Liệu có sự bao che, dung túng cho các điểm kinh doanh cát trái phép?
Theo đơn kêu cứu của người dân ở xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang gởi đến VPĐD miền Trung Báo Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) về việc ô nhiễm môi trường sống, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông từ các xe chở cát tại khu vực thôn Bầu Cầu. Ngày 07/5, PV Báo TN&MT đã trao đổi nội dung vụ việc với ông Nguyễn Bình - Chủ tịch UBND xã Hòa Châu, ông Bình đã cho cán bộ xã dẫn PV khảo sát và tiếp cận 5 điểm kinh doanh tập kết cát xây dựng tại khu vực thôn Bầu Cầu, xã Hòa Châu.
Những hình ảnh đầu tiên chúng tôi ghi nhận được là vấn nạn ô nhiễm môi trường do cát vương vải trên bề mặt các con đường nhựa trong khu vực. Qua kiểm tra các thủ tục pháp quy của 5 hộ kinh doanh: Ông Tạ Hội, Võ Văn Hường, Nguyễn Trí Thanh, Ngô Tấn Nhiên và bà Trần Thị Thanh Mai đều có Hợp đồng cho mượn sử dụng tạm mặt bằng xác lập ngày 01/12/2018 (ông Nhiên chưa có Hợp đồng mà chỉ có Phiếu trình về việc liên quan đến mượn tạm đất làm bãi tập kết cát, vật liệu xây dựng do Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Hòa Vang lập ngày 26/3/2019). 4 chủ bãi có lập Bản cam kết mượn mặt bằng để kinh doanh cát vào ngày 01/12/2018, riêng Bản cam kết của ông Nhiên lập năm 2019 nhưng không có ngày tháng.
Nội dung trong Bản cam kết: “…Trong quá trình mượn tạm mặt bằng sử dụng đất đúng vị trí, đúng diện tích cho phép, đảm bảo vệ sinh môi trường khu vực tập kết và không làm ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh. Xe vận chuyển cát hạn chế tốc độ khi đi qua khu dân cư, tuyệt đối không dùng xe có tải trọng lớn lưu thông trên các tuyến đường dân cư (sử dụng xe dưới 7,5 tấn), chỉ vận chuyển tập kết vào ban ngày (từ 6h sáng đến 18h tối), không hoạt động vận chuyển ban đêm, chiều cao bãi cát không vượt quá 2,5m. Khối lượng duy trì tại bãi không quá 500m3. Liên hệ với Phòng TN&MT huyện Hòa Vang để lập kế hoạch bảo vệ môi trường, trong quá trình hoạt động không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, giao thông công cộng và sinh hoạt của các hộ dân lân cận khu vực xung quanh… Trên đây là Bản cam kết trong quá trình mượn tạm mặt bằng để kinh doanh, tập kết cát. Nếu tôi không thực hiện đúng với nội dung đã cam kết thì tự chịu trách nhiệm trước pháp luật và bàn giao mặt bằng mà không khiếu nại, khiếu kiện, không yêu cầu bồi thường, hỗ trợ về tài sản trên đất”.
Đối chiếu Giấy chứng nhận hộ đăng ký kinh doanh (GP kinh doanh) thì chỉ có hộ ông Nguyễn Trí Thanh và bà Trần Thị Thanh Mai khớp với địa điểm kinh doanh tại thôn Bầu Cầu; GP kinh doanh của hộ ông Tạ Hội có địa chỉ kinh doanh được cấp tại thôn Phong Nam, xã Hòa Châu; hộ ông Võ Văn Hường không có GP kinh doanh mà chỉ trưng ra GP kinh doanh của ông Lê Văn Hùng có địa chỉ kinh doanh tại thôn Phong Nam, xã Hòa Châu (ông Hường cho biết là 2 người kinh doanh chung). Riêng hộ ông Ngô Tấn Nhiên không trưng ra được GP kinh doanh.
Cơ sở pháp lý trong hoạt động kinh doanh có ràng buộc đến việc bảo vệ môi trường được nêu tại: Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 23/6/2014 (Mục 4, chương II), Nghị định 18/2015/NĐ-CP quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá tác động môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường ngày 14/02/2015 (Chương V, điều 18-19). Thông tư số 27/2015/TT-BTNMT về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường ngày 29/5/2015 (Chương VI, điều 32-35), Nghị định số 179/2013/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường ngày 14/11/2013.Tuy nhiên, điểm chung của 5 hộ kinh doanh nêu trên là không trưng ra được Giấy phép cam kết bảo vệ môi trường theo như quy định.
Vai trò của chính quyền và các ngành chức năng kiểm tra như thế nào?
Chiếu theo Hợp đồng và Bản cam kết đều thể hiện nội dung: “…Chiều cao bãi cát không vượt quá 2,5m, tuyệt đối không dùng xe có tải trọng lớn lưu thông trên các tuyến đường dân cư (sử dụng xe dưới 7,5 tấn), đảm bảo vệ sinh môi trường khu vực tập kết và không làm ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh…”.
Thế nhưng, thực tế tại hiện trường không như những gì các hộ kinh doanh đã cam kết bằng văn bản. Chiều cao của bãi tập kết cát vượt mức quy định 2,5m, xe có tải trọng lớn vào đổ cát (loại xe này tổng trọng lượng hàng và xe phải trên 15 tấn). Cát vương vãi ra khắp các nẻo đường gây ô nhiểm và nhất là tiềm ẩn cao tai nạn giao thông cho các phương tiện xe 2 bánh.
Ngoài ra, tại giao lộ Quốc lộ 1A rẽ vào đầu đường Âu Dương Lân có biển báo cấm tải trên 7,5 tấn. Tuy vậy, vẫn có 3 xe chở cát tổng trọng lượng mỗi xe trên 15 tấn vượt qua biển cấm này!
Theo người dân sở tại thì họ đã nhiều lần phản ánh lên chính quyền huyện Hòa Vang, nhưng đến nay những vấn nạn người dân nêu ra vẫn chưa được xử lý triệt để?
Công luận đang thắc mắc liệu có sự làm ngơ, bỏ qua cho các sai phạm của các điểm tập kết cát nêu trên hay không?
Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.
