Thời gian vừa qua, báo TN&MT đã đăng tải hai bài viết: Huyện Lương Sơn, Hòa Bình: Báo động tình trạng khai thác đất không phép và “Đất tặc” lộng hành ở huyện Lương Sơn: Chính quyền không biết hay làm ngơ? Hai bài viết phản ánh thông tin về tình trạng khai thác đất không phép ồ ạt, rầm rộ diễn ra tại xã Tân Vinh (huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình) trong suốt một thời gian dài nhưng không bị cơ quan chức năng ngăn chặn, xử lý dứt điểm. Điều đáng nói ở chỗ, hầu hết những điểm khai thác này nằm sát ngay trục đường giao thông, có diện tích rộng lớn và lúc nào cũng có 6-7 chiếc xe tải cỡ lớn xếp hàng để chở đất mang đi. Suốt mấy năm qua, dù huyện Lương Sơn đã nhiều lần ban hành văn bản đốc thúc xã Tân Vinh kiểm tra, ngăn chặn các hành vi vi phạm nhưng tình hình vẫn không có chút cải thiện.
Sau khi báo TN&MT đăng tải thông tin, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Bùi Văn Khánh đã có công văn giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với công an tỉnh và các sở, ngành, địa phương liên quan, kiểm tra, rà soát và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh vụ “đất tặc” lộng hành ở huyện Lương Sơn trước ngày 25/12/2018.
Trong một diễn biến liên quan, mới đây PV báo TN&MT đã có buổi làm việc với ông Đào Anh Thép, Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình. Tại buổi làm việc, ông Thép cho biết: “Từ năm 2016 đến nay, tại xã Tân Vinh, tỉnh Hòa Bình chỉ cấp giấy phép khai thác đất san, lấp cho duy nhất một hộ gia đình và giấy phép đó đã hết hạn. Tất cả những điểm khai thác tại xã này cho tới thời điểm hiện nay đều không có giấy phép. Chúng tôi đã lập đoàn kiểm tra để đi kiểm tra về tình hình khai thác đất trái phép tại huyện Lương Sơn và sẽ có báo cáo gửi UBND tỉnh Hòa Bình trước ngày 30/12/2018. Chúng tôi sẽ thông tin tới báo TN&MT khi có thông tin mới nhất”.
Cụ thể hơn, ngày 6/7/2016, tỉnh Hòa Bình đã cấp giấy phép khai thác đất san, lấp cho hộ ông Nguyễn Ngọc Đức (xóm Vé, xã Tân Vinh) với diện tích đất khai thác là 7600 m2 trên tổng diện tích cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp là 17.626 m2. Thời gian khai thác đất là 14 tháng. Tuy nhiên báo cáo của UBND xã Tân Vinh lại cho biết hiện nay trên địa bàn xã có những điểm khai thác đất trái phép sau: hộ ông Nguyễn Ngọc Đức (có diện tích 17.626m2); hộ ông Hoàng Văn Thái (có diện tích 3.699 m2); hộ ông Hoàng Thế Công (có diện tích 7.321m2); hộ ông Trịnh Đức Thảo (có diện tích 6028 m2); hộ ông Hoàng Văn Dậu (có diện tích 1850 m2).
Tại buổi làm việc trước đó, ông Hoàng Anh Vượng, Phó chủ tịch UBND xã Tân Vinh cho biết, một số hộ vi phạm nói trên trước đây có giấy phép khai thác nhưng do hết hạn và không được cấp phép mới. Tuy nhiên trao đổi với PV báo TN&MT về vấn đề này, ông Đào Anh Thép, Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình khẳng định, riêng xã Tân Vinh thì tỉnh chỉ cấp phép duy nhất cho hộ ông Nguyễn Ngọc Đức.
“Có thể một số hộ dân tại xã Tân Vinh cũng tiến hành cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp nhưng họ không gửi hồ sơ qua bộ phận một cửa của Sở TN&MT tỉnh nên chúng tôi không nắm được. Hơn nữa, trong quá trình cải tạo đất nông nghiệp phải phát sinh đất thừa thì họ mới được tận thu và đóng các loại thuế liên quan như: thuế tài nguyên, phí môi trường … Đối với những hộ cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp mà không phát sinh đất dư thừa và chỉ đủ san lấp tại chỗ thì họ không cần phải xin phép tận thu” – ông Thép cho biết thêm.
Ấy nhưng khảo sát thực tế của PV báo TN&MT lại cho thấy điều ngược lại. Riêng ba mỏ khai thác đất tại xóm Vé, xã Tân Vinh thuộc diện tích đất của ba hộ là: hộ ông Nguyễn Ngọc Đức, hộ ông Hoàng Văn Thái, hộ ông Hoàng Thế Công đều có xe của hai đơn vị là Công ty TNHH Nghĩa Hằng và Công ty TNHH Đức Trí chở đi bán nơi khác. Các hoạt động chỉ đơn thuần là múc đất đem bán chứ không hề thấy có hoạt động nào là “cải tạo, san lấp tại chỗ” cả.
Ghi nhận của PV vào chiều ngày 21/12/2018 cho thấy, các hoạt động khai thác đất đã tạm dừng. Tuy nhiên khi hỏi một người môi giới sống sát ngay khu đất nói trên thì người này khẳng định Công ty TNHH Nghĩa Hằng và Công ty TNHH Đức Trí vẫn nhận bán đất cho những ai có nhu cầu. “Dạo gần đây xã không hiểu sao làm căng nên các mỏ tạm thời không khai thác được. Tuy nhiên các anh mua bao nhiêu đất cũng có, cả 1000 m3 đất cũng có luôn” – người môi giới này cho biết, đồng thời cung cấp số của lãnh đạo hai công ty nói trên cho PV để tiện liên lạc và bàn giá cả.
Chưa đề cập đến tính xác thực trong lời nói của người môi giới kia nhưng có một thực tế là tình trạng khai thác đất không phép ở xã Tân Vinh đã diễn ra rầm rộ từ lâu nhưng chính quyền từ tỉnh Hòa Bình cho tới xã Tân Vinh đều không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Và khi nói tới câu chuyện trách nhiệm trong vấn đề này, một lần nữa các cơ quan lại đổ lỗi cho nhau một cách khó hiểu.
Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc