Theo quan sát của PV, tại khu vực thôn Trì Động, xã Gia Thanh hiện có rất nhiều các lò vôi đang đua nhau thoạt động, trong đó có cả lò vôi thủ công và lò vôi công nghiệp. Nhìn từ xa dễ dàng thấy toàn bộ khu vực này như hóa một màu trắng đục do bị bao phủ bởi bụi do quá trình sản xuất vôi. Bụi từ các lò vôi gây ra, từ các máy nghiền sàng đá, từ việc máy móc xúc đá, vôi, từ các xe vận chuyển vôi hối hả ra vào… bụi bắm trắng xóa vào các ngôi nhà, cây cối, đâu đâu thấy bụi vôi. Trên con đường bê tông vào Nhà máy vôi Phương Nam có thấy hệ thống tưới nước giảm bụi nhưng tại thời điểm PV quan sát không thấy hoạt động.
Nhiều người dân tại xóm 4 và xóm 5, xã Gia Thanh bức xúc cho biết: Đã nhiều năm nay, từ khi các lò vôi đi hoạt động đã đưa người dân vào tình trạng sống chung với ô nhiễm bụi từ các lò vôi. Ban đầu số lượng các lò vôi còn ít, sau nhiều dần, hiện trong khu vực này có tới 10 lò cùng hoạt động (cả lò thủ công và lò công nghiệp) càng khiến tình trạng ô nhiễm môi trường tại đây gia tăng. Không những thế, người dân còn cho biết các phế phẩm sản xuất vôi còn được nhà máy đổ tràn lan ra lề đường dài cả trăm mét ngay trên con đường trước cửa Chùa Địch Lộng.
Tình trạng bụi bặm tại đây khiến cây cối, nhà cửa bị bao phủ bởi lớp bụi trắng xóa. Các cây trồng, hoa màu thì bị mất mùa, diện tích đất trồng lúa gần với các lò vôi thì cũng không thể sản xuất được do bụi.
Qua nhiều lần, nhiều năm kiến nghị, tiếp xúc cử tri nhưng tình trạng bụi bặm vẫn chưa được xử lý triệt để khiến các hộ dân đành phải chịu trận sống chung với ô nhiễm.
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Nguyễn Duy Thọ – Chủ tịch UBND xã Gia Thanh khẳng định: Việc ô nhiễm bụi bặm do việc sản xuất vôi trên địa bàn là có thật. Xã cũng đã đôn đốc, nhắc nhở nhiều lần. Việc ô nhiễm chủ yếu là do các lò vôi thủ công gây ra. Các lò vôi thủ công này đến ngày 31/12/2018 sẽ phải dừng hoạt động và chỉ còn các lò sắt, lò công nghiệp được phép hoạt động, nếu các lò này còn tiếp tục gây ô nhiễm môi trường chúng tôi sẽ có biện pháp xử lý nghiêm.
Theo Kết luận thanh tra số 2761/KL – STNMT ngày 02/11/2018 của Sở TN&MT Ninh Bình về việc BVMT đối với Công ty TNHH Sản xuất vật liệu xây dựng Phương Nam (Công ty Phương Nam) tại xã Gia Thanh, huyện Gia Viễn ghi rõ: “Tại thời điểm kiểm tra, hệ thống hút bụi trong khu vực lò nung vôi không hoạt động; Công ty Phương Nam bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định”.
Đối với các lò vôi của các công ty khác như Công ty TNHH MTV Linh Công (2 lò vôi), Công ty CP Thương mại và Đầu tư Gia Thành Ninh Bình (2 lò), Công ty TNHH MTV Đường Doanh (2 lò) cũng trong khu vực này thậm chí còn không có thủ tục pháp lý về BVMT được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Điều khiến dư luận quan tâm là không hề có thủ tục pháp lý về BVMT nhưng các công ty này vẫn ngang nhiên hoạt động, sản xuất suốt nhiều năm qua. Phải chăng đã có sự “nhắm mắt làm ngơ”?
