PV: Tỉnh Lào Cai là điểm đầu nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt, do đó, việc bảo vệ an ninh nguồn nước tại địa phương có tác động không nhỏ đến sức khỏe người dân và sự phát triển bền vững của nhiều tỉnh, thành phía hạ lưu. Tỉnh Lào Cai đã triển khai những giải pháp gì để bảo vệ an ninh nguồn nước trên sông Hồng?
Ông Hoàng Quốc Khánh:
Lào Cai là tỉnh có số lượng sông suối rất lớn, theo Quyết định số 1757/QĐ-BTNMT ngày 11/8/2021 của Bộ TN&MT, tỉnh Lào Cai có 5 sông suối liên quốc gia; 8 sông suối liên tỉnh. Ngoài ra, có 77 sông suối nội tỉnh (Quyết định số 2825/QĐ-UBND ngày 25/8/2020). Trong các sông liên quốc gia chảy qua địa bàn tỉnh Lào Cai thì sông Hồng là sông có vai trò rất quan trọng về vấn đề an ninh nguồn nước và sự phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh Trung du và vùng đồng bằng Bắc Bộ.
 |
|
Ông Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai |
Chính vì vậy, trong thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã chủ động, tích cực đề xuất Chính phủ và các Bộ, ngành về vấn đề thành lập Ủy ban sông Hồng để tăng cường trao đổi thông tin về nguồn nước và phối hợp khai thác nguồn nước sông Hồng hợp lý, đảm bảo lợi ích của hai quốc gia. Tỉnh cũng đã chủ động đưa nội dung này vào trao đổi, đề xuất hợp tác với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. UBND tỉnh Lào Cai đã giao cho sở TN&MT tỉnh thường xuyên theo dõi diễn biến chất lượng, lưu lượng nước sông Hồng. Trường hợp xảy ra hiện tượng bất thường, chủ động báo cáo Bộ TN&MT, cùng các tỉnh vùng hạ du sông Hồng để có giải pháp xử lý kịp thời.
PV: Những khó khăn, thách thức tỉnh Lào Cai gặp phải trong công tác bảo vệ an ninh nguồn nước trên hai hệ thống sông chính (sông Hồng và sông Chảy) là gì, thưa ông?
Ông Hoàng Quốc Khánh:
Trong công tác bảo vệ an ninh nguồn nước sông Hồng và sông Chảy, vấn đề thách thức lớn nhất là không có hoặc rất ít thông tin về chế độ khai thác, diễn biến chất lượng nguồn nước thượng lưu cũng như các hoạt động khác có nguy cơ tác động, ảnh hưởng đến chất lượng, trữ lượng của hai nguồn nước này. Việc này có thể dẫn đến việc xử lý không kịp thời việc thông tin cho chính quyền, nhân dân phía hạ lưu để có biện pháp khai thác, sử dụng nước hiệu quả.
PV: Bên cạnh những đóng góp tích cực, các nhà máy công nghiệp khai khoáng, luyện kim, chế biến hóa chất tại Lào Cai cũng đã không ít lần để xảy ra sự cố môi trường, làm suy giảm chất lượng nguồn nước, khiến người dân bức xúc. Xin ông cho biết, UBND tỉnh Lào Cai đã thực hiện những giải pháp nào để buộc các nhà máy công nghiệp (đặc biệt là các nhà máy Trong KCN Tằng Loỏng) tích cực tham gia bảo vệ môi trường?
Ông Hoàng Quốc Khánh:
Trong thời gian qua, nhằm giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố, làm ảnh hưởng đến môi trường cũng như suy giảm chất lượng nguồn nước, UBND tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các Sở, ngành liên quan, chính quyền địa phương, các cơ sở sản xuất trong KCN Tằng Loỏng triển khai thực hiện nhiều các giải pháp đồng bộ.
