Một đêm hoa lạ nở vài dấu thơm

Mặt trời ửng hồng, cô gái ửng hồng, thung sâu ửng hồng, cao cao trên kia cơn mơ ửng hồng. Ố, là “pằng tớ dày”, như con gái Mông phải lòng trai Mông, cũng ửng thêm má hồng. Đêm từ rừng bước ra, ngày từ rừng bước ra, khèn từ cột từ kèo, từ nhà bước ra, nụ cười từ ánh mắt bước ra, còn “tớ dày” từ đôi môi em như hoa vùng cao. Trên cao kia là hoa pằng tớ dày.

Tôi đẩy một nhánh lửa vào đêm

Đêm lập lòe bàn tay em hồng

Tôi thở một nụ tình vừa nhen

Em ngại ngùng màn đêm buông chùng

Tôi hỏi một nụ cười sau lưng

Em xập xòe câu yêu ngập ngừng

Tôi vươn vai em khoe ban mai

Một đêm hoa lạ nở vài dấu thơm

An đã vẽ màu hoa tớ dày từ nhiều năm về trước. Chúng tôi lặn lội hăm hở bám vào Điện Biên Đông, Mường Chà, Tủa Chùa. Từ những loanh quanh lo co thập thò sườn đồi, sườn đèo, sườn dốc, tớ dày có vẻ tự nhiên đến thái quá mà rì rầm non hoa, nhựa hoa, mím hoa, rồi bất ngờ rạng rỡ tươi hoa, xuân hoa, hồng hoa. Những rẻo cao Tây Bắc chan chứa màu hoa. Kìa An! Trên cao kia là hoa pằng tớ dày…

Khi lướt mắt lên rồi tan chảy vào những nụ những hoa, là thời khắc người ta mỉm cười. Tớ dày đẹp mê mải, như một buổi sáng đầu đời, như một nụ hôn ở phía mặt trời, đã rơi trên môi em những rối bời thanh tân. Bởi vậy chăng tớ dày phải trổ ở sườn cao, phải hít hà nơi thung sâu, phải nói câu này, phải hỏi câu này: hãy là trăm ngàn đốm hoa để cháy bùng một ngọn lửa tim ta, tim rừng và nơi yêu thương còn đẫm hơi sương ở phía tim em. Tớ dày đã bật đèn cho mùa Xuân Tây Bắc.

Một họa sỹ chưa thành danh mà người ta có thể gọi là vô danh, quan trọng lắm sao? An muốn đi, muốn vẽ, muốn ca tụng vẻ đẹp của hoa tớ dày, của Tây Bắc mùa Xuân khi nhựa sống đang ngày một cạn kiện trong An… Có thể đó sẽ là mùa Xuân cuối cùng…

Tôi chăm chú đứng sau An nhìn cô như đang run rẩy chấm phá linh hồn của xứ sở lên toan trắng. Vẽ rồi xóa, xóa rồi vẽ, khi An bất lực trước vẻ đẹp của hoa pằng tớ dày cũng là lúc đôi môi cô cười xinh hơn một loài hoa nào hết. Và mãn nguyện và chẳng phải một lời bao biện: “Huy ạ, thứ đẹp nhất là thứ đang diễn ra ngay tại thời khắc của chính nó, không gian của chính nó và tình yêu của chính nó”… Khi An đưa nó vào tranh thì có thể ở đâu đó nơi sườn dốc kia, một vài cánh hoa, nhụy hoa, tình hoa đã lặng thầm hấp hối mất rồi. Thôi đừng vẽ nữa, bức tranh đẹp nhất là bức tranh ở trước mắt chúng ta. “Đầu trời có sao chiều sao sớm. Đầu núi kia có ớ…ơ…hai người..."

Tôi choàng lên vai An một nụ cười, tôi hiểu An đang ám chỉ điều gì. Cũng là một cánh hoa, nhụy hoa, tình hoa có thể sẽ hấp hối phía sau sườn đèo. Cuộc đời đáng sợ nhất là những gì chúng ta không nhìn thấy? Không đúng, cuộc đời đáng sợ nhất là không nhìn thấy người mà chúng ta yêu thương.

