Diễn đàn khu vực NDC 3.0: Thúc đẩy tham vọng của quốc gia trước vòng kế hoạch khí hậu tiếp theo

Định hình vòng tiếp theo của các cam kết khí hậu

Vào năm 2025, các quốc gia được yêu cầu nộp Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) mới. Các kế hoạch này được gọi là NDC 3.0. Trong các NDC này, các quốc gia được khuyến khích đặt ra các mục tiêu giảm phát thải toàn nền kinh tế đầy tham vọng vào năm 2035, phù hợp với việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C và tăng khả năng phục hồi trước các tác động của khí hậu.

Bà Inger Andersen, Giám đốc Điều hành Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho biết: “Để mang lại công bằng về khí hậu cho tất cả mọi người và đảm bảo một hành tinh có thể tồn tại sự sống, lượng khí thải nhà kính phải giảm đáng kể và nỗ lực thích ứng với các tác động của khí hậu phải được tăng cường. Tuy nhiên, lượng phát thải khí nhà kính không giảm, nhiệt độ toàn cầu đang đạt mức cao mới và những nhóm dân cư dễ bị tổn thương đang phải gánh chịu hậu quả. NDC 3.0 phải phù hợp với thời điểm chúng ta đang đối mặt và có nhiều tham vọng hơn”.

Để giúp các quốc gia định hình vòng tiếp theo của các cam kết về khí hậu theo Thỏa thuận Paris, UNEP, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đối tác NDC đã phối hợp với Ban Thư ký Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) tổ chức Diễn đàn khu vực NDC 3.0.

Ông Simon Stiell, Thư ký điều hành Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu cho biết: “Các bên đã đồng ý với cơ chế theo thỏa thuận Paris vì đây là một công cụ mạnh mẽ để đạt được tiến bộ và họ nhận ra tầm quan trọng của việc luôn chủ động đối mặt với biến đổi khí hậu. Chúng ta không thể trì hoãn, việc gửi các Đóng góp mới do quốc gia tự quyết định không chỉ là một yêu cầu báo cáo mà còn là một cam kết quan trọng nhằm bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai. Diễn đàn khu vực NDC 3.0 sẽ hỗ trợ tất cả các Bên thực hiện cam kết của mình”.

Lịch trình cho Diễn đàn khu vực NDC 3.0 diễn ra vào năm 2024 đã được ấn định như sau: Diễn đàn khu vực Thái Bình Dương, từ ngày 12-16/8 do chính phủ Samoa tổ chức tại thủ đô Apia; Diễn đàn khu vực Châu Mỹ Latinh và Caribe, từ ngày 27-29/8 do chính phủ Colombia tổ chức tại Bogota; Diễn đàn Khu vực Đông Âu và Trung Á, từ ngày 3-5/9 do chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức tại Istanbul; Diễn đàn khu vực Trung Đông và Bắc Phi, từ ngày 23-25/9 do chính phủ Tunisia tổ chức tại Tunis; Diễn đàn khu vực châu Á, từ ngày 30/9 đến ngày 2/10 tại Bangkok, Thái Lan; Diễn đàn khu vực Châu Phi, từ ngày 7-9/10 do chính phủ Rwanda tổ chức tại Kigali.

Các Diễn đàn này sẽ là sự kiện nội bộ, hướng đến các quan chức chính phủ chịu trách nhiệm sửa đổi NDC từ tất cả các quốc gia trong từng khu vực. Tính toàn diện và đại diện bình đẳng sẽ được đảm bảo thông qua việc mời những người phát ngôn nguồn lực được lựa chọn từ giới trẻ và các nhóm ít được đại diện và chịu thiệt thòi khác.

NDC 3.0 cần đạt được những gì?

Báo cáo về khoảng cách phát thải năm 2023 của UNEP cho thấy NDC hiện tại khiến nhiệt độ toàn cầu tăng 2,5-2,9 độ C. Mặc dù lượng khí thải được dự đoán sẽ ổn định sau năm 2030 nhưng chúng vẫn không giảm đủ nhanh để đáp ứng các mục tiêu khoa học theo Báo cáo tổng hợp NDC năm 2023. Đối với lộ trình 1,5 độ C, cần giảm 42% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu vào năm 2030.

Trong khi đó, Báo cáo về khoảng cách thích ứng năm 2023 do UNEP ban hành cho thấy thiếu hụt tài chính thích ứng hiện được ước tính là 194-366 tỷ USD mỗi năm. Sự thích ứng khẩn cấp do quốc gia định hướng, được hỗ trợ bởi nguồn tài chính phù hợp, là rất cần thiết.

Diễn đàn sẽ áp dụng những hiểu biết sâu sắc từ COP28 và Kiểm kê toàn cầu (Global Stocktake) để tập trung vào các phương án giảm thiểu, giải pháp thích ứng và liên quan đến các siêu chất gây ô nhiễm (các chất ô nhiễm không phải CO2 tồn tại trong thời gian ngắn), chẳng hạn như khí metan và carbon đen trong NDC.

Những người có mặt tại diễn đàn, được mời từ các bộ của chính phủ tham gia phát triển và thực hiện NDC, sẽ cùng nhau trao đổi kinh nghiệm, khám phá các mô hình tài chính đổi mới và chia sẻ giải pháp phát triển lộ trình chính sách. Diễn đàn sẽ là nơi thảo luận về việc các mục tiêu ngành đầy tham vọng có thể dẫn đến những thay đổi mang tính chuyển đổi và các kế hoạch đầu tư như thế nào.

Biến đổi khí hậu cũng là nguyên nhân chính gây ra sự mất mát về thiên nhiên và đa dạng sinh học. Nguồn gốc của biến đổi khí hậu thường giống với nguồn gây ô nhiễm và rác thải, do đó các cuộc khủng hoảng có mối liên hệ với nhau và cần phải có các giải pháp tổng hợp.

Diễn đàn sẽ khuyến khích các quốc gia xem xét các lợi ích đồng thời của hành động về khí hậu và chia sẻ các ví dụ về cách điều chỉnh các mục tiêu khí hậu với các cam kết quốc tế khác về thiên nhiên, ô nhiễm và phát triển bền vững trong NDC của họ.