Công bố Lệnh Chủ tịch nước về ba đạo luật quan trọng vừa được Quốc hội thông qua

Sáng nay (28/2), tại Văn phòng Chủ tịch nước, đã diễn ra buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về ba đạo luật vừa được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9. Ba luật này bao gồm: Luật Tổ chức Chính phủ, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Đây là ba văn bản pháp lý có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống chính trị và bộ máy hành chính Nhà nước, góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Luật Tổ chức Chính phủ: Cải cách mạnh mẽ trong tổ chức bộ máy Nhà nước

Luật Tổ chức Chính phủ số 63/2025/QHXV đã được Quốc hội thông qua vào ngày 18/2/2025 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3/2025. Luật này được xây dựng trong bối cảnh đặc biệt của đất nước, với mục tiêu cải cách tổ chức bộ máy Nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả, đồng thời bảo đảm tính ổn định lâu dài của hệ thống pháp luật Việt Nam. Đây là một trong những văn bản pháp lý mang tính chiến lược, tạo cơ sở vững chắc cho hoạt động của Chính phủ, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện chức năng điều hành và tổ chức thực thi chính sách của Đảng và Nhà nước.

Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu với 5 chương và 32 điều, bao gồm các nội dung cơ bản như phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền, ủy quyền giữa các cơ quan trong bộ máy Nhà nước, đặc biệt là giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương. Đây là điểm đặc biệt quan trọng của Luật, khi lần đầu tiên các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền được thiết kế rõ ràng, làm cơ sở pháp lý vững chắc cho việc thực hiện các nhiệm vụ của Chính phủ và các cơ quan hành chính từ trung ương đến địa phương.

Một trong những điểm nổi bật của Luật là việc làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn và thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của hệ thống hành chính Nhà nước từ trung ương đến địa phương. Luật cũng nêu rõ mối quan hệ giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan lập pháp, tư pháp. Điều này nhằm tạo ra một cơ chế minh bạch, rõ ràng trong việc phân công nhiệm vụ và quyền hạn, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực thi quyền lực và chính sách.

Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 cũng đặc biệt chú trọng đến việc phân quyền và phân cấp trong quản lý nhà nước. Chính phủ sẽ chịu trách nhiệm lãnh đạo và chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Mối quan hệ giữa các cơ quan này được xác định trên cơ sở nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", tạo điều kiện để các địa phương phát huy tính chủ động và sáng tạo trong công tác quản lý.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội: Tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động

Ngày 17/2/2025, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, với sự đồng thuận cao, đạt 96,44% tổng số đại biểu tán thành. Luật này được xây dựng nhằm thực hiện chủ trương tinh gọn, cải tổ bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội.

Cụ thể, các nội dung sửa đổi, bổ sung của Luật này tập trung vào việc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan của Quốc hội và Văn phòng Quốc hội, đồng thời điều chỉnh một số quy định liên quan đến hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội. Một trong những điểm đáng chú ý là việc điều chỉnh về cơ cấu tổ chức của các cơ quan Quốc hội, bao gồm Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, sao cho phù hợp với chủ trương tinh gọn bộ máy, bảo đảm tính hợp lý và hiệu quả trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan này.

Luật sửa đổi cũng quy định lại một số vấn đề liên quan đến quyền hạn và nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội, đặc biệt là trong công tác bầu cử, bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Việc sửa đổi các quy định này không chỉ nâng cao hiệu quả công tác lập pháp mà còn đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các cơ quan dân cử trong việc thực hiện các quyền lực nhà nước.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương: Tăng cường phân cấp và phân quyền cho các địa phương

Một trong những đạo luật quan trọng khác được Quốc hội thông qua trong kỳ họp bất thường lần thứ 9 là Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Với 96,03% đại biểu tán thành, Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3/2025 và tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện bộ máy chính quyền địa phương.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 được xây dựng trên cơ sở các nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền giữa các cấp chính quyền địa phương. Điều này nhằm đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời tạo hành lang pháp lý để các địa phương có thể chủ động giải quyết các vấn đề thực tiễn, từ đó khắc phục những vướng mắc trong công tác quản lý hành chính ở cấp cơ sở.

Một trong những điểm mới quan trọng của Luật là việc phân định rõ ràng nhiệm vụ, quyền hạn giữa Hội đồng Nhân dân (HĐND) và Ủy ban Nhân dân (UBND) các cấp. Luật cũng nhấn mạnh đến việc tăng cường quyền hạn của cá nhân Chủ tịch UBND trong các vấn đề liên quan đến quản lý tài chính ngân sách, tổ chức bộ máy, kiểm tra, giám sát. Điều này nhằm tạo ra một hệ thống chính quyền địa phương hoạt động hiệu quả, rõ ràng và minh bạch, đồng thời tránh tình trạng chồng chéo trong việc phân công nhiệm vụ và quyền hạn giữa các cấp chính quyền.

Luật cũng tiếp tục phát huy phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền giữa các cấp chính quyền địa phương theo hướng "cấp nào giải quyết hiệu quả hơn thì giao nhiệm vụ, thẩm quyền cho cấp đó". Đây là một cải cách quan trọng, tạo điều kiện cho các địa phương chủ động hơn trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh tại chỗ, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Bảo đảm sự thống nhất trong việc thi hành pháp luật

Để các đạo luật này được thi hành hiệu quả, Bộ Nội vụ đang khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai, bao gồm các bước tổ chức phổ biến, quán triệt nội dung của Luật, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật chi tiết, sửa đổi và bổ sung các văn bản pháp lý hiện hành cho phù hợp với các quy định của Luật mới. Công tác triển khai sẽ được thực hiện đồng bộ từ trung ương đến địa phương, bảo đảm sự thống nhất trong việc thi hành pháp luật.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng sẽ tổ chức theo dõi, kiểm tra và báo cáo kết quả thực hiện pháp luật, nhằm đảm bảo các quy định được thực thi đúng đắn và có hiệu quả.

Việc thông qua ba đạo luật quan trọng này thể hiện sự đổi mới mạnh mẽ trong công tác lập pháp của Quốc hội và Chính phủ. Đây là những bước đi chiến lược trong việc hoàn thiện bộ máy hành chính Nhà nước, tạo ra một hệ thống chính quyền từ trung ương đến địa phương hoạt động hiệu quả, minh bạch và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Các quy định mới trong các Luật này sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời bảo đảm quyền lợi và lợi ích của nhân dân.