Thời gian qua rất nhiều thông tin được dư luận, khách hàng sử dụng nước sạch của Công ty CP cấp nước Nghệ An cung cấp có chất lượng nước thô đầu vào không đạt yêu cầu, nước bị ô nhiễm…
Theo đó, thông tin phản ánh Công ty CP cấp nước Nghệ An lấy nước thô từ sông Đào tại vị trí trạm bơm Cầu Mượu (xã Nam Giang, huyện Nam Đàn) để sản xuất nước sạch cung cấp cho khách hàng thay vì lấy tại Trạm cấp nước thô của Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam như trước đây. Vì thế, dư luận và người dân lo lắng liệu chất lượng nước sách khi được sản xuất từ nước thô được cho là ô nhiễm liệu có đảm bảo hay không?
Trả lời đông đảo báo chí về vấn đề trên vào ngày 12/6, đại diện lãnh đạo Công ty CP cấp nước Nghệ An đưa ra các cơ sở pháp lý chứng minh về sự việc nói trên và nhấn mạnh về công nghệ xử lý mới là yếu tố quyết định chất lượng nước trước khi cho ra nước sạch để cung cấp đến khách hàng; đồng thời khẳng định chất lượng nước sạch tại nhà máy Hưng Vĩnh và nhà máy Cầu Bạch cung cấp cho người dân thành phố Vinh và vùng phụ cận đảm bảo chất lượng theo quy định của Bộ Y tế.
Trước đó, ngày 05/6/2019 Công ty CP cấp nước Nghệ An có văn bản gửi Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam (văn bản này được gửi đồng thời đến Tỉnh ủy; HĐND và UBND tỉnh; các sở, ngành liên quan) đề nghị hai bên cùng xem xét, bàn bạc, thống nhất nội dung và sớm triển khai việc ký Hợp đồng mua bán nước thô mới. Nội dung văn bản khẳng định: theo hồ sơ tài liệu dự án hệ thống cấp nươc thô của Công ty TNHH TMV cấp nước Sông Lam thì giá trị tổng mức đầu tư chỉ đạt mức 267,09 tỷ đồng, chứ không phải ở mức 496,49 tỷ đồng; giá tiêu thụ đã bao gồm lợi nhuận định mức chỉ đạt mức 749 đồng/m3, nhưng thực tế Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam lại được hưởng mức giá 1.950 đồng/m3. Do vậy, trong khoảng thời gian từ tháng 12/2015 đến tháng 12/2018, Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam trên thực tế đã thu được số tiền vượt quá định mức cho phép là 98,11 tỷ đồng.
Còn theo tìm hiểu của phóng viên, hiện nay Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam đang được hưởng giá nước thô 1.950 đồng/m3 thì người dân thành phố Vinh và vùng phụ cận đang phải trả chi phí nước thô cho Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam khoảng 3.000 đồng/m3 nước sạch. Trong khi đó, người dân tỉnh Hà Tĩnh chỉ phải trả chi phí nước thô là khoảng 70 đồng/m3 nước sạch, Nam Định là 95 đồng/m3 nước sạch; các tỉnh khác như Quảng Trị, Điện Biên, Tuyên Quang, Hải Dương, Phú Thọ … chỉ ở mức 52 đồng/m3 nước sạch.
Trước vấn đề đang rất “nóng” nêu trên, ngày 13/6/2019, các cơ quan chức năng liên quan của tỉnh Nghệ An cũng đã tiến hành họp bàn về vấn đề trên. Đến ngày 14/6/2019, Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An đã có báo cáo số 1817/SDX-HTKT về việc kiểm tra nguồn nước thô sử dụng tại Nhà máy nước Cầu Bạch và Hưng Vĩnh.
Theo báo cáo này, Sở Xây dựng nêu rõ, Công ty CP cấp nước Nghệ An không sử dụng nguồn nước thô từ đường ống cung cấp nước thô của Công ty Sông Lam và sử dụng 100% nước thô lấy từ sông Đào thông qua hệ thống bể lắng để sản xuất nước sạch tại Nhà máy nước Câu Bạch từ 0h ngày 27/4/2019.
