Nghệ An: Trăn trở vấn nạn nghiện hút ở vùng cao

Chuyện những người thoát khỏi “nàng tiên nâu”

“Lúc mới lớn lên, tôi đã thấy dân bản mình nghèo lắm. Những thanh niên trai tráng trong làng học hành dở dang đã phải rời bản đi làm phu, làm vàng ở những nơi khác. Một số người thì sống lay lắt qua ngày bằng những củ sắn, búp măng. Cái đói, cái nghèo đã khiến dân bản mình chạy ăn từng bữa. Hồi đó, mình đã nghe theo lời rủ rê của bạn bè trong bản thử thuốc phiện. Những lúc đói thuốc, mình đã chấp nhận tất cả để có thứ ma lực đó. Bây giờ, thoát khỏi con ma thuốc phiện, mình thấy cuộc đời khác xưa nhiều” – Anh Lộc Văn Dung ở bản Ná Phày, xã Mường Nọc tâm sự.

“Không có thuốc gì cai nghiện bằng tự cai nghiện tinh thần”, anh Lộc Văn Dung ở bản Ná Phày, Mường Nọc (Quế Phong) cho biết

Cũng theo anh Dung, những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ 20, ở Ná Phày số người nghiện ma túy đã vượt qua con số đếm trên đầu ngón tay. Vì nghiện mà nhiều gia đình trong bản vùng cao này đã gặp cảnh tan gia bại sản. Là người đã từng dính vào “nàng tiên nâu”, bây giờ đã thoát khỏi nó nên anh Dung như một người từ cõi chết trở về. Niềm vui vỡ òa của vợ con khi biết chồng, cha mình đã dứt hẳn được ma túy. Từng có 11 năm (1992 – 2003) “nô lệ” cho ma túy, sau khi đoạn tuyệt, Lộc Văn Dung đã hoàn lương trở lại cùng gia đình mạnh dạn vay vốn đầu tư sản xuất, chăn nuôi và kinh doanh. Bước sang tuổi 42 nhưng anh Dung đã trở thành ông chủ của cửa hàng kinh doanh xăng dầu ở xã Mường Nọc. Ngoài ra, dân bản còn biết tới gia đình anh như một “siêu thị” để mua sắm những nhu yếu phẩm phục vụ cho đời sống hàng ngày mà không cần ra chợ thị trấn như trước nữa.

Anh Lộc Văn Dung cho biết thêm: “Đã dính vào ma túy như bị con ma suốt ngày nhập vào. Lúc nào cũng nghĩ đến nó mà không chăm cái tay cuốc xới làm nương được. Không có cách cai nghiện nào khác bằng cách cai nghiện tinh thần. Người nghiện phải vượt qua nỗi ám ảnh của khói thuốc trắng cứ lởn vởn trong đầu chỉ bằng cách chăm chỉ lao động mới thực sự cai nghiện thành công”.

Theo lời của ông Quang Văn Vừng, Bí thư chi bộ bản Ná Phày cũng là lời tâm sự của những người thoát khỏi “nàng tiên nâu” cho hay: Từ tấm gương tự cai của anh Lộc Văn Dung, ở bản Ná Phày còn có anh Lô Văn Quyết, Vi Kim Hùng cũng đã “tuyệt tình” hẳn với ma túy từ nhiều năm nay. Bây giờ 2 anh đã trở thành những ông chủ của hàng chục héc ta cây mét, keo...sinh sống yên bình dưới màu xanh của núi rừng do tự tay mình chăm sóc.

Cũng theo ông Vừng, nhiều năm nay, ở bản Ná Phày đã đẩy mạnh phong trào “Tổ an ninh tự quản” và “Chi bộ Đảng giúp người cai nghiện” nên đã có nhiều việc làm giúp người nghiện ma túy cai nghiện như: Thường xuyên động viên, thăm hỏi và đến tận gia đình có người nghiện để vận động từ bỏ ma túy. Đặc biệt, chi bộ Đảng ở đây luôn quan tâm, tạo điều kiện cho những người có quyết tâm cai nghiện từ bỏ hẳn ma túy, hòa nhập cộng đồng và vươn lên làm kinh tế, chăm lo sản xuất, chăn nuôi.

