Quảng Ngãi: UBND huyện thua kiện vì thu hồi đất sai luật

Bỗng dưng bị “mất” đất

Năm 2012, thực hiện chủ trương của Chính phủ về thực hiện dự án trồng rừng từ nguồn vốn Ngân hàng thế giới (gọi tắt là dự án WB3) hai hộ dân thuộc diện nghèo và chưa có đất sản xuất là ông Hồ Văn Núi và ông Hồ Văn Dũng ở thôn Tang, xã Trà Bùi được UBND huyện Trà Bồng cấp 16 ha đất lâm nghiệp để trồng rừng, phát triển kinh tế. Hai hộ này thuộc diện nghèo không có đất sản xuất, đã từng phát rẫy, khai hoang trước đây tại khoảnh đất này.

Niềm vui “ngắn chẳng tày gang”, bỗng dưng đến năm 2017, UBND huyện Trà Bồng ra Quyết định số 767/QĐ-UBND, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Hồ Văn Núi và Hồ Văn Dũng khiến hai gia đình lâm vào cảnh khó khăn vì không có đất sản xuất. Nguyên nhân là do bà Hồ Thị Phượng Uyên, có đơn gửi UBND huyện Trà Bồng, cho rằng phần đất cấp cho ông Hồ Văn Núi và Hồ Văn Dũng là phần đất gia đình bà mua từ năm 2004 và trồng keo ổn định cho đến thời điểm phát hiện bị cấp chồng lên cho người khác.

Sau đó, hai hộ khởi kiện Quyết định 767 của UBND huyện Trà Bồng vì bị thu hồi đất sai. Quá trình khởi kiện và xác minh có nhiều diễn biên phức tạp, mẫu thuẫn, vì ông Hồ Văn Dũng đã rút đơn, ông Hồ Văn Núi vì không có đất sản xuất nên bỏ về quê vợ ở xã Bình An, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi sinh sống. Trong hồ sơ tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi có nhiều văn bản thể hiện do ông Hồ Văn Núi lăn tay vì ông không biết chữ, khẳng định ông không ủy quyền cho luật sư khởi kiện, hoặc xác nhận có sự xúi giục của người khác để đi khởi kiện.

Ông Hồ Văn Núi chia sẻ: Vì không biết chữ, không nắm được kỹ thuật trồng rừng theo quy định của dự án, nên ông và ông Dũng cùng liên kết với bà Uyên để triển khai dự án trồng rừng WB3, rồi sau đó cán bộ xã, huyện bảo đất cấp chồng lên đất bà Uyên, phải trả lại.

“Cấp đất từ 2012, đến 2017 huyện lại thu hồi, bảo là cấp chồng lên đất bà Uyên. Trong khi đơn bà Uyên gửi UBND huyện nêu là trồng keo ổn định từ năm 2004. Vậy tại sao năm năm trời bà không biết đất đó đã được cấp cho tôi và ông Dũng.”- ông Hồ Văn Núi cho hay.

Có dấu hiệu thiếu khách quan trong xác minh?

Để làm rõ vấn đề, chúng tôi lên làm việc với lãnh đạo xã Trà Bùi, cả ông Hồ Duy Phú, Bí thư Đảng ủy và ông Hồ Văn Ba, Chủ tịch UBND xã và ông Hồ Phi Thư, Trưởng công an xã Trà Bùi đều khẳng định: Năm 2007, bà Hồ Thị Phượng Uyên đã được cấp 10 ha đất để trồng rừng, khoảng 2011 đến 2013, do nợ ngân hàng gần 400 triệu đồng không có khả năng chi trả, nên bà Uyên đã bán khu đất trồng rừng đã được cấp cho bà Huệ ở xã Trà Phú để lấy tiền trả nợ ngân hàng. Và từ đó đến nay, bà Uyên không hề được nhà nước cấp lại đất sản xuất.

Trong khi đó, Công văn số 2558 của UBND huyện Trà Bồng ngày 05/12/2018 gửi Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Nguyên 02 thửa đất cấp Gấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các ông Hồ Văn Núi và Hồ Văn Dũng vào năm 2012 là của bà Hồ Thị Phượng Uyên, thường trú tại xã Trà Bùi quản lý và sử dụng vào mục đích trồng keo ổn định, liên tục từ năm 2007 đến nay”. Bên cạnh đó, kết quả xác minh của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Trà Bồng cũng cho rằng, việc giao đất và cấp Giấy CNQSDĐ  cho các ông Hồ Văn Dũng và Hồ Văn Núi tại Quyết định số 2619 ngày 10/12/2010 là chưa đúng hiện trạng, vì thực tế 02 thửa đất số 95, 96 tờ bản đồ số 8 do bà Uyên sử dụng trồng keo từ năm 2007.

Về các quyết định này, ông Hồ Văn Ba, Chủ tịch UBND xã Trà Bùi khẳng định: Lúc tổ công tác của huyện lên, chỉ làm việc với xã, bà Uyên và ông Trưởng thôn tại trụ sở xã, chứ không đi thực địa vì đất rừng rất, chỉ đi lại được bằng xe máy nên không đến tận nơi.

Ông Trương Văn Thanh, Bí thư Đảng ủy xã, nguyên là Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường Trà Bồng, là tổ trưởng tổ thẩm tra, xác minh đơn của bà Uyên cũng thừa nhận, tại thời điểm đó, khu vực đất sản xuất nói trên chưa có bản đồ, chưa đo đạc cụ thể nên không thể kiểm tra thực địa, tổ kiểm tra cũng không có máy móc để kiểm tra chính xác theo vị trí tọa độ.

Ngày 27/8/2019, TAND tỉnh Quảng Ngãi đưa vụ án khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai giữa nguyên đơn là ông Hồ Văn Núi và bị đơn là UBND huyện Trà Bồng ra xét xử. Tại đây, HĐXX nhận định: Việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của UBND huyện Trà Bồng đối với ông Hồ Văn Núi là không đúng quy định của Luật đất đai. Cụ thể, UBND huyện Trà Bồng không xác định được bản thân ông Núi có hành vi vi phạm Luật Đất đai. Khi ban hành Quyết định thu hồi đất không thông báo hoặc bàn giao cho người bị thu hồi biết là vi phạm nghiêm trọng đến quyền khiếu nại của công dân. Hơn nữa, tại nhiều tài liệu, chứng cứ được Phòng Tài nguyên và Môi trường, Công an huyện Trà Bồng lập có dấu hiệu thiếu khách quan, không đúng sự thật...     

Với những chứng lý như đã nêu trên, HĐXX đã chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và tuyên hủy Quyết định số 767 về việc thu hồi hơn 79.000m2 đối với hộ ông Hồ Văn Núi.