Tại thời điểm kiểm tra không phát hiện và không đủ cơ sở và bằng chứng để khẳng định Công ty CP cấp nước Nghệ An đang sử dụng nguồn nước thô sông Đào để sản xuất nước sạch tại Nhà máy nước Hưng Vĩnh. Theo báo cáo của đơn vị thì từ 24h đến 6h sáng hôm sau, Công ty CP cấp nước Nghệ An vận hành Trạm bơm Cầu Mượu hút nước sông Đào để súc rửa hệ thông cấp nước mà không sử dụng để sản xuất nước sạch.
Đồng thời, nguồn nước thô lấy từ sông Đào cấp cho Nhà máy nước Cầu Bạch và Hưng Vĩnh để sản xuất nước sạch đã được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy phép khai thác, sử dụng. Theo ý kiến của Sở Tài nguyên và Môi trường thì sông Đào đoạn qua xã Nam Giang đã được quy hoạch cho Mục đích sinh hoạt (A2) - thuộc quy hoạch Tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An được HĐND tỉnh thông qua. Chất lượng nước thô của sông Đào theo kết luận của Sở Tài nguyên và Môi trường là đảm bảo yêu cầu, không bị ô nhiễm. Theo ý kiến của Sở Y Tế thì chất lượng nước sạch đầu ra sau xử lý của 2 nhà máy nước Hưng Vĩnh và Cầu Bạch trong thời gian gần đây (5 tháng đầu năm 2019) đều có các chỉ số nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 01:2009/BYT.
Cũng theo báo cáo trên của Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An, việc Công ty cấp nước Nghệ An sử dụng nước thô đầu vào tại sông Đào để sản xuất, cung ứng nước sạch nhưng áp dụng mức giá nước sạch tại Quyết định 41/2018/QĐ-UBND ngày 02/10/2018 của UBND tinh Nghệ An để thu của người dân sử dụng nước là không phù hợp.
Sản xuất, cung cấp nước sạch là dịch vụ đặc thù, quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu về nước sạch phục vụ ăn uống, sinh hoạt cho nhân dân. Đây là hoạt động liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội. Thời gian qua, Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã có nhiêu văn bản chỉ đạo sát sao về nội dung này. Sở Xây dựng là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo cấp nước an toàn Tỉnh và các Ngành cũng đã vào cuộc, nhưng đây là vấn đề lớn, phức tạp có một số nội dung không thuộc thẩm quyền.
Theo đó, Sở Xây dựng Nghệ An đã kiến nghị UBND tỉnh tổ chức cuộc họp, làm việc với các đơn vị liên quan để xem xét việc xác định nguồn nước thô để cấp cho Nhà máy nước Cầu Bạch và Nhà máy nước Hưng Vĩnh sản xuất nước sạch. Đồng thời yêu cầu 02 đơn vị Công ty CP cấp nước Nghệ An và Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam khẩn trương thỏa thuận để đi đến thống nhất những nội dung liên quan.
Kiến nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo Sở Tài chính sớm kiểm toán xác định giá trị dự án, xây dựng giá nước thô do Công ty TNHH MTV cấp nước Sông Lam cung cấp, để làm cơ sở cho việc Thỏa thuận lại Hợp đồng dịch vụ cấp nước thô, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các doanh nghiệp cấp nước và người sử dụng nước sạch; UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Y tế tổ chức kiểm tra đột xuất chất lượng nước thô đầu vào và chất lượng nước sạch đầu ra của 02 nhà máy tại thời điểm này; Chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra để có phương án giải quyết đối với số tiền chênh lệch do Công ty Cấp nước Nghệ An đã thu không phù hợp với quy định. Đồng thời UBND tỉnh cần chỉ đạo các địa phương tăng cường công tác tuyên truyên, vận động người dân trong việc bảo vệ nguồn nước.
Từ những thông tin nêu trên, người dân Nghệ An đang đặt ra câu hỏi: Bản chất vấn đề là nước sông Đào ô nhiễm hay giá nước thô “có vấn đề”?. Câu hỏi này rất cần 2 doanh nghiệp và chính quyền tỉnh Nghệ An sớm làm rõ để người dân yên tâm và được bảo đảm quyền lợi chính đáng.
