Gỡ vướng, đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm quốc gia

Các đại biểu Quốc hội tại phiên chất vấn. Ảnh: quochoi.vn

Giải quyết vấn đề vốn dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, năm 2020 và 2021, Bộ Giao thông vận tải xác định công tác triển khai các dự án đầu tư, trong đó, có những dự án đầu tư trọng điểm là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Đến hết tháng 9/2021, bình quân giải ngân toàn quốc đạt 47,8%, nhưng riêng ngành Giao thông vận tải giải ngân đạt 61,2%. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Bộ Giao thông vận tải.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, so với yêu cầu, 2 dự án trọng điểm quốc gia mà Chủ tịch Quốc hội nêu là công trình sân bay quốc tế Long Thành, dự án đường bộ cao tốc phía Đông, Bộ nhìn nhận trong giai đoạn vừa qua triển khai còn chậm và có nhiều nguyên nhân.

Với dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, tại Nghị quyết 52 của Quốc hội cuối năm 2017, có 3 dự án đầu tư công và 8 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Với 3 dự án đầu tư công, đến thời điểm này chúng tôi bám sát vào Nghị quyết của Quốc hội và cuối năm nay sẽ hoàn thành 2 dự án là Cao Bồ - Mai Sơn và Cam Lộ - La Sơn. Riêng cầu Mỹ Thuận 2 là một cầu dây văng lớn, Quốc hội cho phép đến năm 2023. Đến thời điểm này, tiến độ dự án cầu Mỹ Thuận 2 đã đạt được 70%. “Như vậy, theo Nghị quyết 52 thì 3 dự án đầu tư công chúng tôi sẽ hoàn thành đúng tiến độ”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.

Tháng 6/2020, chúng ta đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Đầu tiên, đấu thầu quốc tế, sau đó, xin chủ trương là chuyển sang đấu thầu trong nước. Việc tổ chức đấu thầu gặp nhiều khó khăn. Các nhà đầu tư lớn về tài chính ít tham gia, các nhà đầu tư với dạng nhà thầu lớn thì tham gia nhiều. Đặc biệt, đầu năm 2020, do ảnh hưởng của COVID-19, Chính phủ đã đề xuất với Quốc hội chuyển một số dự án sang đầu tư công để kích cầu và đẩy nhanh tiến độ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, tháng 6/2020, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 117 chuyển 3 dự án sang đầu tư công và cho phép đến năm 2022, sẽ hoàn thành 3 dự án này. Đến thời điểm này, 3 dự án đã đạt được tiến độ từ 20 - 35%. Hiện nay, khó khăn lớn nhất của dự án này là vấn đề đất. Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 60 và Nghị quyết số 133. Đến nay, thủ tục mở các mỏ đất đã đáp ứng được yêu cầu, Bộ Giao thông vận tải sẽ tập trung tiến độ để hoàn thành 3 dự án này vào cuối năm 2022.

“Đến tháng 2/2021, do tình hình đấu thầu khó khăn nên Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết 1213 chuyển 2 dự án qua đầu tư công và cho phép Bộ Giao thông vận tải hoàn thành 2 dự án này vào cuối năm 2023. Đến thời điểm này, cả hai dự án đã triển khai toàn bộ các gói thầu xây lắp và đã đạt được tiến độ khoảng 2 đến 5%. Bộ Giao thông vận tải cam kết sẽ điều hành 2 dự án này hoàn thành vào cuối năm 2023, đúng theo Nghị quyết của Quốc hội”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể phát biểu giải trình. Ảnh: quochoi.vn

Riêng 3 dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), hiện nay, đang gặp rất nhiều khó khăn. Sau giai đoạn chúng ta thu hút vốn cho các dự án BOT, tình hình tài chính của các ngân hàng, nhất là các ngân hàng thương mại cũng gặp nhiều khó khăn do huy động thì ngắn hạn mà cho vay thì dài hạn. Do đó, Bộ Giao thông vận tải đã làm việc tích cực với các nhà đầu tư. Trong tháng 5/2021 và tháng 7/2021 đã ký hợp đồng với 3 nhà đầu tư theo hình thức PPP.

Theo quy định, chúng ta cho các nhà đầu tư thu xếp vốn trong vòng 6 tháng và đến thời điểm này một số dự án sắp đến giai đoạn hết 6 tháng nhưng tình hình thu xếp vốn gặp nhiều khó khăn. Do đó, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các Bộ, ngành, làm việc với các ngân hàng thương mại, các nhà đầu tư tổ chức một số buổi làm việc để tháo gỡ khó khăn về tín dụng. “Tuy nhiên, theo chúng tôi được biết, tới nay các ngân hàng chỉ cam kết là cho vay 6.000 tỷ đồng trên tổng số là 9.300 tỷ đồng phải huy động và các nhà đầu tư cũng đã đề xuất các giải pháp có thể sẽ huy động thêm nguồn lực của nhà đầu tư hoặc các loại hình khác”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.

