Cách đây nhiều năm, tôi được Đức pháp Vương Gyalwang Drukpa, người đứng đầu dòng Truyền thừa Drukpa và Ngài được gọi là Phật sống, mời trợ duyên cho buổi thuyết pháp của Ngài tại Văn Miếu Quốc Tử Giám. Buổi thuyết pháp có tên “Thiên nhiên - Con người: Một thế giới”. Đấy là cái tên do tôi đặt được Ngài chấp nhận. Mở đầu buổi thuyết pháp của Ngài, tôi có lời thưa với các Phật tử và các khách mời rằng: “Khi lòng ta nở một bông hoa, thì trên thế gian nở bạt ngàn những cánh đồng hoa. Khi ta chặt một cái cây, thì trên thế gian những cánh rừng tàn lụi”. Trong lần gặp Đức Pháp Vương gần đây nhất, Ngài đã cho tôi bước vào mật thất của Ngài và hỏi tôi: “Con có muốn ta làm điều gì cho con không?”. Tôi đã nói với Ngài: “Xin Ngài hãy ban cho con ánh sáng”. Ngài ôm lấy tôi, đặt bàn tay lên đỉnh đầu tôi theo cách người ta gọi là gia trì (ban phép) và nói: “Ánh sáng không bao giờ tắt trong con”.
Tranh: Nguyễn Quang Trung
Ngay lập tức, một điều gì đó thật lớn lao hiện ra trong tâm hồn tôi. Tôi bỗng muốn yêu thương những gì tôi từng hờ hững, tôi muốn chia sẻ với những người tôi từng dửng dưng, tôi bỗng nghe thấy âm nhạc trong câm lặng lâu nay và tôi nghe cuộc sống reo vang từ trong than khóc. Trước đó, trong buổi giới thiệu cuốn sách của Ngài nói về con đường mà con người tìm tới hạnh phúc ngày ngày, tôi nói với bạn đọc trong buổi giới thiệu sách ấy rằng, tôi tin có phép thiêng trong đời sống này. Đó là sự thật. Đó không phải câu chuyện cổ tích hay sự hão huyền. Bởi phép thiêng không phải là biến một cục đất thành một cục vàng mà phép thiêng làm cho con người nhận ra những vẻ đẹp trong những người, những thứ mà trước đó ta chỉ thấy sự vô cảm.
Thực ra, Ngài hay bất cứ Vị thánh nào không mang ánh sáng trong tâm hồn và tuệ giác của mình đặt vào tâm hồn tôi. Ngài không có khả năng làm điều đó. Mà nếu Ngài có khả năng làm điều đó thì cũng chỉ là vô vọng mà thôi. Bởi khi Ngài rời bỏ tôi thì bóng tối lại ùa kín tôi và tôi lại vô định trong bóng tối lòng mình. Nhưng kỳ vĩ thay Ngài là một người biết cách giúp tôi tự thắp lên ngọn đèn trong tôi. Trong tất cả chúng ta đều có một ngọn đèn. Điều tối thượng là chúng ta nhận ra và biết cách thắp lên ngọn đèn ấy. Trong chúng ta có những cánh đồng hoa. Điều tối thượng là ta làm cho những cánh đồng hoa kia bừng nở.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà thế giới có quá nhiều vô cảm, quá nhiều hận thù và vô vàn bất trắc. Một lần, trong buổi nói chuyện với bạn đọc ở một thư viện, một phụ nữ đã đề nghị các nhà văn hãy viết một cuốn cẩm nang về những cạm bẫy có trên đời này để con cái họ biết được mà tránh, mà vượt qua. Tôi đã nói với người phụ nữ ấy rằng: Nếu chúng tôi viết ra một cuốn cẩm nang với 1.000 cạm bẫy thì khi bước vào cuộc đời, những chàng trai cô gái kia sẽ gặp cái cạm bẫy thứ 1.001 và chúng sẽ gục ngã. Nhưng nếu ta làm cho đứa trẻ kia biết thắp một ngọn đèn hay trồng một bông hoa trong chính tâm hồn nó thì nó sẽ đủ khả năng nhận biết Thiện và Ác và nó sẽ đi qua tất cả cạm bẫy dọc đường đời.
Cách đây hơn hai mươi năm, trong một cuộc hội thảo thơ ở Hàn Quốc với chủ đề “Thơ Đông Á trong thế giới nhiều vô cảm và tội lỗi”, tôi đã đọc bài tham luận của mình với cái tên “Tự nở hoa trong lòng mình” như một con đường sống còn để mỗi con người đi qua bóng tối của vô cảm và tội lỗi. Tự nở hoa trong lòng là đỉnh điểm của ý thức về cái đẹp và sự cứu rỗi. Chúng ta làm những điều tốt đẹp, suy tưởng về những điều tốt đẹp như chính là sự thở của chúng ta. Chúng ta không thể trông chờ ai đó thở giúp ta để ta tồn tại. Chúng ta phải tự sống với những điều đẹp đẽ và nhân văn nhất mà không cần ai đó phải biết đến hay để chúng ta khoe khoang về điều đó.
Tôi đã từng sống một mình trong ngôi nhà sáng tác của Ủy ban sáng tác Ai-Len trên một vùng đồi mênh mông nở đầy hoa dại. Một chiều lang thang trên vùng đồi ấy, tôi nhìn thấy những bông hoa nở lộng lẫy trong một khe đá. Những bông hoa này có lẽ đã nở cả một triệu năm trước, trong những khe đá phủ đầy bóng tối này. Và có thể chưa ai nhìn thấy chúng nở bao giờ, ngoài tôi trong buổi chiều đó. Nhưng nó vẫn nở. Nở cả mấy triệu năm nay trong im lặng và cô độc. Nó nở vì không phải nở để cho ai trầm trồ về vẻ đẹp của nó. Nó nở như tự thân nó phải sinh ra như vậy và kiêu hãnh như vậy ngay cả trong bóng tối vô tận kia. Nếu nó chỉ nở với mục đích để cho người khác nhìn thấy mà cúi đầu trước nó trầm trồ, ngợi ca thì nó đã tàn lụi từ lâu rồi. Bởi nó không đủ kiên nhẫn để đợi cả triệu năm cho tôi hay ai đó một chiều như chiều nao nhìn thấy nó và cúi đầu chiêm ngưỡng.
Những bông hoa kia cũng giống tâm hồn ta vậy. Cho dù ta phải sống trong một thời gian nào đó với bất trắc, với khó khăn, với đói rét, với sợ hãi, cô đơn thì cũng đừng bao giờ tuyệt vọng. Đừng bao giờ để cho bóng tối của sự yếu hèn và sợ hãi hay tuyệt vọng nhấn chìm ta.
Những gì tôi đang viết bằng những dòng đơn giản và đầy xúc động này là những gì tôi đã trải qua và chuẩn bị trải qua bởi đơn giản là tôi vẫn đang sống. Khi bạn đang sống nghĩa là bạn sẽ phải đối đầu với mọi thách thức và bất trắc. Tôi không giàu có như muôn vàn người khác, không uy quyền như muôn vàn người khác, không danh tiếng như muôn vàn người khác… và tôi cũng đầy rẫy những âu lo, sợ hãi, những khiếm khuyết, sai lầm… nhưng tôi có một ngọn đèn của chính tôi do tôi thắp lên, một ngọn đèn không bao giờ tắt, tôi có những cánh đồng hoa trong tâm hồn tôi mà tôi tự gieo trồng, một cánh đồng hoa không bao giờ tàn lụi. Và tất cả những điều ấy đã cho phép tôi tin rằng, tôi đã chạm vào hạnh phúc.