Những ngày trên rẻo cao Tây Bắc, mùa Xuân trôi đi dìu dặt, ngày ngày An vẫn lòe xòe váy áo nhà ai, cô gái nhà ai. Còn tôi, đâu phải là một chàng trai Mông. Nhưng thật lắm khi tôi đã ước ao hóa vào hồn phách tiếng khèn, điệu khèn, mà níu mặt trời đừng buồn, mà vin con trăng đừng buồn, mà khua khỏa dòng suối lặng tuôn, để hoa đừng bay, để hoa đừng rơi và trên cao kia là hoa pằng tớ dày em ơi! . “Đầu trời có sao chiều sao sớm. Đầu núi kia có ớ…ơ…hai người..."

Trên đỉnh núi cao, tôi gặp Vừ A Châu đang sửa soạn đồ nghề bẫy con nhím, con dúi khi màn đêm còn chưa kịp phả vào núi rừng, loài hoa, loài tên. Người thanh niên có cặp giò bóng như gỗ mun kia chìa bàn tay ra nói vào tai với tôi, ồ ồ giọng như nứa như vầu trên rừng xòe ra: “Pằng tớ dày là do người Mông chúng tôi đặt tên. Song không ai nhớ tớ dày có từ khi nào nữa? Chỉ biết, hoa thường nở rộ vào thời điểm trước Tết Nguyên đán của người Kinh mày chừng vài tuần và thường là dịp Tết của cộng đồng dân tộc Mông đấy Huy ơi!”

Pằng tớ dày là hoa đào rừng, thứ hoa mà để nguyên nó với trời với đất thì đẹp mãn nhãn, ấy thế mà bẻ cành, bưng cây mang về nhà thì chỉ sau mấy canh giờ, cánh hoa ủ rũ, hồn hoa thoát xác, còn tình hoa đã ở một nơi nào mà ngóng sao chiều sao sớm. Lạ kỳ như vậy nên người bản địa cũng không còn chặt đào rừng mang về nhà những mùa tết nữa. Sau này và sau này, những mùa xuân ríu ran trở về, tôi lại nhớ tới lời của một cô gái: . Thôi đừng vẽ nữa, bức tranh đẹp nhất là bức tranh ở trước mắt chúng ta. “Đầu trời có sao chiều sao sớm. Đầu núi kia có ớ…ơ…hai người..."

Chúng tôi len lỏi từ La Pán Tẩn rồi ngập ngừng ở Púng Luông cho đến những buổi chiều dịu dàng ở Zế Xu Phình... Màu hoa kia như đã thâu tóm cả đất trời vào trong sắc hồng cuống quýt, một màu hồng nồng nàn như hơi rượu đêm ba mươi, một màu hồng ngỡ ngàng như em mỉm cười đón dòng sông Chảy. Pằng tớ dày là sắc màu của tình yêu.

Buổi sớm hôm ấy, buổi sớm của Lào Cai, buổi sớm của La Pán Tẩn, buổi sớm mà tôi ngỡ như mình đã ở lại đó từ muôn đời, loài hoa biết cười, loài hoa với năm cánh hồng mong manh cùng nhụy đài đỏ đã ủ những cơn gió màu hồng, những ánh mắt màu hồng, cả những tiếng đàn môi hồng lên đôi môi cũng phập phồng sắc hồng. Dường như khi thế giới sinh ra, con người sinh ra, thì bản thân sắc màu đã đầy đủ những dư vị của âm thanh và ánh sáng. Vậy màu hồng của pằng tớ dày là gì? Nếu bạn đang yêu bạn sẽ nhìn thấy sắc màu hơi ngả sang màu đỏ còn khi bạn hi vọng và chờ đợi màu hoa ấy đã cựa mình phơn phớt tím lao xao.

