Ngày 7/5/1954 là ngày ghi dấu chiến thắng quân sự trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta. Đây cũng là thời điểm những cánh rừng hoa Ban nở trắng trời Điện Biên, Tây Bắc, như chào mừng, khắc ghi công lao của các anh hùng. Từ đó đến nay, mỗi khi mùa hoa Ban nở, trong tâm thức mỗi người dân Điện Biên nói riêng, cộng đồng các dân tộc Tây Bắc nói chung đều khắc ghi về chiến thắng oai hùng này.
Ông Nguyễn Hữu Chấp, Cựu chiến binh chiến dịch Điện Biên Phủ bồi hồi nhớ lại: "Khi quân ta vào đánh Him Lam đúng mùa ban nở. Hoa ban nở trắng trên rừng đẹp quá, sau này mới nói mùa hoa ban là mùa chiến thắng và mùa chiến thắng Điện Biên Phủ cũng là mùa hoa Ban".
Bởi lẽ đó, giờ đây mỗi khi nhắc đến Điện Biên là người ta nghĩ ngay đến chiến thắng Điện Biên Phủ, đến mảnh đất hoa Ban. Từ 2 thế mạnh này, chính quyền tỉnh Điện Biên qua các thời kỳ phát huy biến thành thế mạnh phát triển du lịch lịch sử, gắn hoa Ban với chiến thắng Điện Biên, với những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn.
LênĐiện Biên những ngày Tháng 3, hòa mình vào không khí lễ hội, mỗi du khách cũng không quên chụp cho mình một bức ảnh kỷ niệm về những cánh rừng hoa Ban, những cung đường hoa Ban đang nở trắng trời.
Chị Nguyễn Minh Hiền, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: Lần đầu đến với Điện Biên, chị thấy phong cảnh rất đẹp, con người rất niềm nở, tạo cảm động. Hoa Ban rất đẹp, nở rợp trời những cây hoa ban trắng và tím. Chị rất ấn tượng và cảm nhận được cái riêng của mảnh đất này mà chưa từng thấy ở đâu.
Từ năm 2004 – năm du lịch Quốc gia đã lấy chủ đề về Điện Biên mùa Ban trắng. Và bắt đầu từ năm 2014, nhân kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Ðiện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên chính thức khai mạc Lễ hội Hoa ban đầu tiên. Và từ đó đến nay, lễ hội này đã trở thành hoạt động văn hóa thường niên của tỉnh, nhằm góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc Ðiện Biên, quảng bá, giới thiệu hình ảnh Ðiện Biên gắn với hình ảnh hoa ban - loài hoa đặc trưng của núi rừng Tây Bắc đến đông đảo nhân dân trong nước và cộng đồng quốc tế.
Qua 4 năm tổ chức thành công, Lễ hội Hoa ban đã dần trở thành thương hiệu cho du lịch Điện Biên. Du lịch Điện Biên nhờ đó có đã bước chuyển biến tích cực. Ông Đoàn Văn Chì, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên, cho biết: Qua các lần tổ chức có thể nói lễ hội hoa ban đã góp phần tích cực thu hút khách du lịch đến với mảnh đất Điện Biên. Tốc độ tăng trưởng từ năm 2014 đến nay đạt khoảng 20 đến 25%. Trong năm 2017, lượng khách du lịch đến Điện Biên tăng 25%. Tổng thu từ hoạt động du lịch tăng 34% và trong những ngày chính diễn ra lễ hội trong năm 2017, lượng khách du lịch đến Điện Biên khoảng trên 70.000 lượt khách. Đây là con số có thể khẳng định, việc tổ chức lễ hội hoa ban đã góp phần tích cực thu hút khách du lịch đến với Điện Biên, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
Tơi đây tỉnh Điện Biên cũng đã tính đến việc đẩy mạnh liên kết phát triển du lịch vùng gắn với loại hoa này. Tỉnh đã tham gia nhóm hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng, tạo hiệu quả liên kết phát triển du lịch vùng và cho cả khu vực. Do đó hiện nay ngoài việc chăm sóc bảo tồn những diện tích hoa Ban đang có, địa phương còn chú trọng tới trồng mới diện tích rừng Ban tại thành phố Điện Biên Phủ và các huyện cửa ngõ. Năm vừa qua, tỉnh đã triển khai được 5.500 cây. Và tới đây tỉnh tiếp tục trồng thêm khoảng 9.500 cây, trồng tập trung trên các tuyến dọc quốc lộ, đoạn đường 6 lên đỉnh Pha Đin và ở 2 huyện cửa ngõ Mường Ảng, Tuần Giáo.