Cần chung tay đẩy lùi ma túy

Theo thống kê chưa đầy đủ từ các ban ngành, từ đầu năm đến nay toàn huyện Quế Phong đã phát hiện thêm 540 người nghiện hút ma túy, trên 600 người bị nhiễm HIV chủ yếu qua con đường tiêm chích. Đặc biệt, trên địa bàn 14 xã, thị trấn đều có người nghiện, một số xã có tỷ lệ người nghiện cao như Tiền Phong, Mường Nọc, Tri Lễ... Kéo theo đó là hệ quả của TNXH đang từng ngày, từng giờ làm cho cái đói, cái nghèo ở những bản làng vùng cao nơi đây thêm héo hắt.

Riêng xã Mường Nọc, thống kê của Ban công an xã từ đầu năm đến nay đã có thêm 75 người mắc nghiện đang “phân bổ” ở khắp 16 thôn bản. Đặc biệt, có những gia đình có tới 2 đến 3 người nghiện ma túy. Nhiều cái chết trẻ dưới mỗi nếp nhà sàn của đồng bào nơi đây đã diễn ra trong gang tấc chỉ vì...ma túy. Hầu hết, đối tượng nghiện ở trên địa bàn đều đang ở độ tuổi 18 đến 30. Hiện nay địa phương đang phải đối mặt với “dịch” nghiện ma túy ở khắp thôn bản. Số người nghiện ngày một tăng lên không thể đếm trên đầu ngón tay được nữa. Đa phần người nghiện là những thanh thiếu niên địa phương đi làm ăn xa từ nơi khác về. Nhiều gia đình có con em nghiện đã rơi vào cảnh tan cửa, nát nhà. Thực trạng người nghiện ma túy đang trở thành “mầm mống” nảy sinh nhiều TNXH không chỉ riêng xã Mường Nọc mà trở thành vấn đề đáng báo động trong toàn huyện Quế Phong.

Ngăn chặn ma túy cần chung tay vào cuộc của toàn xã hội để mỗi nếp nhà yên vui

 Theo một cán bộ Phòng LĐTB&XH huyện Quế Phong cho biết: Tình trạng người nghiện ma túy ở đây nguyên nhân chủ yếu do công tác tuyên truyền trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn. Trình độ dân trí thấp nên sự hiểu biết về tác hại của nghiện ma túy còn kém. Từ nghiện hút, tiêm chích đã trở thành nguyên nhân gây lây nhiễm HIV là vấn đề nhức nhối ở những bản làng vùng cao nơi đây.

Trước thực trạng trên, các cấp ban ngành cần chung tay ngăn chặn, đẩy lùi, xóa bỏ các tụ điểm ma túy trên địa bàn huyện. Xây dựng phong trào “địa bàn sạch” về ma túy tại các khu dân cư, coi đó là tiêu chí để đánh giá năng lực cán bộ chủ chốt cấp xã. Công tác bám sát cơ sở, thường xuyên tuyên truyền vận động người dân lối sống văn hóa cũng cần được quan tâm, chú trọng. Vấn đề giải quyết việc làm cho thanh thiếu niên hiện nay cũng cần có những giải pháp cụ thể, thiết thực. Hơn nữa, việc nâng cao vai trò của các tổ tự quản trong việc xây dựng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” cũng cần phát huy hơn nữa. Nhân rộng nhiều cá nhân, điển hình đứng dậy sau cai nghiện để tham gia phát kinh tế, xã hội. Hơn bao giờ hết, việc nâng cao vai trò của cấp ủy đảng rất quan trọng nhằm ngăn chặn tình trạng đối tượng nghiện ma túy gia tăng trên địa bàn toàn huyện.

P. Tuân – Đ. Quang