Đứng trên ngọn đồi Mâm Xôi, ngọn đồi khiến cho La Pán Tẩn đẹp đến mơ màng, như thiếu nữ Mông khi diện váy áo mới ngày xuân, tôi nhìn về những thung xa, tôi nhìn về những ngày vui ngày buồn, tôi nhìn về màu hoa đã lỡ nhuộm mảnh đất này với sắc màu yêu thương, tôi cũng thấy mình đang hồng lên rồi ngả sang màu phơn phớt tím lao xao. Ai mà biết được ở đời có bao nhiêu những say nồng?

Ngày mai, ngày kia, những ngày con chim rừng chìa ra tiếng hót, những ngày Gầu Tào, những ngày đàn môi, những ngày khèn lên man điệu lứa đôi, những ngày câu hát giao duyên cũng quyến luyến tớ dày…

Xuân đã đi bao mùa, xuân đã đến bao mùa, ở La Pán Tẩn những cô gái Mông vẫn lòe xòe váy áo nhà ai cô gái nhà ai, những chàng trai Mông vẫn đầu trời có sao chiều sao sớm. Đầu núi kia có ớ…ơ… hai người... Và hoa tớ dày hẳn là đã vẽ tranh bao mùa Tây Bắc, một thứ Tây Bắc bàn tay tôi nắm chặt, con tim tôi giữ chặt, con mắt tôi hồng lên em ơi đôi môi…

Những năm về sau, những mùa xuân về sau, cũng có khi tôi trở lại Tây Bắc, trở lại Điện Biên Đông, Mường Chà, Tủa Chùa, rồi cũng như một thói quen khó bỏ, tôi trở lại La Pán Tẩn, nhớ trên đỉnh đồi, nhìn trên đỉnh đồi, hát trên đỉnh đồi, yêu thương trên đỉnh đồi, ngọn đồi Mâm Xôi. Có cảm giác tôi thấy sắc hoa vẫn trẻ trung như một cô gái mười tám đôi mươi năm nào và màu hồng thì ngân nga nhức nhối. Khi bạn cô đơn mọi vẻ đẹp đều cô đơn. Sự cô đơn của bạn không thể thay đổi được thế giới này, nhưng ít ra nó đã làm con tim biết hát.

Một ngày mùa xuân tôi đã trung niên, ở một nơi xa lắc với những cánh rừng sườn đèo Tây Bắc, thấy trên trang Facebook cá nhân của Lý Tả Mẩy đã thấp thoáng màu hoa tớ dày, lòng tôi lại rộn ràng ánh sáng ngước mắt nhìn màu hoa. Cảm giác như ai đó thênh thang sau lưng cũng choàng nhẹ lên vai tôi một nụ cười. Nụ cười của mùa xuân, nụ cười của hi vọng, nụ cười em đã vô thường.

Thôi đừng vẽ nữa, bức tranh đẹp nhất là bức tranh ở trước mắt chúng ta. Có phải không nhỉ? Hình như bức tranh đẹp nhất lại ở trong tim cơ Khèn ạ, Pằng Tớ Dày ạ!

Tôi đẩy một nhánh lửa vào đêm

Đêm lập lòe bàn tay em hồng

Tôi thở một nụ tình vừa nhen

Em ngại ngùng màn đêm buông chùng

Tôi hỏi một nụ cười sau lưng

Em xập xòe câu yêu ngập ngừng

Tôi vươn vai em khoe ban mai

Một đêm hoa lạ nở vài dấu thơm

An đã vẽ màu hoa tớ dày từ nhiều năm về trước. Chúng tôi lặn lội hăm hở bám vào Điện Biên Đông, Mường Chà, Tủa Chùa. Từ những loanh quanh lo co thập thò sườn đồi, sườn đèo, sườn dốc, tớ dày có vẻ tự nhiên đến thái quá mà rì rầm non hoa, nhựa hoa, mím hoa, rồi bất ngờ rạng rỡ tươi hoa, xuân hoa, hồng hoa. Những rẻo cao Tây Bắc chan chứa màu hoa. Kìa An! Trên cao kia là hoa pằng tớ dày…