Khoảng tháng 1/2022, UBND xã Tường Phong đã kiểm tra, phát hiện, đình chỉ hoạt động đào bới, khai thác than trái phép tại khu vực ngọn Suối Tòng, bản Suối Tre. Xây rào khoanh khu vực khai thác để quản lý, bảo vệ với diện tích khoảng 1.500m2.
Ông Vi Minh Hoài, Chủ tịch UBND xã Tường Phong cho biết: Sau khi “dẹp” nạn khai thác than trái phép trên địa bàn, từ đầu năm đến nay, UBND xã đã lập tổ công tác tuần tra, giám sát khu vực có điểm than, đảm bảo không để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, do địa điểm từ UBND xã đến điểm khai thác khoáng sản trái phép khoảng hơn 50km, xa khu dân cư, đường đất lầy lội, gây khó khăn cho việc kiểm tra, kiểm soát.
Đến ngày 25/10, qua nắm bắt thông tin từ nhân dân về việc có máy xúc xuất hiện gần khu vực mỏ than, UBND xã Tường Phong đã giao cán bộ địa chính, Công an xã, Ban chỉ huy quân sự xã, Kiểm lâm phụ trách địa bàn đi kiểm tra xác minh thực địa khu vực này. Qua kiểm tra, phát hiện 1 lán bằng bạt gần mỏ than, xác định có hiện tượng cá nhân sử dụng công cụ thô sơ như cuốc, xẻng đào bới than, để lại quanh khu vực một số bao tải. UBND xã đã tổ chức tháo dỡ lán, di dời các bao tải than. Giao các lực lượng tại chỗ cần tăng cường tuần tra, giám sát chặt chẽ hơn nữa để kịp thời ngăn chặn vi phạm.
Ông Lường Văn Vương, Chủ tịch UBND xã Mường Do cho biết: UBND xã Mường Do nhận được thông tin về việc có cá nhân đưa 2 máy xúc vào sửa đường, đoạn từ tỉnh lộ 114 đến hết địa phận khu Tân Do, bản Tân Kiểng, mục đích để giúp bà con đi lại. Tuy nhiên, qua xác minh với Bí thư, Trưởng bản, Phó bản Tân Kiểng, người dân không có yêu cầu tổ chức, cá nhân nào sửa đường. Do đó, việc sửa đường có thể nhằm chuẩn bị cho hoạt động khai thác, vận chuyển than trái phép từ xã Tường Phong qua địa bàn xã Mường Do.
Ngay sau đó, xã Mường Do đã giao lực lượng Công an xã, Ban chỉ huy quân sự xã, địa chính xã, Ban quản lý bản Tân Kiểng thường xuyên theo dõi, thông tin kịp thời tới xã để ngăn chặn khi phát hiện việc vận chuyển than trái phép. Xã cũng đã đến các hộ gia đình để tuyên truyền vận động người dân chấp hành tốt mọi chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Không tiếp tay, không tàng trữ than trái phép, không tham gia khai thác vận chuyển than trái pháp luật. Vận động nhân dân báo cáo thường xuyên với cấp có thẩm quyền khi phát hiện có hành vi vận chuyển, tàng trữ than để ngăn chặn kịp thời.
Bà Nguyễn Thu Hà, Trưởng phòng TN&MT Phù Yên cho biết: Khu vực điểm mỏ than tại xã Tường Phong chưa được đưa vào quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh Sơn La. Tháng 6/2022, có 1 đơn vị đã đề nghị xin đánh giá tiềm năng khoáng sản điểm mỏ than tại đây. Song qua xác định vị trí, toạ độ theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng, khu vực này có tổng diện tích 28,9ha, đã được quy hoạch là rừng phòng hộ, gồm hơn 27ha diện tích có rừng và gần 1,8ha đất trống cây bụi chưa thành rừng. Do đó, thuộc khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản.
Ông Cầm Văn Đông, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Yên cho biết: Để công tác quản lý nhà nước về khoáng sản đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, đúng pháp luật, đấu tranh ngăn chặn các vi phạm, tránh thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản, UBND huyên Phù Yên đã thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra, xử lý việc thăm dò, khai thác, vận chuyển, tàng trữ khoáng sản, do lực lượng Công an huyện là cơ quan thường trực. Định kỳ thứ 6 hàng tuần, Đoàn báo cáo kết quả kiểm tra trong tuần với Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện.
Qua báo cáo từ Đoàn liên ngành, quá trình tuần tra, kiểm soát đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn hiện tượng san ủi mặt bằng, lập lán trại, có khả năng nhằm tập kết than tại khu đất đồi của 1 hộ gia đình bản Tân Kiểng, xã Mường Do. Khu đường liên xã bản Tân Kiểng xã Mường Do đi xã Huy Tường có 1 máy xúc đang san lấp, tu sửa đường, tiềm ẩn nguy cơ thăm dò, khai thác than trái phép, Đoàn đã yêu cầu dừng hoạt động, di dời máy ra khỏi khu vực.
Nhằm quản lý chặt tài nguyên khoáng sản than tại xã Tường Phong, UBND huyện đã yêu cầu 2 xã Tường Phong, Mường Do tiếp tục thực hiện nghiêm cam kết đã ký với Chủ tịch UBND huyện về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện nếu để xảy ra khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.
Giao UBND xã Tường Phong tổ chức lực lượng quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng và khoáng sản. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân có biểu hiện khai thác khoáng sản trái phép; trục xuất người và máy móc, phương tiện ra khỏi khu vực có khoáng sản.
UBND xã Mường Do chủ động phối hợp chặt chẽ với xã Tường Phong để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi khai thác, vận chuyển, tàng trữ khoáng sản trái phép. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân không tham gia, không tiếp tay cho các đối tượng khai thác, mua bán, tàng trữ, vận chuyển khoáng sản than trái phép và yêu cầu các hộ có liên quan ký cam kết chấp hành theo quy định.
Đoàn kiểm tra liên ngành tiếp tục phối hợp với 2 xã nắm tình hình hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản. Tuần tra, kiểm soát, kiên quyết xử lý nghiêm các phương tiện vận chuyển, mua bán khoáng sản trái phép.