Lần theo phản ánh, những ngày qua PV đã có mặt tại xóm Hà Long, xã Vân Diên - cũ (toàn bộ xã Vân Diên hiện nay đã sáp nhập vào thị trấn Nam Đàn), huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An để tìm hiểu sự việc. Qua những gì ghi nhận được, những gì dư luận phản ánh là hoàn toàn có cơ sở.
Theo ghi nhận của PV vào chiều ngày 07/4/2023, bến cát tại xóm Hà Long, xã Vân Diên (cũ) nằm sát bờ sông Lam với diện tích rộng hàng nghìn m2. Trên bến cát này có 2 chiếc cần cẩu để tiến hành cẩu cát lên các phương tiện. Ngoài ra, trên bến cát còn có một căn nhà cấp 4 được xây dựng bằng gạch tuynel kiên cố nằm án ngữ bên đống cát cao ngang nóc căn nhà này.
Bên cạnh mỗi chiếc cần cẩu là một khối lượng cát lớn, cao nhiều mét. Nhất là cần cẩu ở phía xuôi theo hướng hạ du của sông Lam. Một lượng cát khổng lồ hàng nghìn m3 đã được tập kết khá khô ráo; một chiếc xe xúc lật đang nằm ngay cạnh đó, khi có xe tải đến thì xe này lập tức xúc cát lên xe để vận chuyển đi tiêu thụ như bình thường.
Sau khi chờ đợi một lúc, có 2 chiếc sà lan ở dưới sông mới đi hút cát từ đâu tiến tới rồi dừng lại tại mép sông sát bến cát này. Một chiếc khác bắt đầu được vài người đấu nối ống hút, sau đó tiếng máy nổ ầm ĩ cả một khúc sông bắt đầu hút cát lên bến này. Bến cát cứ thế đầy thêm, lượng nước đục từ bến cát cũng tuồn ra ngoài sông Lam khiến cho cả một khúc sông đổi màu đục ngầu.
Ông Nguyễn Văn Đ, một người dân ở thị trấn Nam Đàn, cho hay: “Bến cát này trước đây treo biển tên bến cát sỏi số 1 thuộc Công ty TNHH cát sỏi cầu Rộ Thanh Chương. Tuy nhiên, sau khi hết hạn giấy phép thì đơn vị này đã nghỉ nhiều tháng nay. Mới đây, nghe đồn rằng bến này đã được chủ cũ bán lại cho một chủ mới ở ngoài miền Bắc, sau đó chủ mới này đã tiến hành hoạt động trở lại được khoảng 1 tháng nay dù nghe nói chưa có giấy phép bến thủy nội địa...”.
Cũng theo người đàn ông này cho biết, bến cát này thường hay hút cát lên vào những khung giờ trưa, lúc sáng sớm hoặc ban đêm. Riêng xe vận chuyển đi thì chủ yếu hoạt động vào ban đêm để tránh “tai mắt” của dư luận.
Theo tìm hiểu của PV, liên quan đến vị trí bến cát nói trên thì trước đó, vào ngày 11/6/2020, xét đơn và hồ sơ xin cấp lại Giấy phép hoạt động bến vật liệu xây dựng ngày 06/6/2020 của Công ty TNHH cát sỏi cầu Rộ Thanh Chương thì Sở GTVT tỉnh Nghệ An đã cho phép hoạt động bến thủy nội địa mang tên Bến VLXD xóm Hà Long, xã Vân Diên, huyện Nam Đàn bằng Giấy phép hoạt động bến thủy nội địa số 1711/GPBTNĐ do ông Nguyễn Quế Sự - Phó giám đốc Sở GTVT tỉnh Nghệ An ký.
Theo Giấy phép bến thủy nội địa số 1711 thì vị trí của bến từ Km61+650 – Km61+732,72; bên bờ trái của sông Lam thuộc địa phận xã Vân Diên. Chiều dài của bến dọc sông là 81,72m; diện tích vùng đất là 5.981m2. Bến thủy nội địa nói trên được cấp phép hoạt động có thời hạn trong vòng 02 năm (tức là từ ngày 11/6/2020 đến ngày 11/6/2022 – đến nay đã hết hạn gần 10 tháng).
Liên quan đến bến cát này, ông Nguyễn Ái Sỹ, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Nam Đàn, cho hay: Bến VLXD xóm Hà Long, xã Vân Diên (cũ), huyện Nam Đàn đã hết hạn giấy phép bến thủy nội địa từ năm 2022 và đã dừng hoạt động. Trước đây, bến này là của Thảo Thủy. Tuy nhiên, khi PV phản ánh rằng khoảng 1 tháng nay bến này đã hoạt động trở lại thì ông Sỹ thông tin thêm: “Về thông tin trên chúng tôi sẽ lập tức cho kiểm tra lại, nếu có sẽ xử lý theo quy định rồi thông tin lại cơ quan báo chí sau”.
Còn ông Lê Thanh Bình, Phó trưởng phòng Kế hoạch – Quản lý kết cấu hạ tầng giao thông (Sở GTVT Nghệ An) xác nhận rằng, Bến VLXD xóm Hà Long, xã Vân Diên (cũ), huyện Nam Đàn đã hết hạn giấy phép và hiện chưa được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động lại.
Có thể khẳng định rằng, bến cát sỏi vật liệu xây dựng tại xóm Hà Long, xã Vân Diên (cũ) như đã phản ánh ở trên chưa hề được cấp giấy phép bến thủy nội địa trở lại dù đã hết hạn từ gần 10 tháng nay. Tuy nhiên, thời gian qua bến cát sỏi này lại hoạt động trở lại trong khoảng 1 tháng trời. Thế nhưng, không hiểu vì sao các cơ quan chức năng huyện Nam Đàn và Sở GTVT tỉnh Nghệ An lại không hề hay biết để kiểm tra, xử lý là điều khiến dư luận rất khó hiểu?