Thời gian qua, người dân sống ở làng Ban tỏ ra vô cùng bức xúc trước tình trạng Công ty cổ phần Việt Thanh VnC (Công ty Việt Thanh) trong quá trình khai thác đá, xả nước thải bùn đá gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Họ khai thác đá ồ ạt với khối lượng lớn gây tiếng ồn, bụi từ khai thác đá bay mù mịt, nước thải lẫn bột đá trắng xóa chảy tràn lan ra các khe rồi ngấm xuống đất làm ô nhiễm đến nguồn nước sinh hoạt của nhân dân sống ở làng Ban. Công ty còn ngang nhiên đưa máy móc vào vị trí không được cấp phép để khai thác, xe tải thì chở những khối tảng đá to mà không hề có che chắn chạy ầm ầm trên tuyến đường nông thôn làm hư hỏng đường xá, gây bụi mù, nguy hiểm cho người tham gia giao thông.
Theo biên bản kiểm tra ngày 20/6/2018 của UBND huyện Ngọc Lặc đối với Công ty Việt Thanh theo phản ánh của nhân dân làng Ban về việc công ty xả thải trực tiếp ra ngoài môi trường và khai thác đá ra ngoài vị trí được cấp phép. Tại thời điểm kiểm tra cho thấy: Công ty khai thác đá dùng máy cắt dây có sử dụng nước, tại hiện trường có 3 hố thu nước thải từ quá trình khoan cắt đá. Quá trình khai thác của công ty đất, đá thải làm lấp dòng chảy, có nguy cơ sạt vào nhà ông Hanh, ông Mông và xuống Hồ làng Ban. Tại giếng nước của hộ gia đình ông Phạm Văn Hanh cách mốc số 6 của mỏ khoảng 40m nước trong giếng bơm lên bể có màu đục trắng. Công ty khai thác ra ngoài vị trí được cấp phép tại vị trí cột mốc số 6 theo phản ánh của địa phương, thời điểm kiểm tra các mốc 20, 21, 22 không còn, khu vực này công ty đang tổ chức khai thác. Công ty vận chuyển đá gây bụi, ồn ào, ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhân dân.
Ngày 29/8/2018 UBND huyện Ngọc Lặc có công văn số 1255/UBND-TNMT về việc chỉ đạo thực hiện các nội dung theo kết quả kiểm tra việc khai thác khoáng sản của Công ty Việt Thanh tại xã Cao Ngọc. Chủ tịch UBND huyện Ngọc Lặc yêu cầu Công ty Việt Thanh không để nước thải chảy tràn ra môi trường làm ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của các hộ dân xung quanh khu vực mỏ; thực hiện nội dung đã cam kết về cải tạo, dùng bạt lót các hố chứa nước không để nước thải trong quá trình sản xuất ngấm tự nhiên ra môi trường xung quanh; hỗ trợ máy lọc nước cho 3 hộ bị ảnh hưởng nguồn nước sinh hoạt do quá trình sản xuất của công ty.
Yêu cầu công ty khai thác theo đúng vị trí mỏ, đồng thời cắm các mốc giới điểm mỏ. Quá trình khai thác phải đảm bảo an toàn cho các hộ dân khu vực xung quanh mỏ, tiến hành xếp chống sạt lở, san gạt hạ thấp độ cao khu vực tập kết đá thải để đưa về trạng thái an toàn. Khi nổ mìn phải thông báo trước thời gian nổ mìn theo quy định. Quá trình vận chuyển xe chở trọng lượng và tốc độ vừa phải để giảm thiểu bụi và tiếng ồn.
Trước tình trạng người dân làng Ban phản ánh việc công ty Việt Thanh hoạt động khai thác đá xả thải trực tiếp ra ngoài môi trường và khai thác đá ra ngoài vị trí được cấp phép, UBND huyện Ngọc Lặc đã kiểm tra và yêu cầu công ty Việt Thanh thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, thế nhưng công ty Việt Thanh vẫn không chấp hành. Ngày 1/10/2018 UBND huyện Ngọc Lặc tiếp tục có Công văn số 1484/UBND-TNMT nêu: Đến nay Công ty Việt Thanh chưa thực hiện đầy đủ cam kết bảo vệ môi trường, yêu cầu công ty Việt Thanh không để nước thải chảy tràn ra môi trường làm ảnh hưởng đến nước sinh hoạt của các hộ dân xung quanh khu vực mỏ và khai thác đá đúng vị trí mỏ được cấp có thẩm quyền cấp phép cho Công ty.
Được biết, UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất số 334/GP-UBND ngày 7/9/2016 cho phép công ty Việt Thanh được khai thác, chế biến đá bazan dạng tảng lăn làm vật liệu xây dựng thông thường và tận thu đá khối sản xuất đá ốp lát tại xã Cao Ngọc, huyện Ngọc Lặc. Với diện tích mỏ 28.764m², trữ lượng khai thác 117.600m³, công suất khai thác 8.000m³/năm, thời hạn khai thác 15 năm. Tại Điều 2 nêu rõ: Công ty tiến hành khai thác mỏ theo đúng tọa độ, diện tích, trữ lượng, công suất và phải cắm mốc giới khu vực được cấp phép khai thác. Thế nhưng, suốt thời gian qua công ty Việt Thanh khai thác đá đã không thực hiện theo đúng quy định của pháp luật mà khai thác ra ngoài vị trí được cấp phép và gây ô nhiễm môi trường.
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Phạm Văn Quyền – Phó Chủ tịch UBND xã Cao Ngọc cho biết: Công ty Việt Thanh khai thác và sản xuất đá xả thải gây ô nhiễm như người dân làng Ban phản ánh là đúng, Công ty còn khai thác đá ra ngoài vị trí khoảng 200m, xã phát hiện lập biên bản và đã báo cáo huyện.
Báo Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này.