Bộ Giao thông vận tải đang tích cực làm việc với các nhà đầu tư, các ngân hàng để ký được hợp đồng tín dụng. Bởi nếu không sẽ không thể triển khai được dự án. Do đó, Bộ Giao thông vận tải đã báo cáo với Chính phủ và vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chỉ đạo là hàng tháng Phó Thủ tướng sẽ chủ trì cuộc họp về cao tốc Bắc - Nam phía Đông, trong đó, có tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho 3 dự án đầu tư theo hình thức PPP.

“Mặc dù, có nhiều khó khăn nhưng các nhà đầu tư hết sức quyết tâm. Chúng tôi cố gắng hoàn thành 3 dự án này theo đúng Nghị quyết 52 Quốc hội đã ban hành. Với trách nhiệm của mình, chúng tôi cũng cam kết sẽ làm việc với các nhà đầu tư, đặc biệt là các ngân hàng và xin ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành để chúng ta cố gắng thu xếp được nguồn vốn tín dụng. Chúng tôi rất mong được sự đồng hành của các Bộ, ngành, các địa phương”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Đảm bảo tiến độ dự án sân bay Long Thành

Liên quan đến dự án sân bay quốc tế Long Thành, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, sau khi Quốc hội cho chủ trương để Chính phủ phê duyệt, tháng 7/2019, Bộ Giao thông vận tải đã trình dự án lên Chính phủ; Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức thẩm định và cho phép Bộ Kế hoạch và Đầu tư thuê một tư vấn nước ngoài để thẩm định lại toàn bộ dự án sân bay quốc tế Long Thành. Chính vì thế, dự án đã kéo dài thời gian thẩm định để các tư vấn nước ngoài phản biện toàn bộ dự án.

Đến tháng 12/2020, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã ký phê duyệt dự án đầu tư và chính thức giao cho Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) là chủ đầu tư của giai đoạn 1.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, trong 11 tháng qua, tiến độ thực hiện của ACV tương đối tốt. ACV thực hiện 3 nhiệm vụ. Thứ nhất, xây dựng hàng rào, đến thời điểm này đã hoàn thành được 75% với khoảng gần 9 km. Thứ hai, thuê các đơn vị rà, phá bom mìn. Đến thời điểm này, đã đạt được diện tích khoảng 75%. Toàn bộ sân bay Long Thành đã được rà, phá bom mìn.

Thứ ba, đã tập trung làm các hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán để triển khai thi công. Riêng về giải phóng mặt bằng, Quốc hội bố trí cho dự án này hơn 22.000 tỷ đồng, vừa qua, đã giao cho tỉnh Đồng Nai triển khai từ năm 2018 tới nay. Đến thời điểm này, công tác giải ngân giải phóng mặt bằng còn chậm, mới đạt 47%, tức là giải ngân được khoảng hơn 10.000 tỷ đồng so với tổng vốn 22.000 tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, vấn đề giải phóng mặt bằng liên quan đến công tác xây dựng các khu tái định cư, công tác kiểm đếm, xây dựng giá và đặc biệt là trong thời gian vừa qua bị ảnh hưởng COVID-19. “Chúng tôi cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với tỉnh Đồng Nai, cố gắng bàn giao toàn bộ mặt bằng để đảm bảo tiến độ. Chúng tôi khẳng định đến thời điểm này, với 1.265 ha đã được bàn giao thì không ảnh hưởng đến tiến độ của ACV. Tuy nhiên, để giải ngân toàn bộ vốn mà Quốc hội đã giao, chúng tôi mong lãnh đạo tỉnh Đồng Nai tích cực hơn nữa để chúng ta hoàn thành giải ngân vốn, giải phóng mặt bằng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Hiện nay, công tác thiết kế, thi công phần mặt bằng đã xong. ACV đang tổ chức đấu thầu và tháng 3/2022, sẽ tiến hành đồng loạt các gói thầu về san lấp mặt bằng và xây dựng các hạ tầng để đảm bảo tới tháng 12/2025 cơ bản hoàn thành được giai đoạn 1 để khai thác sân bay Long Thành.

“Chúng tôi cam kết sẽ cố gắng cùng Chính phủ, các Bộ, ngành, Ủy ban Quản lý vốn là đưa sân bay Long Thành giai đoạn 1 vận hành vào cuối năm 2025, đúng theo tinh thần Nghị quyết 52 và các Nghị quyết mà Quốc hội đã thông qua”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.