Quảng Nam: Chậm sửa sai gần 15.000 sổ đỏ ghi “đất thổ cư”

Theo báo cáo của Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, hiện nay có gần 150.000 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) được cấp ghi mục đích sử dụng “đất thổ cư” tại 13 huyện, thị xã, thành phố (trừ Nam Giang, Đông Giang, Tây Giang, Phước Sơn, Nam Trà My). Đây là những sổ đỏ được địa phương cấp cho các hộ gia đình, cá nhân (theo Nghị định số 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ) tại thời điểm thi hành Luật đất đai 1993 nhưng kết hợp cấp cả đất ở và đất nông nghiệp chung trong một giấy chứng nhận.

Trong nhiều Giấy CNQSDĐ đã ghi gộp đất ở + đất vườn thành “đất thổ cư” ký hiệu chữ “T”, mà không tách riêng diện tích đất ở và diện tích đất vườn, ao.

Do đó, có nhiều trường hợp diện tích đất “thổ cư” ghi trên Giấy CNQSDĐ lớn hơn rất nhiều lần hạn mức đất ở, thậm chí có trường hợp đến 5.000 - 7.000 m2 đất thổ cư mà không tách riêng diện tích đất ở.

Việc ghi trong Giấy CNQSDĐ loại “đất thổ cư” với diện tích lớn hơn hạn mức đất ở như nêu trên (do không tách loại đất ở với loại đất nông nghiệp vườn, ao, chuồng trại… gắn liền với đất ở theo hiện trạng) là không phù hợp với Luật Đất đai.

Mặt khác, Luật Đất đai cũng không có quy định nào xác định loại đất là “đất thổ cư”. Việc ghi “đất thổ cư” trong Giấy CNQSDĐ trước đây cũng làm phát sinh hệ lụy khiếu kiện, khiếu nại gia tăng, trong đó có nguyên nhân chính là do việc ghi gộp đất ở và đất vườn thành đất thổ cư.

Trước thực trạng này, UBND đã có văn bản yêu cầu tất cả các địa phương tiến hành rà soát, giải quyết tồn tại trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng (sổ đỏ) đất ghi mục đích sử dụng đất là “đất thổ cư” theo theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013. Đồng thời chấm dứt việc cấp GCNQSDĐ ghi loại “Đất thổ cư”. Thời gian được chính quyền tỉnh quy định và gửi báo cáo về UBND tỉnh là trước ngày 30/3/2022. Thế nhưng, đến nay mới chỉ có 8 huyện, thị xã, thành phố (Nam Giang, Nông Sơn, Phú Ninh, Hội An, Thăng Bình, Tiên Phước, Điện Bàn, Bắc Trà My) báo cáo kết quả rà soát, giải quyết và kiến nghị, đề xuất về UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường. Đối với 10 huyện, thành phố còn lại (Núi Thành, Tam Kỳ, Quế Sơn, Duy Xuyên, Đông Giang, Tây Giang, Nam Trà My, Hiệp Đức, Đại Lộc, Phước Sơn) chậm tổ chức rà soát, chưa có báo cáo.

Tại cuộc họp trực tuyến báo cáo tình hình thực hiện rà soát, giải quyết tồn tại trong việc cấp GCNQSD ghi “đất chữ T” vừa được UBND tỉnh tổ chức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân phê bình nhiều địa phương về việc chậm tổ chức rà soát, chưa có báo cáo về nội dung này.

Đồng thời, hạn định ngày 15/6 các địa phương này phải báo cáo, rà soát cụ thể, đầy đủ cho Sở TN&MT tỉnh để tổng hợp, hướng dẫn giải quyết các nội dung còn vướng mắc và tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện. Địa phương nào tiếp tục chậm trễ, người đứng đầu UBND địa phương đó phải chịu trách nhiệm trước Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân cho biết, hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại vướng mắc liên quan về đất thổ cư, trong đó có nhiều trường hợp cấp GCNQSDĐ chưa đúng với quy định về luật đất đai qua các thời kỳ. Về các giải pháp giải quyết tồn tại, vướng mắc trong việc cấp GCNQSDĐ thổ cư, ông Tân cho biết, đối với các trường hợp đã thực hiện các quyền của người sử dụng đất, đã thực hiện quyền đối với toàn bộ thửa đất thì không xem xét, công nhận lại. Đã thực hiện quyền một phần thửa đất thì đối với diện tích còn lại tại giấy chứng nhận gốc xem xét công nhận lại theo quy định.

Đối với các trường hợp chưa thực hiện quyền của người sử dụng đất thì xem xét công nhận lại diện tích đất ở theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013. Cụ thể, đối với trường hợp người sử dụng đất trước ngày 18/12/1980 và có một trong các loại giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 thì thực hiện công nhận theo quy định tại điểm b, khoản 5 Điều 24 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ.

Đối với trường hợp người sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 1/7/2004 và người sử dụng đất đang có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100, Luật Đất đai và Điều 18, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và khoản 16, Điều 2, Nghị định số 01/2017/NĐ-CP mà giấy tờ đó ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất ở được xác định theo giấy tờ đó. Trường hợp trong giấy tờ đó không ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất ở được xác định theo khoản 2, Điều 8 Quyết định số: 15/2020/QĐ-UBND ngày 05/11/2020 của UBND tỉnh Quảng Nam.

Đối với trường hợp người sử dụng đất không có một trong các loại giấy tờ theo quy tại khoản 1, 2 và 3 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 thì thực hiện công nhận lại diện tích đất ở theo Quyết định số: 15/2020/QĐ-UBND ngày 5/11/2020 của UBND tỉnh Quảng Nam.