Điện Biên: Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân từ xây dựng nông thôn mới

PV: Thưa ông! Sau khi Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các Chương trình MTQG, tỉnh Điện Biên đã triển khai thực hiện như thế nào? Kết quả ra sao?

Ông Lò Văn Tiến: Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, đặc biệt là vùng đồng bào DTTS, miền núi, có sức ảnh hưởng rất lớn và tác động tích cực đến đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, đẩy mạnh sự phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh khu vực nông thôn, giúp rút ngắn khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.

Sau khi Chính phủ và các bộ, ngành có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các chương trình MTQG, tỉnh Điện Biên đã ban hành 89 văn bản để quy định, hướng dẫn cụ thể hóa các quy định của Trung ương, làm cơ sở tổ chức thực hiện các chương trình MTQG giúp người dân từng bước giảm nghèo bền vững.

Cùng với đó, các giải pháp, nhiệm vụ được triển khai đồng bộ và tạo sự lan tỏa tích cực trong cộng đồng dân cư, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM và thúc đẩy giảm nghèo nhanh, bền vững.

Đến nay, bộ mặt nông thôn được cải thiện, đời sống của Nhân dân được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể tại các xã. Chất lượng nhà ở (nhà ở kiên cố và bán kiên cố) khu vực nông thôn được cải thiện và tăng lên. Toàn tỉnh có 68/115 xã đạt tiêu chí số 9 về nhà ở dân cư; 24/115 xã đạt tiêu chí số 11 về nghèo đa chiều; tỷ lệ hộ nghèo ở khu vực nông thôn giảm xuống còn 36,57%.

Năm 2023 tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh là 35.922 hộ, giảm xuống còn 25,68% giảm 4,6% so với năm 2022, là năm thứ 2 liên tiếp, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm trên 4%/năm (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021- 2025), tỷ lệ hộ cận nghèo là 11,29%, tổng số hộ cận nghèo là 15.793 hộ. Trong đó tại các huyện nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm 6,73% so với năm 2022.

PV: Những năm qua, thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, tỉnh Điện Biên gặp những khó khăn vướng mắc gì? Đâu là nguyên nhân chính? Thưa ông?

Ông Lò Văn Tiến: Công tác triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hoá sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo cấp xã còn gặp khó khăn, vướng mắc như: Việc lựa chọn các mô hình sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế chưa cao, chưa thực sự bền vững cụ thể: Một số cây trồng được chuyển đổi nhưng kém phát triển do không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương.

Bên cạnh đó, 1 số quy định về cấp con giống theo Luật Chăn nuôi thì có nhiều bất cập. Trong khi tỉnh Điện Biên không có cơ sở, đơn vị cung ứng giống gia súc ăn cỏ (trâu, bò, dê) đủ tiêu chuẩn theo quy định. Chính vì vậy, việc cung ứng giống gia súc cho hộ nghèo gặp rất nhiều khó khăn và vướng mắc.

Các tiểu Dự án 1, Dự án 4 thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững: Tại Quyết định số 90/QĐ-TTg có nội dung hỗ trợ "cơ sở vật chất, thiết bị, phương tiện đào tạo cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh có huyện nghèo". Theo đó, tỉnh Điện Biên có 12 cơ sở có hoạt động giáo dục nghề nghiệp (gồm 3 trường Cao đẳng và 09 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện).

Tuy nhiên theo quy định tại Điều 5 Luật Giáo dục nghề nghiệp và Điều 44 Luật Giáo dục, mô hình Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp, Giáo dục thường xuyên là cơ sở giáo dục mà không phải là cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nên các đơn vị này không thuộc đối tượng được đầu tư hỗ trợ hỗ trợ sửa chữa, mua sắm máy móc, trang thiết bị, phương tiện đào tạo từ nguồn vốn của Chương trình.

Cùng với đó, việc tuyển chọn người lao động ở tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn đi làm việc ở nước ngoài, chiếm tỷ lệ thấp. Do phong tục, tập quán của đồng bào DTTS không muốn đi làm ăn xa và người lao động chưa đáp ứng đủ yêu cầu về tay nghề, ngoại ngữ, trình độ văn hóa để đi làm việc tại các thị trường có thu nhập tốt và ổn định.

Tất cả những khó khăn, vướng mắc ấy cũng là một trong những nguyên nhân làm các hộ nghèo, trong diện được hưởng hỗ trợ chính sách vì thế cũng bị ảnh hưởng, kéo theo mục tiêu giảm nghèo cũng chậm lại.

PV: Trước những khó khăn đó, thời gian tới tỉnh Điện Biên đưa ra những giải pháp gì để những chính sách của Đảng, Nhà nước được triển khai có hiệu quả, gắn với mục tiêu xây dựng NTM, công tác giảm nghèo bền vững, nhất là đồng bào DTTS ở Điện Biên?

Ông Lò Văn Tiến: Để NTM gắn với công tác giảm nghèo bền vững đối với người dân, nhất là đồng bào vùng DTTS, tỉnh Điện Biên tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị và Nhân dân trong thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các Chương trình MTQG; tăng cường khuyến khích các phong trào thi đua, cuộc vận động về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Đồng thời, thực hiện tốt công tác rà soát, đánh giá hộ nghèo, cận nghèo hằng năm đảm bảo tính kịp thời, chính xác, công bằng trong xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; để kịp thời hỗ trợ, đưa các chính sách của Đảng, Nhà nước đến kịp thời với các hộ dân. Tạo dựng các mô hình, các giải pháp giúp đỡ người dân từng bước thoát nghèo, giảm nghèo bền vững.

Các sở, ngành được giao nhiệm vụ chủ trì thực hiện các Chương trình MTQG có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với UBND cấp huyện và các đơn vị liên quan trong quá trình triển khai thực hiện; kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh xem xét xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đảm bảo việc triển khai có hiệu quả.

Phấn đấu trong năm tới (2025), có 2 huyện Mường Ảng và Tuần Giáo sẽ thoát nghèo. Hiện nay chúng tôi đã xây dựng kế hoạch cụ thể để hỗ trợ 2 huyện thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn bằng nhiều giải pháp tập trung nguồn lực, sắp xếp thứ tự ưu tiên lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp.

Còn đối với các huyện khác sẽ vẫn được hỗ trợ đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội liên kết vùng, phục vụ dân sinh, sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp các dịch vụ xã hội. Hỗ trợ xây dựng, nhân rộng trên 200 mô hình, dự án giảm nghèo hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh dịch vụ, nhằm tạo sinh kế, việc làm, thu nhập bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, dịch bệnh cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo ở tại các huyện, thị còn lại của Điện Biên.

Cùng với đó, có khoảng 23,7% người có khả năng lao động, có nhu cầu thuộc hộ nghèo trên địa bàn các huyện, thị xã được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp hỗ trợ về phương thức sản xuất mới, kỹ thuật sản xuất để bảo đảm an ninh lương thực.

Đối với các cán bộ làm công tác giảm nghèo sẽ được bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng cơ bản về quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình, chính sách, dự án giảm nghèo để giúp các huyện thực hiện tốt các chương trình MTQG giảm nghèo bền vững. Riêng về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt, tỉnh Điện Biên sẽ ưu tiên tập chung nhiều nguồn lực để các hộ nghèo đều được tham gia, sử dụng tiếp cận nguồn lực tối đa.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!