(TN&MT) - Hơn 32 ha đất được giao cho một công ty năng lực yếu kém khiến dự án “trùm mền” suốt 11 năm. Không những thế, sau khi chủ đầu tư cũ bị giải thể, một dự án khác lại được “vẽ ra” để chiếm giữ đất; thậm chí hàng nghìn m2 đất của người dân không nằm trong dự án cũng bị thu hồi một cách khó hiểu?.
“Tạm giao đất” vẫn cưỡng chế dân?
Ngày 30/6/2004, UBND TP Hồ Chí Minh ra quyết định "tạm giao" 324.000 m2 đất cho Công ty 7/5 (thuộc BCH Quân sự tỉnh Lâm Đồng) để thực hiện dự án Khu dân cư 7/5 tại Phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9. Quyết định này được ký trước thời điểm Luật đất đai 2003 chính thức có hiệu lực (01/7/2004) đúng 1 ngày!.
Sau khi UBND TP Hồ Chí Minh ra quyết định "tạm giao đất" cho doanh nghiệp ngày 30/6/2004, tới 25/4/2007, UBND Quận 9 đã ban hành Quyết định 291/QĐ-UBND về việc "Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư trong dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở tại phường Long Thạnh Mỹ, do công ty 7/5 làm chủ đầu tư". UBND Quận 9 duyệt phương án bồi thường trong khi cấp có thẩm quyền là UBND TP Hồ Chí Minh chưa có bất kỳ quyết định thu hồi, giao đất chính thức nào khác ngoài quyết định "tạm giao" nêu trên.
Từ quyết định về "Phê duyệt phương án bồi thường" nói trên, UBND Quận 9 đã tự đưa ra bảng tính giá trị bồi thường, hỗ trợ thiệt hại cho người dân với những con số "không tưởng". Cụ thể, ở trường hợp của hộ ông Nguyễn Văn Oai (tên khác là Nguyễn Thanh Oai, 61 tuổi, ở 126A Giãn Dân, Phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9), dù bị thu hồi hơn 6.900m2 đất và vật kiến trúc, cây cối, hoa màu, nhưng ông Oai chỉ được bồi thường 2.000m2, với giá 105.000 đồng/m2.
UBND Quận 9 đã rốt ráo thực hiện cưỡng chế đất của gia đình ông Oai và hàng chục hộ dân trong khu vực, dù ông Oai đã có đơn khiếu nại, tố cáo UBND Quận 9 ra quyết định công bố giá trị bồi thường và cưỡng chế trái luật, yêu cầu ra từng quyết định thu hồi và phải tính giá bồi thường, hỗ trợ, tái định cư... theo thời điểm thu hồi đất.
Dự án “treo” do chủ đầu tư năng lực yếu kém
Việc UBND TPHCM ký Quyết định số 3243 nêu trên vào ngày 30/6/2004 được cho là thời điểm khá “nhạy cảm” bởi chỉ 1 ngày sau, Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực thi hành, trong đó có quy định chặt chẽ hơn về thủ tục thu hồi đất, giao đất và GPMB.
Nhiều người dân trong diện bị ảnh hưởng đã từng cho rằng, Quyết định số 3243 trên được ký khá vội vàng nên đã không thể nêu rõ ranh giới, không nêu cụ thể diện tích đất (chỉ ước lượng), không xác định được số ô, số thửa, tờ bản đồ cụ thể… Đặc biệt, Quyết định trên đã đưa ra khái niệm mới không được quy định trong Luật Đất đai 1993 (sửa đổi, bổ sung 1998) là “tạm giao đất”.
Hơn nữa, cũng cần phải hiểu chính xác rằng, việc “tạm giao đất” theo Quyết định số 3243 nêu trên là “tạm giao” cho một Cty quốc phòng thực hiện dự án thương mại. Hoàn toàn không phải là chuyển mục đích sử dụng thành đất quốc phòng an ninh hay giao đất để thực hiện dự án phục vụ nhiệm an ninh quốc phòng.
