Đà Nẵng: Liệu có thực hiện mục tiêu giảm tỉ lệ rác thải chôn lấp dưới 20%?

Năm 2025 là dấu mốc đánh dấu thời gian hạn chót các thành phố trực thuộc trung ương phải phấn đấu giảm tỷ lệ rác chôn lấp giảm tỷ lệ rác thải được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp xuống dưới 20% theo chỉ thị 41/CT-TTg năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng đến thời điểm này, Đà Nẵng vẫn xử lý rác thải theo hình thức chôn lấp là chính, nguy cơ phát sinh ô nhiễm là rất lớn.

Ông Võ Nguyên Chương, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP. Đà Nẵng thừa nhận, con số tỷ lệ chôn lấp rác là dưới 20% mà Thủ tướng Chính phủ nêu trong Chỉ thị 41 là con số lý tưởng. Trên thực tế đến 2025, con số này rất khó đạt được với nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, tại TP. Đà Nẵng, rác chôn lấp là rác hợp vệ sinh, tại khu vực chôn lấp chất thải rắn.

Theo ông Chương, liên quan đến 2 nhà máy xử lý rác với công nghệ hiện đại thay thế dần công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh gồm Nhà máy xử lý rác thải công suất 650 tấn/ngày đêm (theo Giấy chứng nhận đầu tư đã cấp dự kiến đi vào hoạt động vào quý III/2026) và Nhà máy xử lý CTRSH của thành phố 1.000 tấn/ngày đêm. Tuy nhiên hiện cả 2 dự án này vẫn đang ở giai đoạn nghiên cứu đầu tư.

Cụ thể, đối với Nhà máy xử lý rác thải công suất 650 tấn/ngày đêm, đến nay chủ đầu tư đã được đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư lần thứ ba vào ngày 18/9/2023. Hiện nay, dự án đã thực hiện các bước đầu tư theo quy định của pháp luật như lấy ý kiến về công nghệ, điều chỉnh quy hoạch, thiết kế cơ sở về PCCC… Tuy nhiên, quan điểm tiếp cận của thành phố dự án chưa đưa vào vận hành nên cần nghiên cứu theo hướng ký hợp đồng bằng văn bản hành chính.

Đối với dự án Nhà máy xử lý rác thải công suất 1.000 tấn/ngày đêm được đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (TPP). Tháng 7/2024, Hội đồng thẩm định dự án do Sở KH&ĐT TP chủ trì đã có văn bản thông báo không thông qua báo cáo nghiên cứu khả thi và hiện nay UBND TP tiếp tục giao cho Sở KH&ĐT phối hợp với các sở ngành làm rõ các yếu tố pháp lý của dự án để có bước triển khai tiếp theo.

Hiện tại, bình quân mỗi ngày, Đà Nẵng xử lý khoảng 1.180 tấn rác thải/ngày và theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đến 2030 thì lượng rác trung bình mà Đà Nẵng phải giải quyết là 2.076 tấn/ngày.

Trước áp lực thiếu diện tích chôn lấp rác thải ngày càng lớn trong khi dự án xây dựng nhà máy đốt rác cho thành phố vẫn còn nằm trên giấy, thời gian qua, Đà Nẵng đã ban hành các văn bản tổ chức triển khai thực hiện với mục tiêu cơ bản là giảm thiểu tại nguồn chất thải rắn sinh hoạt. Đối với nội dung này, đã có 25% chất thải sinh hoạt phát sinh trong dân đã được phân loại tại nguồn. Và trong đó có 93% đã được tái chế và tái sử dụng lại, góp phần giảm đáng kể các loại rác thải khó tiêu hủy trên khu vực xử lý chất thải rắn Khánh Sơn.

Bên cạnh đó, Đà Nẵng cũng đã có đầu tư, mở rộng nâng cấp Khu liên hiệp xử lý rác thải Khánh Sơn từ 13,3ha cho hộc rác từ số 1 đến số 5. Thì nay mở rộng thêm hộc rác số 6 và sắp đến sẽ tiếp tục mở rộng thêm hộc chứa rác số 7, đồng thời hợp nhất hộc rác số 1 đến hộc rác số 6 để nâng công suất chôn lấp rác hợp vệ sinh.

Ngoài ra, để đảm bảo công tác thu gom, nâng cao năng lực thu gom, vận chuyển rác, Đà Nẵng đã đưa vào vận hành 2 trạm trung chuyển rác tại khu vực quận Sơn Trà và đường Lê Thanh Nghị (quận Hải Châu). 2 trạm trung chuyển này, cơ bản giải quyết nhu cầu thu gom rác phát sinh trực tiếp tại các khu vực và đưa vào xử lý sơ bộ trước khi vận chuyển lên khu xử lý Khánh Sơn.

Đối với việc đấu thầu thu gom vận chuyển rác, tính đến thời điểm hiện nay đã có 43/43 tuyến đường trên địa bàn các quận huyện đã được cơ giới hoá công tác thu gom, vận chuyển.

Với việc chậm triển khai các nhà máy xử lý rác với công nghệ hiện đại sẽ khiến mục tiêu thực hiện nội dung giảm tỷ lệ rác thải được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp xuống dưới 20% theo Chỉ thị số 41/CT-TTg của Đà Nẵng sẽ khó gặp nhiều khó khăn và bãi rác Khánh Sơn đang có nguy cơ không còn chỗ chứa.