Trung bình mỗi ngày, Lào Cai phát sinh khoảng 36,8 đến 55,2 tấn chất thải nhựa và túi ni lông. Hầu hết lượng rác thải này được xử lý theo hình thức chôn lấp mà chưa có biện pháp tái chế. Thực trạng này đang là bài toán khó giải cần sự vào cuộc của cả cộng đồng để từng bước hạn chế, tiến tới loại bỏ rác thải nhựa nhằm bảo vệ hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
Nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa, Quỹ BVMT Lào Cai đã phối hợp với Hội LHPN các huyện trên địa bàn thành lập Mô hình “Chợ dân sinh - giảm rác thải nhựa”. Mô hình đã được đông đảo phụ nữ và các tiểu thương chung tay hưởng ứng.
Sáng thứ 7, chủ nhật hàng tuần, tại mỗi buổi chợ phiên của huyện Bảo Yên, Mường Khương, Si Ma Cai…, cán bộ Quỹ BVMT Lào Cai và các thành viên của Hội LHPN huyện, xã sẽ tuyên truyền tới người dân về tác hại của rác thải nhựa, phát tờ rơi, đặt các thùng phân loại rác. Bên cạnh đó còn đặt một quầy hàng lưu động ở trước cổng chợ để tuyên truyền và trao tặng và đổi rác thải nhựa lấy túi đựng thực phẩm vi sinh dễ phân hủy thân thiện với môi trường nhằm hạn chế người dân sử dụng túi ni lông.
Chị Hoàng Thị Bình, một thành viên của mô hình “Chợ dân sinh - giảm rác thải nhựa” huyện Mường Khương chia sẻ, để bảo vệ môi trường sinh thái, giảm thiểu tác hại của rác thải nhựa, ứng phó với biến đổi khí hậu, Hội LHPN các xã trong huyện Mường Khương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, phụ nữ cùng nhau thay đổi hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni lông khó phân hủy thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Thông qua các buổi chợ phiên, chúng tôi sẽ tuyên truyền cho người dân, các tiểu thương tại các điểm chợ về tác hại của rác thải nhựa, để người dân thay đổi hành vi trong sử dụng đồ nhựa, thu gom, phân loại rác thải, trong đó có rác thải nhựa, túi ni lông khó phân hủy để vận chuyển đến nơi tái chế, xử lý theo đúng quy định, không vứt rác thải bừa bãi nơi cộng cộng.
Chị Giàng Thị Thơ, một tiểu thương tại chợ phiên Mường Khương (Lào Cai) cho biết, chúng tôi được các tuyên truyền viên của Mô hình “Chợ phiên - giảm rác thải nhựa” huyện thông tin tác hại của rác thải nhựa, rồi các chị vận động không dùng sản phẩm nhựa dùng một lần. Tôi thấy đây thật sự là một mô hình hay rất có ý nghĩa, ngày trước thấy túi ni lông tiện dễ dùng nên cứ mua về rồi bán hàng đựng đồ cho khách, bây giờ biết được tác hại nên cũng hạn chế. Tôi còn được phát túi vải thay túi ni lông đựng đồ cho khách, nhiều khách hàng của tôi được cho túi vài về dùng họ vui lắm. Tôi để ý thấy những người được cho túi vải lần nào đi chợ cũng thấy mang theo, họ còn từ chối không lấy hàng cho vào túi ni lông nữa đấy.
Mô hình “Chợ dân sinh - giảm thiểu rác thải nhựa” đã mang lại hiệu quả thiết thực trong việc hạn chế sử dụng túi ni lông của Hội LHPN các huyện như: Simacai, Mường Khương, Bảo Yên.. của tỉnh Lào Cai. Theo báo cáo từ năm 2020 đến nay đã có 9/9 huyện, thị xã của tỉnh Lào Cai thực hiện hiệu quả mô hình này. Các thành viên tham gia mô hình tích cực thực hiện tốt các hoạt động bảo vệ môi trường. Ngoài tuyên truyền vào mỗi buổi chợ phiên, các thành viên còn tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ và người thân không vứt túi ni lông bừa bãi ra đường, cống, rãnh, ao, hồ và mương thoát nước; hạn chế tối đa việc sử dụng túi ni lông trong sinh hoạt hàng ngày. Sử dụng làn nhựa, làn cói…khi đi chợ, mua sắm. Đặc biệt, các thành viên tham gia mô hình đều được Hội LHPN huyện, xã tặng túi thân thiện với môi trường để chị em sử dụng khi đi chợ. Nhờ đó đã góp phần hạn chế túi ni lông thải ra môi trường, bảo vệ môi trường, giữ gìn nếp sống văn minh.
Bà Phạm Thị Ngọc, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh Lào Cai cho biết: Mô hình “Chợ dân sinh - giảm rác thải nhựa” được thực hiện từ năm 2020 đến nay. Trong năm 2022 Quỹ đã bàn giao cho Ban quản lý chợ và Hội LHPN của các địa phương 10 xe thu gom rác 500L, 20 thùng đựng rác treo đôi, 20 thùng đựng rác 240L và 10.000 túi vải thân thiện với môi trường để triển khai và duy trì công tác bảo vệ môi trường và hạn chế sử dụng các sản phẩm bằng nhựa.
Lãnh đạo Quỹ BVMT tỉnh Lào Cai tin tưởng rằng, Mô hình “Chợ dân sinh - giảm rác thải nhựa” sẽ góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong việc hạn chế sử dụng túi ni lông và vứt rác bừa bãi, không đúng nơi quy định. Qua đó, góp phần tạo môi trường xanh, sạch, đẹp, thực hiện tốt các tiêu chí về bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh.
