Hải Phòng: Cưỡng chế, thu hồi đất tại dự án khu đô thị Ngã 5 - sân bay Cát Bi

"Không chốn dung thân"

Trao đổi với phóng viên, bà Phạm Thị Mai (SN 1943) trú tại Tổ 12, Cụm 2, phường Đông Khê, quận Ngô Quyền, TP. Hải Phòng, cho biết: “Vốn là gia đình có truyền thống cách mạng, có mẹ là bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình có 3 liệt sỹ hi sinh trong kháng chiến chống Pháp nên gia đình tôi rất giữ gìn và tôn trọng pháp luật”.

Được biết, thực hiện Dự án khu đô thị Ngã 5 – sân bay Cát Bi, gia đình bà Mai bị ảnh hưởng nhiều nhất với 4 hộ gia đình và 22 người già, trẻ. Diện tích đất gia đình thực tế sử dụng là 1.336,4m2, tuy nhiên tại Biên bản kiểm kê của quận Ngô Quyền ngày 7/4/2011 chỉ ghi diện tích là 1.200,7m2 (hụt 135,6m2 so với số liệu gia đình tự thuê đo).

Quá bức xúc, gia đình bà Mai (lúc đó chồng bà, ông Nguyễn Văn Doanh) đã làm đơn khiếu nại nhưng chính quyền chưa giải quyết thỏa đáng, sau đó tổ chức tiến cưỡng chế. Việc làm này đã khiến gia đình bà bỗng chốc không nhà cửa, "không chốn dung thân".

Chị Nguyễn Thị Tuyết Lan (con gái bà Mai), phân trần: Năm nay chính quyền cưỡng chế và lấy đất của gia đình tôi nhưng đơn giá đền bù thì tính từ năm 2011. Cụ thể, theo Phương án bồi thường của UBND quận Ngô Quyền lập ngày 6/10/2011 ghi đền cho gia đình 1.200,79m2 (trong đó có 100 m2 đất ở) với tổng số tiền được đền bù 200.652.140 đồng. Tính ra, 100 m2 đất ở, gia đình được trả 128 triệu đồng. Còn 1.100,7 m2 (bị quy là đất nông nghiệp) được trả 66.000 đồng/m2. So sánh giữa giá thực tế và đơn giá của UBND quận Ngô Quyền áp với gia đình, thấy không đúng các quy định của pháp luật nên gia đình bà đã làm đơn khiếu nại về những bất cập, nhưng không được giải quyết.

Tương tự gia đình bà Mai, hàng loạt các gia đình khác như gia đình bà Nguyễn Thị Ủi, gia đình ông Nguyễn Văn Hiếu, Nguyễn Văn Hoa… đều bị thu hồi với diện tích đất lên đến gần 5.000 m2. Và các gia đình này đều có đơn khiếu nại về việc thu hồi đất phục vụ dự án nói trên. Tuy nhiên, đến nay vụ việc đều chưa được giải quyết thỏa đáng.

Ông Nguyễn Văn Hiếu khẳng định: Gia đình tôi và nhiều hộ khác ở đây từ những năm 1990 trở về trước, có đầy đủ giấy tờ chứng minh, tính pháp lý của mảnh đất. Đơn thư khiếu nại gửi lên một đằng, chính quyền trả lời một nẻo, có khi “làm lơ” nội dung dân khiếu nại.

Có mặt tại khu đất nhà bà Mai, bà Ủi… khu này đã được chính quyền cưỡng chế, giờ chỉ là bãi đất trống, duy nhất cạnh đó còn một căn nhà nhỏ được rào kín bằng tôn. Nhưng theo Kết luận của UBND TP. Hải Phòng thì trường hợp này sẽ cưỡng chế trước ngày 30/6/2024.

Chính quyền có né tránh?

Rộng đường dư luận, PV đã tìm đến UBND phường Đông Khê để tìm hiểu tính pháp lý của dự án, cũng như mục đích thu hồi đất của dự án. Sau nhiều lần đặt lịch, các nhân viên văn phòng ở đây đều bảo: Sếp đi vắng.

Sau đó, PV đã liên hệ qua điện thoại đến ông Đặng Hồng Dương, Chủ tịch UBND phường Đông Khê. Ông Dương cho biết, dạo này ông rất bận, nên chưa bố trí được thời gian trả lời. Ông Dương cho biết thêm, thực tế dự án này là của Thành phố nên phường chỉ làm theo chỉ đạo của cấp trên. Cũng theo ông Dương, trong đợt cưỡng chế vừa rồi có tất cả 9 hộ bị thu hồi phục vụ cho Dự án KĐT Ngã 5 - sân bay Cát Bi.

Trao đổi nhanh với ông Vũ Phi Tùng, Chánh Văn phòng UBND quận Ngô Quyền. Ông Tùng, cho biết: Hiện lãnh đạo Quận đang bận họp. Còn việc thực hiện dự án thì đang triển khai theo kế hoạch. Có gì thì sẽ liên lạc trả lời sau. Song, đến nay, phóng viên vẫn chưa thấy ông Tùng liên lạc lại.

Được biết, ngày 17/12/1997, tại Quyết định số 1100/TTg, Chính phủ đã phê duyệt dự án đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị mới Ngã 5 – Sân bay Cát Bi, TP. Hải Phòng. Mục tiêu: Chuẩn bị nền, phát triển mạng lưới hạ tầng kỹ thuật của khu đô thị mới (đường giao thông, cấp điện, nước…) nhằm tạo điều kiện huy động các nguồn lực để đầu tư khu đô thị mới hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhà ở, nhà làm việc, các công trình công cộng… để phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Với diện tích sử dụng đất lên đến 263,79 ha. Thời gian thực hiện dự án từ năm 1998 – 2002.

Sau đó, đến ngày 21/2/2000, Phó TTg Nguyễn Công Tạn có ký Quyết định số 130/QĐ-TTg về việc giao đất để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị mới Ngã 5 – Sân bay Cát Bi. Thu hồi 256,34 ha đất tại các phường thuộc quận Ngô Quyền và huyện An Hải (nay là quận Hải An) để thực hiện dự án. Quyết định cũng nêu rõ trách nhiệm của UBND TP. Hải Phòng với các nội dung:1. Xác định cụ thể mốc giới khu đất trên bản đồ và thực địa, đăng ký vào sổ địa chính Nhà nước, cấp GCNQSD đất cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất trong khu đô thị mới theo quy định hiện hành; 2. Chỉ đạo việc thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nộp ngân sách nhà nước; 3. Hướng dẫn thực hiện việc đền bù thiệt hại cho các chủ sử dụng có đất bị thu hồi, giải tỏa mặt bằng, đảm bảo tiến độ thi công xây dựng công trình; 4. Quản lý chặt chẽ việc sử dụng đất, kiến trúc xây dựng và bảo vệ môi trường theo đúng quy định của pháp luật…

Nhận định về dự án trên, Luật sư Nguyễn Thu Phương (Đoàn Luật sư Hà Nội), cho biết: Chính quyền địa phương cần xem xét lại toàn bộ hồ sơ, nguồn gốc đất, điều kiện sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng của dự án, nếu Nhà nước thu hồi hết đất mà họ không còn nơi ở khác thì phải có chính sách bố trí tái định cư cho phù hợp, từ đó xem xét lại các phương án hỗ trợ bồi thường đúng nguồn gốc đất, đúng đối tượng… theo các quy định của Luật Đất đai. Đặc biệt, đây còn là gia đình chính sách có công với cách mạng thì càng phải làm có tính chất nhân văn.

Báo Tài nguyên và môi trường sẽ tiếp tục thông tin.