Theo HoREA, Luật Thuế tài sản được áp dụng ở đa số các nước trên thế giới, là nguồn thu quan trọng, ổn định và bền vững của ngân sách nhà nước tại địa phương, góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Ở nước ta, hiện nay, chưa thu thuế nhà ở, chỉ có thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trong đó, có đất ở theo quy định của "Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp" năm 2010. Mức thuế phải nộp nhìn chung là thấp vì được tính theo bảng giá đất của cấp tỉnh, với thuế suất 0,03% (đối với đất ở trong hạn mức); 0,07% (đối với phần diện tích không quá 03 lần hạn mức); 0,15% (đối với phần diện tích vượt trên 03 lần hạn mức). Do vậy, Hiệp hội nhận thức được sự cần thiết xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó, có thuế đất ở, nhà ở, nhất là trong giai đoạn sau năm 2020.
Tuy nhiên, có điểm khác biệt cơ bản là ở các nước khác thì đất đai thuộc sở hữu tư nhân, không có khoản thu ngân sách "tiền sử dụng đất" như ở nước ta. Tiền sử dụng đất hiện nay không phải là một sắc thuế vì đang được quy định bởi Luật Đất đai, và là một nguồn thu quan trọng của ngân sách. Tiền sử dụng đất đang là "ẩn số", là "gánh nặng", cách tính tiền sử dụng đất đang tạo ra cơ chế "xin-cho", nhũng nhiễu và doanh nghiệp phải mất rất nhiều thời gian để hoàn tất thủ tục hành chính này. Tiền sử dụng đất" đang chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành nhà ở, như chiếm khoảng trên dưới 10% trong giá thành căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% trong giá thành nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% trong giá thành biệt thự.
Do vậy, Hiệp hội nhận thấy việc xây dựng dự án Luật Thuế tài sản (đánh thuế đất ở, nhà ở) cần đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính "tiền sử dụng đất", theo hướng quy định "tiền sử dụng đất" là một sắc thuế đánh trên hoạt động "chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở", với thuế suất khoảng 10-15% (hoặc...%), tính trên bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành, được điều chỉnh hàng năm phù hợp với giá thị trường, để đảm bảo tính minh bạch, loại trừ cơ chế "xin-cho", để giảm mức thu "tiền sử dụng đất" rất nặng hiện nay về mức hợp lý hơn. Trên cơ sở đó, sẽ bổ sung thuế tài sản đất ở, nhà ở, để tạo nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách nhà nước.
“Luật Thuế tài sản nếu được ban hành tại thời điểm hiện nay sẽ có tác động rất lớn đối với thị trường bất động sản và người tiêu dùng. Bên cạnh mặt tích cực như tăng cường hiệu lực công tác quản lý nhà nước, tăng nguồn thu ngân sách, góp phần làm cho thị trường bất động sản minh bạch và lành mạnh, thì Hiệp hội quan ngại các vấn đề như: Sẽ xảy ra tình trạng "thuế chồng thuế", do người tiêu dùng (người mua nhà) vừa phải nộp tiền sử dụng đất rất lớn, vừa phải nộp thuế tài sản; Tác động đến mặt bằng giá cả nói chung mà trực tiếp là giá cả trên thị trường bất động sản; Làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản”, ông Lê Hoàng Châu cho biết.
Liên quan đến các quy định của Luật Thuế tài sản, HoREA cho biết, về việc giá tính thuế và thuế suất theo dự án Luật Thuế tài sản, Hiệp hội tán thành việc xác định giá 1m2 đất tính thuế là giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, vì đảm bảo được tính minh bạch. Đồng thời, tán thành cách tính có phân biệt giá nhà mới xây dựng và giá nhà đã qua sử dụng như dự án Luật Thuế tài sản đã đề xuất.
Tuy nhiên, xin được lưu ý cơ chế thực thi Luật Thuế tài sản sau khi được thông qua, trong công tác đánh giá tỷ lệ (%) chất lượng còn lại của nhà đã qua sử dụng để tránh nhũng nhiễu, tiêu cực.
Về đề xuất áp dụng mức thuế suất 0,4% đối với đất ở, đất xây dựng nhà chung cư, nhà ở có giá trị trên 1 tỷ đồng, HoREA cho rằng có thể chấp nhận được khi so sánh với thuế suất của nhiều nước. HoREA cũng tán thành việc áp dụng mức thuế suất 1% (cao hơn) "đối với đất sử dụng không đúng mục đích; đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế không đưa vào sử dụng" và áp dụng mức thuế suất 2% "đối với đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế lấn, chiếm", để khuyến khích đưa nhà, đất vào sử dụng, tránh lãng phí, chống bao chiếm, đầu cơ nhà, đất hoặc để răn đe các trường hợp vi phạm pháp luật về nhà, đất.
Ngoài ra, HoREA đề nghị áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 1 tỷ đồng trở xuống để hỗ trợ thiết thực cho những người có thu nhập trung bình thấp và người có thu nhập thấp trong xã hội vì Dự án Luật Thuế tài sản của Bộ Tài chính chỉ đề xuất áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng trở xuống thì chưa thật thỏa đáng.
Ngoài ra, HoREA cũng tán thành việc bãi bỏ Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp khi ban hành Luật Thuế tài sản như dự thảo đã đề xuất HoREA cũng hoan nghênh ý kiến của Bộ Tài chính về việc "không thực hiện phương án đánh thuế đối với ngôi nhà thứ hai trở đi" trong dự án Luật Thuế tài sản để tránh tác động tiêu cực đến thị trường nhà cho thuê. Về miễn hoặc giảm thuế theo dự án Luật Thuế tài sản, HoREA, kiến nghị miễn hoặc tối thiểu giảm 50% số thuế nhà đất phải nộp đối với các vườn ươm khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp theo quyết định của UBND cấp tỉnh để khuyến khích khởi nghiệp, lập nghiệp và đổi mới sáng tạo.
HoREA kiến nghị xem xét, ban hành Luật Thuế tài sản sau thời điểm năm 2020 thì phù hợp hơn.
