảm dần khai thác, thực hiện lộ trình đến hết năm 2025 đóng cửa các mỏ khai thác đá trên địa bàn, góp phần bảo vệ môi trường. Đồng thời, rà soát, kiểm tra, giám sát các dự án có khai thác, tận thu cát, sỏi, sét, chấn chỉnh hoạt động về đất san lấp, xử lý kỷ luật nghiêm đối với trường hợp vi phạm, lập lại trật tự về hoạt động khoáng sản trên địa bàn.
Cùng với đó, Công an tỉnh đã phối hợp với các ngành, địa phương rà soát, quản lý chặt hoạt động của 21 cảng bến xuất nhập than và 5 doanh nghiệp vận tải thủy với hơn 200 phương tiện có đăng ký kinh doanh có trụ sở tại Quảng Ninh thường xuyên tham gia vận chuyển than. Đặc biệt, chủ trì với các địa phương tiến hành khảo sát, trực tiếp thống nhất với UBND các địa phương Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều, Quảng Yên, Vân Đồn lắp đặt 76 camera tại 36 vị trí nhạy cảm trên một số tuyến đường phục vụ giám sát, quản lý hoạt động tập kết, vận chuyển than trái phép.
Trao đổi với phóng viên, Phó Giám đốc Sở TN&MT Quảng Ninh ông Ngọc Thái Hoàng cho biết, thông qua các hoạt động tuần tra, kiểm soát, từ năm 2019 đến nay, các lực lượng chức năng của tỉnh đã kịp thời phát hiện, xử lý 495 vụ việc, 560 đối tượng khai thác, tập kết, vận chuyển than trái phép, thu giữ trên 124.000 tấn than các loại, trên 27.500 tấn sản phẩm ngoài than với giá trị trên 200 tỷ đồng.
Bằng những giải pháp quản lý quyết liệt, hiệu quả gắn với đặc thù từng địa phương, đơn vị sản xuất, tình trạng khai thác, tiêu thụ than trái phép đến nay đã được kiểm soát chặt chẽ, tạo động lực để các doanh nghiệp và ngành than ổn định sản xuất, kinh doanh, đóng góp vào sự phát kinh tế của Quảng Ninh.
