Lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn: Phối hợp sử dụng hiệu quả nguồn nước

“Giải cứu” nguồn nước

Từ tháng 2/2021, nguồn nước sông tại cửa thu nước thô vào Nhà máy nước Cầu Đỏ (TP. Đà Nẵng) đã bắt đầu nhiễm mặn trở lại với độ mặn diễn biến phức tạp và có xu hướng tăng dần, ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt của toàn thành phố. Do đó, UBND TP. Đà Nẵng đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam thống nhất chủ trương phối hợp triển khai các giải pháp tăng lượng nước cấp về khu vực hạ du sông Vu Gia.

Trên cơ sở đề nghị của UBND TP. Đà Nẵng, ngày 16/3, UBND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất chủ trương thực hiện đắp đập tạm trên sông Quảng Huế nhằm hạn chế lưu lượng nước từ sông Vu Gia chuyển về sông Thu Bồn. Từ đó, duy trì ổn định mực nước thượng lưu hệ thống thủy lợi An Trạch, đảm bảo nguồn nước cấp phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Đại Lộc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam và TP. Đà Nẵng.

Một đoạn lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn

UBND tỉnh Quảng Nam giao Sở NN&PTNT tỉnh theo dõi, phối hợp có ý kiến về giải pháp thiết kế, thi công công trình tạm trên sông Quảng Huế đảm bảo mục tiêu cải thiện nguồn nước về hạ du sông Vu Gia, hỗ trợ nguồn nước cho sông Thu Bồn để khống chế mặn xâm nhập vào hạ lưu và tiêu thoát nước trong mùa lũ.

Đây không phải là lần đầu tiên bài toán chia sẻ nguồn nước giữa hai địa phương Quảng Nam và Đà Nẵng trở thành vấn đề thời sự, khi mà những năm gần đây, xung đột do sử dụng nguồn nước cho các công trình thủy điện xảy ra ngày càng thường xuyên hơn, ngay cả những năm lượng nước đảm bảo đúng công suất thiết kế. Bên cạnh đó, hệ thống quản lý tài nguyên nước và tài nguyên liên quan trong lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn vẫn được thực hiện theo cách tiếp cận truyền thống là theo địa giới hành chính, mang tính đơn ngành, đơn vùng.

Phối hợp để quản lý tốt hơn

Năm 2016, TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam ký kết thỏa thuận phối hợp quản lý lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ nhằm tăng cường phối hợp giữa hai địa phương, giữa các ban, ngành và các bên liên quan, tiến tới hài hòa giữa phát triển kinh tế, an sinh xã hội và an toàn sinh thái, môi trường.

Sau 5 năm ký kết, kết quả rõ nhất là đã nâng cao hiệu quả công tác quan trắc môi trường nước tự động, liên tục trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn; tăng cường năng lực, công tác phối hợp về quản lý lưu vực sông, vùng bờ; trao đổi thông tin hiện trạng các dự án đã và sẽ triển khai để cùng nhau đánh giá, dự báo rủi ro có thể phát sinh trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam - Đà Nẵng.

Theo ông Hồ Kỳ Minh, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, để khai thác, sử dụng nguồn nước hiệu quả lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn trong thời gian tới, hai địa phương sẽ tiếp tục đối thoại định kỳ lồng ghép trao đổi kỹ thuật về các giải pháp xâm nhập mặn ở Vĩnh Điện, Hội An và Nhà máy nước Cầu Đỏ; tăng cường phối hợp hỗ trợ thực hiện quản lý môi trường trên lưu vực sông theo chỉ đạo của Tổng cục Môi trường về việc quản lý các nguồn nước thải lớn, quản lý ô nhiễm lưu vực sông tại các địa phương; huy động các nguồn lực, hỗ trợ của các Bộ, ngành để đáp ứng các yêu cầu thực hiện quản lý tổng hợp lưu vực sông và vùng bờ của 2 địa phương; đề xuất Dự án đánh giá sức chịu tải của lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, xây dựng Đề án quản lý rác thải ven biển trên địa bàn 2 địa phương…