Dân mòn mỏi “chờ” nước sạch
Tại xã Gia Minh (huyện Gia Viễn), mặc dù phần lớn người dân trong xã đã được tiếp cận với nước sạch, tuy nhiên trên địa bàn vẫn còn 29 hộ dân thuộc xóm Lò (một xóm nằm ngoài đê, cách xa trung tâm xã) chưa có nước sạch để sử dụng. Trong khi cách đó khoảng 1,5km lại là công trình nước sạch bỏ hoang suốt nhiều năm.
Chị Phạm Thị Nga, người dân xóm Lò (xã Gia Minh) cho biết, nhiều năm trước, người dân trong xóm đã bỏ tiền để đấu nối nguồn nước sạch từ xã Gia Thịnh (huyện Gia Viễn) về để sử dụng, nhưng 3 năm trở lại đây, do đường ống bị hư hỏng nên mất nước. Nếu bây giờ chuyển sang dẫn nước từ trung tâm xã vào thì quá xa, bà con không kham nổi chi phí. Trong khi nguồn nước giếng khoan thì đục, nhiễm phèn; muốn sử dụng phải xây dựng hệ thống bể lọc cũng rất tốn kém. Chưa kể nguồn nước giếng khoan cũng chỉ dùng để giặt giũ quần áo và tắm rửa hằng ngày.
Theo chị Nga, hầu hết các gia đình ở đây đều sử dụng nước mưa để nấu ăn và đun sôi để uống, tuy nhiên vào mùa khô thì hầu hết phải mua nước đóng bình về phục vụ ăn uống. Mỗi tháng cũng mất vài trăm nghìn.
Tương tự, ở thôn Cao Thắng, xã Đức Long (huyện Nho Quan), cuộc sống của khoảng 250 hộ dân với hơn 1.000 nhân khẩu ở đây vô cùng khó khăn khi chưa được tiếp cận với nguồn nước sạch từ các công trình cấp nước tập trung.
Nhiều người dân thôn Cao Thắng chia sẻ, họ vẫn đang mong mỏi từng ngày để được sử dụng nước sạch sinh hoạt từ các công trình cấp nước tập trung, trong các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân thường xuyên kiến nghị với các cấp chính quyền nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Không chỉ tại các xã vùng sâu, vùng xa mà tại những xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, người dân vẫn chưa được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia.
Hàng chục công trình nước sạch vẫn bỏ hoang
Theo tìm hiểu, hiện trên địa bàn tỉnh Ninh Bình có 109 công trình cấp nước tập trung, trong đó có 69 công trình đang hoạt động, số còn lại đang trong tình trạng bỏ hoang. Chỉ tính riêng trên địa bàn huyện miền núi Nho Quan hiện nay có hơn 20 công trình, trạm cấp nước sạch bị hư hỏng, bỏ hoang tại các xã Lạng Phong, Quảng Lạc, Yên Quang, Phú Long, Quỳnh Lưu, Văn Phong, Cúc Phương, Kỳ Phú, Đức Long, Thạch Bình...
Trong số các công trình đang bỏ hoang, ngoài những công trình có quy mô nhỏ, cấp nước cho nhóm hộ gia đình được đầu tư xây dựng chủ yếu từ nguồn vốn UNICEF tài trợ thì cũng có không ít những công trình quy mô toàn xã, công suất thiết kế hàng nghìn m3/ngày đêm, với số vốn đầu tư cả chục tỷ đồng nhưng cũng bỏ hoang nhiều năm, gây lãng phí.
Có thể kể đến như công trình cấp nước sạch tập trung tại xã Quảng Lạc (huyện Nho Quan, Ninh Bình), được xây dựng cách đây hơn 10 năm nhưng chỉ hoạt động được một thời gian ngắn sau đó thì dừng hoạt động.
Theo lãnh đạo xã Quảng Lạc, nguyên nhân của vấn đề này là do địa bàn xã quá rộng, dân cư lại sống thưa thớt nên tỉ lệ thất thoát nước cao. Hơn nữa, ở vùng này, hầu như quen với việc sử dụng nước giếng khoan để sinh hoạt hằng ngày nên tỉ lệ dùng nước máy thấp, lượng nước sử dụng ít. Vì vậy, nguồn thu của nhà máy không đủ để bù lại chi phí vận hành, duy tu, sửa chữa nên nhà máy đã dừng hoạt động từ nhiều năm nay.
Hay như công trình cấp nước sạch tập trung tại thị trấn Me, (huyện Gia Viễn, Ninh Bình) được đầu tư hàng chục tỉ đồng để xây dựng và đã hoàn thiện đến 95%, tuy nhiên không hiểu vì lý do gì mà công trình này lại bỏ hoang từ nhiều năm nay. Toàn bộ khuôn viên của công trình này đang được cho thuê để bán cafe.
Việc hàng loạt công trình nước sạch “đắp chiếu” nhiều năm đã gây ra không ít những hệ lụy xấu. Đề nghị các cơ quan, ban, ngành và UBND tỉnh Ninh Bình nhanh chóng vào cuộc mang lại niềm tin và “sự sống” cho người dân ở nhiều vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh.