Cụ thể: Yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện việc khắc phục các tồn tại trong việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT; đầu tư, nâng cấp cải tạo các công trình BVMT. Đối với nước thải các doanh nghiệp đã nghiêm túc, chủ động khắc phục việc thu gom quản lý, xử lý các nguồn nước thải phát sinh, đã triển khai đầu tư xây dựng hệ thống thu gom nước thải sản xuất, nước bề mặt trong khu vực nhà máy và tiến hành đấu nối xử lý với Nhà máy xử lý nước thải tập trung khu vực Khe Chom; Đối với chất thải rắn (CTR) các doanh nghiệp đã chuyển giao CTR phát sinh trong quá trình sản xuất. Năm 2020, các nhà máy sản xuất phốt pho đã ký hợp đồng tiêu thụ 100% lượng xỉ phát sinh cho các đơn vị sản xuất xi măng, vật liệu xây dựng; chất thải Gyps đã được các đơn vị nghiên cứu xử lý làm thạch cao hoặc phụ gia xi măng như Công ty CP Hóa chất Đức Giang Lào Cai đã đầu tư xây dựng 1 xưởng xử lý thạch cao thử nghiệm với công suất khoảng 3.000 tấn/tháng và chuyển Gyps cho một số đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng; thực hiện việc lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động liên tục (9/14 doanh nghiệp đã lắp đặt và kết nối số liệu về Sở TN&MT).
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT các cơ sở sản xuất kinh doanh trong KCN. Năm 2019, Tổng cục Môi trường đã ban hành quyết định xử phạt 5 đơn vị với tổng số tiền trên 2 tỷ đồng.
Ngoài ra, để giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến nguồn nước, UBND tỉnh đã đầu tư 2 nhà máy xử lý nước thải tập trung: Nhà máy xử lý nước thải tập trung giai đoạn 1 công suất 3.000 m3/ngày đêm đã đi vào vận hành và Nhà máy xử lý nước thải tập trung giai đoạn 2 công suất 2.000 m3/ngày đêm chuẩn bị đi vào vận hành để thu gom, xử lý toàn bộ nước mặt chảy tràn trong KCN trước khi thải ra ngoài môi trường đảm bảo các quy chuẩn.
 |
|
Thượng nguồn sông Hồng tại Bát Xát, Lào Cai. |
Về cơ bản cho đến nay, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, cũng như sự vào cuộc của các cấp, các ngành; ý thức chấp hành các quy định pháp luật về BVMT của các cơ sở sản xuất trong KCN Tằng Loỏng đã được nâng cao, cơ sở hạ tầng về BVMT từng bước đầu tư, vì vậy trong thời gian qua chất lượng môi trường KCN đã được kiểm soát.
PV: Để công tác bảo vệ an ninh nguồn nước đạt được hiệu quả cao nhất, tỉnh Lào Cai có kiến nghị, đề xuất gì với Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương?
Ông Hoàng Quốc Khánh:
Để công tác bảo vệ an ninh nguồn nước đạt được hiệu quả cao nhất đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh Trung du và vùng đồng bằng Bắc Bộ, tỉnh Lào Cai có một số kiến nghị và đề xuất như sau: Đề nghị thành lập Ủy ban sông Hồng Việt Nam, đây là cơ quan nghiên cứu, đề xuất Chính phủ phương hướng, giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành, liên quốc gia trên lưu vực sông Hồng; giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hòa, phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức, đối tác quốc tế, khu vực, trong nước và các cá nhân có liên quan theo dõi, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các hoạt động liên ngành trên lưu vực sông Hồng.
Để đảm bảo an ninh nguồn nước, rất mong Bộ Tài nguyên và Môi trường đầu tư nâng cấp trạm quan trắc nước sông Hồng; đầu tư bổ sung xây dựng 1 trạm quan trắc nước sông Hồng tại khu vực nguồn nước sông Hồng chảy vào Việt Nam (tại khu vực Lũng Pô, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai); hỗ trợ kinh phí xây dựng hệ thống quan trắc tài nguyên nước; Kinh phí cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
