Quảng Ngãi: Khu bảo tồn đầu tư hàng chục tỷ đồng xuống cấp nghiêm trọng

Dự án Khu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng được đầu tư xây dựng trên diện tích 1,48 ha ở xã Ba Thành (huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) với tổng vốn đầu tư hơn 10,5 tỷ đồng.

Dự án có nhiều hạng mục, gồm khối nhà sinh hoạt cộng đồng (nhà bê tông), 3 nhà sàn truyền thống, các công trình phụ trợ như chòi lúa, chuồng trâu... được làm bằng chất liệu gỗ, tre, cỏ tranh xây dựng theo đúng kiến trúc nhà sàn truyền thống của người H're.

Dự án do Ban quản lý Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh làm chủ đầu tư. Mục tiêu của dự án nhằm lưu giữ, phát huy giá trị văn hóa, bản sắc của đồng bào H’rê, thu hút khách du lịch…

Dự án được bàn giao cho huyện Ba Tơ vào năm 2018. Tuy nhiên, sau vài năm sử dụng, nhiều hạng mục của khu bảo tồn đã bị xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng.

“Trước kia bà con tới đây sinh hoạt cộng đồng, giao lưu văn hóa, nhất là dịp lễ, Tết của đồng bào H’re, du khách đến đông vui lắm, giờ không thấy ai nữa", bà Phạm Thị Đanh (người dân thôn Làng Teng, xã Ba Thành) cho hay.

Theo quan sát, hầu hết hệ thống mái lợp và một số cột, kèo, phên, vách làm bằng gỗ, tre nứa của các nhà sàn truyền thống đều đã bị mục nát. Nhiều vật dụng sinh hoạt dùng trưng bày trong nhà sàn lâu ngày không có người sử dụng đã bám đầy bụi và mạng nhện. Khu vực đất trống ở giữa ba ngôi nhà sàn vốn là không gian để người dân sinh hoạt văn hóa không được chăm sóc khiến cỏ mọc um tùm, mặt bằng lồi lõm.

Theo ông Phạm Văn Thước, Phó Chủ tịch UBND xã Ba Thành, năm 2011, UBND huyện Ba Tơ bàn giao công trình cho xã trực tiếp quản lý, vận hành. Trước thực trạng khu bảo tồn bị xuống cấp, địa phương đã gắn biển cảnh báo tạm ngưng sử dụng, cảnh báo nguy cơ mất an toàn cho bà con và khách tham quan.

Theo tìm hiểu, dự án Khu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng được thực hiện nhằm tạo điều kiện cho người dân bảo tồn, duy trì các ngành nghề truyền thống, phát triển kinh tế, gắn kết du lịch, xóa đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, do không có nhiều hoạt động nên nhân dân chỉ đến sinh hoạt đông đủ một lần vào dịp khu bảo tồn mới hình thành, sau đó thưa dần. Hiện, các nhà sàn truyền thống trong khu bảo tồn bị hư hại, mất an toàn nên người dân không đến đây nữa.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, dự án bị xuống cấp, hư hỏng đã tạo dư luận không tốt. Huyện Ba Tơ phải có trách nhiệm đối với vấn đề này.

“Thực tế sau một thời gian đưa vào sử dụng cơ sở vật chất bị xuống cấp, nguyên nhân do thời tiết miền núi khắc nghiệt, nắng nóng, mưa bão nhiều nên các hạng mục làm bằng chất liệu gỗ, tre, cỏ tranh… bị hư hại. Đặc biệt, cơn bão số 9 năm 2020 ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu bảo tồn. Ngoài ra, việc ít tu bổ, bảo dưỡng thường xuyên, không có hoạt động để duy trì cũng là nguyên nhân khiến công trình hư hại nghiêm trọng hơn”, ông Nguyễn Tiến Dũng nói.

Theo Giám đốc Sở VH-TT&DL, đơn vị sẽ làm việc với huyện Ba Tơ để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất hướng xử lý, tuyệt đối không để lãng phí công trình này.

Việc xây dựng khu bảo tồn nhằm phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc vùng cao là cần thiết, tuy nhiên đầu tư hàng chục tỉ đồng để thực hiện nhưng nhanh chóng xuống cấp trầm trọng đã gây lãng phí tiền của Nhà nước.