Thực tế diễn biến sau đó cho thấy, tại thời điểm “tạm giao” trên (năm 2004) thì năng lực của Cty 7/5 trong việc đầu tư thực hiện dự án đã không được thẩm định rõ ràng, chính xác. Điều này dẫn đến việc, cả chục năm sau, khu đất “tạm giao” trên vẫn bị để hoang hóa mà không có một dự án đầu tư nào được phê duyệt. Trong khi đó, theo Quyết định số 138/2004/QĐ-UB (ngày 18/5/2004) của UBND TPHCM thì căn cứ giao đất là quyết định phê duyệt dự án đầu tư hoặc giấy phép đầu tư (trường hợp dự án phải được phê duyệt theo quy định), dự án đầu tư (trường hợp dự án theo quy định không phải được phê duyệt). Tức là, đáng lẽ dự án đầu tư phải có trước khi ra quyết định thu hồi đất.
Đất có "nguồn gốc quốc phòng" về tay người nước ngoài?
Trong khi UBND Quận 9 ráo riết thực hiện thu hồi, cưỡng chế đất của dân để giao mặt bằng cho Công ty 7/5, thì ngày 27/12/2014, Bộ Quốc phòng đã ra Quyết định 5571/QĐ-BQP để thông báo giải thể Công ty 7/5 - chủ đầu tư dự án khu dân cư 7/5 tại Phường Long Thạnh Mỹ.
Mặc dù, Chủ đầu tư được "tạm giao đất" đã giải thể, nhưng UBND Quận 9 vẫn rốt ráo thực hiện thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất? Trong Quyết định cưỡng chế 199/QĐ-UBND của UBND Quận 9 ngày 14/7/2015 bất ngờ nhắc tới việc UBND TP.HCM vào 19/5/2015 đã có Quyết định 2313/QĐ-UBND về "Chấp thuận đầu tư dự án Khu dân cư 7/5, phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 do Công ty TNHH A Sung làm chủ đầu tư".
Theo tìm hiểu của phóng viên, vào 25/6/2015, UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định 3066/QĐ-UBND về việc "giao đất tại Phường Long Thạnh Mỹ, Quận 9 cho Công ty TNHH A Sung để thực hiện dự án khu dân cư 7/5" - một quyết định chính thức chuyển đất từ diện nhà nước thu hồi sang cho doanh nghiệp tư nhân.
Như vậy, hơn 324.000m2 đất ở khu vực từng là trường bắn (trên đất có hàng chục hộ dân sinh sống, sản xuất ổn định, lâu dài) đã bất ngờ về tay một doanh nghiệp "vỏ nội, ruột ngoại".
Qua tìm hiểu phóng viên được biết về Công ty TNHH A Sung như sau: Doanh nghiệp này đăng ký lần đầu vào 23/9/2013, vốn điều lệ 1.000.000.000 đồng; thành viên góp vốn gồm Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ (100.000.000 đồng) và bà Trần Thị Oanh Oanh (900.000.000 đồng). Ông Trần Ngọc Thổ là Giám đốc.
Công ty TNHH A Sung sau nhiều lần thay đổi, vốn điều lệ được nâng lên 250.000.000.000 đồng. Tới 6/7/2016, thành viên mới là Công ty Tae Kwang Vina Industrial (đóng tại Đồng Nai) xuất hiện, thay bà Oanh nắm giữ 225.000.000.000 đồng (90%) vốn điều lệ. Giám đốc vẫn là ông Trần Ngọc Thổ, nguyên Tham mưu trưởng Quân khu 7.
Tới 22/2/2017, Công ty TNHH A Sung đăng ký thay đổi lần thứ 5, đại diện pháp luật thay ông Trần Ngọc Thổ là ông Lee Hyung Jin (quốc tịch Hàn Quốc).
Được biết, ngày 04/7/2018, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã ban hành Quyết định số 250/QĐ-TCQLĐĐ thành lập Đoàn kiểm tra tại TP Hồ Chí Minh, với nội dung kiểm tra việc xử lý các dự án không sử dụng đất quá 12 tháng hoặc chậm tiến độ sử dụng đất quá 24 tháng theo quy định tại Điểm I Khoản 1 Điều 64 của Luật Đất đai, trong đó có dự án khu dân cư 7/5.
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.
