(TN&MT) - Trên địa bàn tỉnh Nghệ An hiện nay có hàng chục doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến bột cá nằm hầu hết ở các huyện ven biển như Quỳnh Lưu, Diễn châu, Nghi Lộc... Tuy nhiên, do đặc thù của ngành nghề cũng như các đơn vị chưa thực sự chú trọng đến vấn đề xử lý môi trường nên đã gây ô nhiễm môi trường nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt cũng như sản xuất của người dân.
Bài 1: Dân kêu trời vì bị “đầu độc”
K ể từ khi đi vào hoạt động, các đơn vị sản xuất, chế biến bột cá như Công ty TNHH chế biến phụ phẩm thủy sản Xuri Việt – Trung, Xưởng chế biến bột cá Minh Thường, Doanh nghiệp tư nhân chế biến hải sản Long Hải, Công ty chế biến thủy hải sản đông lạnh Hải An... trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng của người dân vì tình trạng ô nhiễm môi trường.
Khu xả thải của DNTN chế biến hải sản Long Hải
Nghẹt thở vì mùi cá
Giữa tiết trời oi bức của mùa hè miền Trung, chúng tôi vào khu vực cảng cá lạch Quèn, thuộc xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu. Từ lâu, người dân sống xung quanh lạch này cũng như nhiều ngư dân đã phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường do hai nhà máy chế biến bột cá gây ra, đó là nhà máy chế biến bột cá Hải An và Nhà máy chế biến cá Tuấn Quyền.
Nhà máy chế biến bột cá Hải An được xây dựng với công suất khá lớn, khoảng vài trăm tấn cá/ngày. Theo người dân nơi đây thì cứ vào những ngày đơn vị này đi vào sản xuất (từ ngày mùng 10 đến khoảng 26 hàng tháng - PV) là mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc khiến cho mọi người cảm thấy khó chịu, nghẹt thở.
Công ty TNHH Chế biến phụ phẩm thủy sản Xuri Việt – Trung được khởi công xây dựng vào đầu năm 2013 đóng tại xóm 8, xã Diễn Hùng, huyện Diễn Châu. Nhà máy này chuyên sản xuất chế biến bột cá với tổng vốn đầu tư 1 triệu USD trên diện tích 1.200 m2. Theo dự kiến thiết kế ban đầu, khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ đạt công suất 150 - 180 tấn nguyên liệu/ngày, sản lượng dự kiến 8.000 tấn sản phẩm/năm.
Tuy nhiên, vừa mới đi vào hoạt động, nhà máy này đã gây ra nhiều bức xúc về vấn đề môi trường cho người dân hai xã Diễn Hải và Diễn Hùng (huyện Diễn Châu).
Theo phản ánh của hàng trăm hộ dân xóm 1, xã Diễn Hải và xóm 8, xã Diễn Hùng thì kể từ khi nhà máy này đi vào hoạt động đã gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Mùi hôi tanh của cá ươn được tập kết trong nhà máy, sau đó chế biến khiến cho mùi càng nồng nặc, khó chịu.
Anh Nguyễn Đình Tiến, ở xóm 8, xã Diễn Hùng, bức xúc: “Dù người dân có phản ánh nhiều lên nhà máy cũng như cơ quan chức năng nhưng chưa thấy có chuyển biến gì cả. Cứ đà này thì khó sống lắm!”.
Ngoài những đơn vị trên thì một số đơn vị khác như Doanh nghiệp tư nhân chế biến hải sản Long Hải (ở xã Quỳnh Minh, huyện Quỳnh Lưu) và Xưởng chế biến bột cá Minh Thường (ở xóm 11, xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh Lưu) cũng là những đơn vị “đi đầu” trong việc gây mùi hôi thối kinh hoàng cho người dân.
Xả thải thẳng ra môi trường
Ngoài việc gây mùi tanh, hối thối, các đơn vị chế biến bột cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn khiến cho người dân lo lắng bởi nước thải hàng ngày được các đơn vị này xả thẳng ra môi trường xung quanh.
Một trong những đơn vị gây bức xúc kéo dài nhất trong vấn đề xả thải gây ô nhiễm môi trường là Nhà máy chế biến bột cá của Công ty TNHH MTV Trung Trinh (nằm trong khuôn viên cảng cá lạch Vạn, xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu - PV). Theo đó, đơn vị này thường xuyên xả nước thải thẳng ra lạch Vạn khiến cho môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, người dân cũng như ngư dân vô cùng bức xúc...
Cơ sở sản xuất bột cá Trần Thị Huyền, xóm 4A, xã Ngọc Sơn (huyện Quỳnh Lưu), được thành lập năm 2002. Đơn vị này được thiết kế với công suất hoạt động là 30 tấn/ngày. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân xóm 4A thì kể từ khi đi vào hoạt động, đơn vị này luôn tiến hành xả thải ra môi trường bên ngoài, tràn qua mương rồi ra cả ruộng lúa, ao hồ của người dân.
Không chỉ cơ sở sản xuất lớn gây ô nhiễm, một số cơ sở nhỏ hơn cũng như vậy. Xưởng chế biến cá Mình Thường, ở xóm 11, xã Quỳnh Yên (huyện Quỳnh Lưu) nằm sát còn đường từ Lạch Cờn về thị trấn Cầu Giát. Đơn vị này tuy công suất chỉ vài chục tấn cá/ngày nhưng ngoài việc gây mùi hôi tanh thì đơn vị này cũng xả thẳng nước thải ra môi trường.
Ngoài những đơn vị đã “điểm mặt” ở trên còn có nhiều đơn vị sản xuất, chế biến bột cá khác trên địa bàn tỉnh cũng đang gây ra tình trạng ô nhiễm tương tự, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất cũng như đời sống của người dân. Tuy nhiên, việc xử lý dứt điểm tình trạng này đang làm một bài toán nan giải.
Đình Tiệp
Bài 2: “Xử” mãi không xong