Bùn đóng cục do hạn hán kéo dài tại một con đập gần Bulawayo, Zimbabwe vào ngày 18/1/2020. Ảnh: Reuters |
Được biên soạn bởi Viện Kinh tế và Hòa bình (IEP), một tổ chức nghiên cứu về khủng bố và chỉ số hòa bình hàng năm, Sách về Đe dọa Sinh thái sử dụng dữ liệu từ Liên hợp quốc và các nguồn khác để đánh giá 8 mối đe dọa sinh thái và dự đoán quốc gia và khu vực nào bị gặp rủi ro.
Với dự báo dân số thế giới sẽ tăng lên gần 10 tỷ người vào năm 2050, làm gia tăng sự tranh giành tài nguyên và xung đột, nghiên cứu cho thấy có thể 1,2 tỷ người sống ở các khu vực dễ bị tổn thương ở châu Phi cận Sahara, Trung Á và Trung Đông buộc phải di cư vào năm 2050.
Theo nghiên cứu, so sánh cho thấy, các yếu tố sinh thái và xung đột đã dẫn đến việc di dời của khoảng 30 triệu người vào năm 2019. “Điều này sẽ có những tác động xã hội và chính trị rất lớn, không chỉ ở các nước đang phát triển mà còn ở các quốc gia phát triển, vì sự di cư ồ ạt sẽ dẫn đến dòng người tị nạn nhiều hơn đến các nước phát triển nhất”, Steve Killelea, người sáng lập IEP cho biết.
Sách trên chia nhóm các mối đe dọa thành 2 loại lớn: mất an ninh lương thực, khan hiếm nước và gia tăng dân số; các thảm họa thiên nhiên bao gồm lũ lụt, hạn hán, lốc xoáy, nước biển dâng cao và nhiệt độ tăng ở các nơi khác.
Kết quả là phân tích sẽ đánh giá có bao nhiêu mối đe dọa mà mỗi quốc gia trong số 150 quốc gia phải đối mặt và khả năng chống chọi với chúng. Trong khi một số nước, như Ấn Độ và Trung Quốc, bị đe dọa nhiều nhất bởi tình trạng khan hiếm nước trong những thập kỷ tới, những nước khác như Pakistan, Iran, Mozambique, Kenya và Madagascar phải đối mặt với sự kết hợp nguy hiểm của các mối đe dọa, cũng như khả năng đối phó với chúng giảm dần.
“Các quốc gia này hiện tại đang ổn định nhưng có khả năng tiếp xúc cao với các mối đe dọa sinh thái và hòa bình dần có xu hướng xấu đi, đồng nghĩa với việc những nước này có nguy cơ sụp đổ cao hơn trong tương lai”, nghiên cứu cho thấy.
Killelea cho biết thế giới hiện có ít nước ngọt hơn 60% so với 50 năm trước, trong khi nhu cầu thực phẩm dự báo sẽ tăng 50% trong 30 năm tới, phần lớn là do sự mở rộng của tầng lớp trung lưu ở châu Á. Những yếu tố đó, kết hợp với thiên tai gia tăng tần suất do biến đổi khí hậu, sẽ khiến thế giới dễ bị tổn thương vào năm 2050 dù ở trạng thái ổn định.
IEP cho biết viện này mong muốn Sách về Đe dọa Sinh thái có thể trở thành bản phân tích hàng năm, sẽ định hình các chính sách viện trợ và phát triển trọng tâm hơn và tài trợ hướng tới các tác động liên quan đến khí hậu.