Miệng núi lửa Hawaii dừng hoạt động, điều gì sẽ xảy ra?

(TN&MT) – Mới đây, các nhà khoa học cho biết khi dung nham tiếp tục phun trào mạnh từ mặt đất qua các khe nứt ở chân núi lửa Kilauea, vụ phun trào kéo dài hàng tháng trên đảo lớn của Hawaii đã bước vào một giai đoạn mới, có thể “yên bình” hơn bên trong miệng núi lửa.

Tuy nhiên, các nhà hóa học theo dõi và đo lường mọi động thái của Kilauea trong bốn tuần qua đã thúc giục sự thay đổi gần đây nhất trong hoạt động của núi lửa, tuy nhiên họ không chắc chắn về những gì sẽ xảy ra tiếp theo.

“Miệng núi lửa, bắt đầu phun tro và đá trong đợt phun trào hàng ngày theo chu kỳ từ giữa tháng 5/2018, gần như đã “ngủ yên” kể từ hôm 30/5” - Kyle Anderson, một nhà địa vật lý thuộc Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cho biết.

“Theo cảnh quay được máy bay không người lái ghi lại trên đỉnh núi, nguyên nhân rõ ràng được xác định là do hàng tấn vật liệu đá từ các bức tường bên trong lỗ thông hơi miệng núi lửa đã bắn lên đáy của khoảng trống”, Anderson cho biết thêm.

Hiện không chắc chắn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Anderson cho biết: "Có thể đợt phun trào mới sẽ diễn ra qua đống đổ nát ở đáy lỗ thông hơi, và chúng có thể lớn hơn các đợt phun trào trước đó, nhưng cũng có thể lỗ thông hơi sẽ bị chặn vĩnh viễn, các đợt phun trào hoàn toàn chấm dứt”.

Trong bất kỳ trường hợp nào, hoạt động của núi lửa cuối cùng cũng xoay quanh sự tuôn trào và dòng chảy của những con sông khổng lồ từ tảng đá nóng chảy được gọi là magma, thuật ngữ cho dung nham trong khi nó vẫn còn dưới lòng đất.
“Sự sụp đổ không thay đổi của những bức tường bên trong miệng núi lửa, gây ra bởi magma thoát ra ngoài miệng núi lửa và chảy xuống sườn núi dưới bề mặt núi lửa, cũng mở rộng miệng lỗ thông hơi, phát triển kích thước miệng lỗ từ khoảng 12 mẫu Anh (4,9 ha) đến 120 mẫu Anh (48,5 ha)” - Anderson nhấn mạnh.

Đồng thời, miệng núi lửa Kilauea đã bị giảm xuống ở độ cao ít nhất 5 foot (1,50m) khi mực magma tiếp tục giảm, gây áp lực lớn lên các lỗi địa chấn tạo ra nhiều trận động đất, chủ yếu là các chấn động nhỏ trong vùng lân cận.

Mặc dù miệng núi lửa Kilauea đã “im lìm” vào thời điểm này, nhưng nhiều trong số hàng chục vết nứt núi lửa chạy qua các khu vực đông dân cư trên sườn phía Đông của núi lửa tiếp tục phun ra dung nham và khí độc khiến khoảng 2.500 cư dân phải sơ tán.

Ít nhất 75 ngôi nhà - hầu hết trong số đó ở khu Leilani Estates - đã bị “nuốt chửng” bởi những dòng suối nóng chảy trên khắp khu vực kể từ ngày 3/5. Dòng chảy dung nham cũng đã gây ra tình trạng mất điện và cắt đứt thông tin liên lạc trong khu vực.

Một vấn đề khác là sự xuất hiện của một hiện tượng được gọi là tóc núi lửa (Pele’s hair) là các sợi thủy tinh núi lửa rất nhỏ mịn được hình thành khi nham thạch nóng chảy bị ném vào không khí trong quá trình phun trào. Tóc núi lửa có thể gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp.

Cư dân đã được cảnh báo tránh tiếp xúc với tóc núi lửa, một trong những mối nguy hiểm của núi lửa trong không khí bao gồm khí thải của khí sulfur dioxide, tro bay và những đám mây độc hại - một thuật ngữ kết hợp từ “nham thạch” và “sương mù” được hình thành khi dung nham phản ứng hóa học với nước biển để tạo thành một hỗn hợp khói axit, hơi nước và các hạt giống như thủy tinh.

Biến động mới nhất của Kilauea, một trong những núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới, xuất phát từ một chu kỳ phun trào trước đó, bắt đầu hồi năm 1983 và tiếp tục gần như không ngừng trong 35 năm, phá hủy 215 ngôi nhà và các công trình khác.