Gia tăng dòng vốn xanh thúc đẩy phát triển kinh tế

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia cho rằng, tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, tuần hoàn xanh… đã trở thành định hướng trong chiến lược phát triển kinh tế của nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, tài chính xanh đã được khẳng định là hướng đi cần thiết trong việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và đạt được các mục tiêu giảm phát thải ròng về 0 vào năm 2050 như đã cam kết của Chính phủ tại COP26.

Theo ước tính, Việt Nam cần nguồn lực rất lớn, khoảng 368 tỷ USD cho cả giai đoạn đến 2040, tương đương 20 tỷ USD mỗi năm. Điều này đòi hỏi phải có các cơ chế, chính sách và giải pháp huy động nguồn vốn trong và ngoài nước, thúc đẩy phát triển thị trường tài chính xanh, khuyến khích dòng vốn tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực xanh.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả quan trọng bước đầu, nhưng những con số như tín dụng xanh chưa đến 5% tổng vốn tín dụng cho nền kinh tế, hay mới có hơn 1,16 tỷ USD trái phiếu xanh được phát hành… còn khá khiêm tốn so với nhu cầu vốn khoảng 20 tỷ USD trung bình mỗi năm để thực hiện các mục tiêu chuyển đổi xanh.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực – Chuyên gia tài chính kinh tế, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính – tiền tệ Quốc gia, nhấn mạnh đến các giải pháp giúp gia tăng dòng vốn xanh. Cụ thể cần tập trung xanh hóa 5 lĩnh vực ưu tiên: nông nghiệp, nông thôn; giao thông đô thị với các phương thức vận tải bền vững; chuyển đổi năng lượng sạch; sản xuất tiêu dùng, phân phối sản phẩm; kinh tế biển.

“Cần gắn kết các chiến lược, kế hoạch phát triển xanh và tài chính xanh với quy hoạch, chiến lực phát triển KT-XH. Song song đó, cần có cơ chế, tiêu chí, phương thức đánh giá tác động môi trường như: dự án, công trình, nhà máy xanh; khuyến khích, hỗ trợ đối mới sáng tạo: xe điện, xe tiết kiệm năng lượng. Đặc biệt, là xây dựng cơ sở thông tin, dữ liệu phục vụ dự báo, cảnh báo và quản lý rủi ro môi trường, biến đổi khí hậu…”, ông Lực đề xuất.

Đồng quan điểm, ông Vũ Chí Dũng – Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, thị trường vốn xanh đang gặp nhiều thách thức như: khung pháp lý vẫn đang được hoàn thiện. Doanh nghiệp chưa nắm bắt được lợi ích dài hạn của phát triển bền vững và hạn chế kiến thức về tài chính xanh. Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách khuyến khích các doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư sản phẩm tài chính xanh còn hạn chế. Đồng thời, thiếu sự tham gia tích cực của các bên cung cấp dịch vụ đánh giá độc lập.

Theo ông Dũng, để thúc đẩy phát triển thị trường vốn xanh cần hoàn thiện khung pháp lý liên quan. Tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, giáo dục và đào tạo về phát triển bền vững, tài chính xanh cho cơ quan quản lý, thành viên thị trường, doanh nghiệp, nhà đầu tư và cộng đồng. Tăng cường hợp tác quốc tế trong công tác xây dựng và phát triển thị trường vốn xanh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức phát hành, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước…

Bà Trần Anh Đào – Phó Tổng giám đốc phụ trách Ban điều hành, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM đưa ra kiến nghị, doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về ESG và phát triển bền vững thông qua các chương trình đào tạo, tập huấn. Nâng cao năng lực của quản trị doanh nghiệp, quản trị ESG, năng lực tuân thủ các chuẩn mực tài chính kế toán. Chú trọng đến yếu tố E&S (môi trường & xã hội) ngay từ khi chuẩn bị dự án. Tuân thủ chặt chẽ các quy định về môi trường như kiểm kê khí nhà kính và giảm nhẹ phát thải.

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia cũng khẳng định, dù đã đạt được một số kết quả quan trọng bước đầu, tuy nhiên, tài chính xanh cần được đẩy mạnh hơn nữa, nhất là sự đột phá trong việc triển khai từ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, chính sách hỗ trợ, chương trình hành động của các cơ quan quản lý nhà nước, đến các đối tượng thụ hưởng là doanh nghiệp, nhà đầu tư trên thị trường.