Công nhận Lễ hội Hết Chá là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Hết Chá có lẽ vẫn là cái tên xa lạ với nhiều người. Chuyện rằng, xưa kia, người Thái rất nghèo, không có tiền mua thuốc chữa bệnh, thường nhờ đến thầy mo (thầy cúng). Sau khi chữa được bệnh cho dân làng, để tỏ lòng biết ơn, nhiều người xin được làm con nuôi của ông. Và rồi, mỗi dịp 29, 30 Tết, con cháu lại cùng nhau đến tạ ơn thầy mo.

Nhưng thời điểm đó, thầy mo đang bận rộn chuẩn bị Tết, nên lễ tạ ơn được ấn định tổ chức vào tháng 3 hàng năm, khi hoa ban vào mùa nở rộ nhất. Lễ hội được tổ chức tại khu du lịch hồ Rừng thông, bản Áng, xã Đông Sang.

Lễ hội Hết Chá gồm phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ diễn ra xung quanh một cây nêu được treo hoa ban, hình con chim, con thú, ve sầu, ong bướm, trống chiêng… đủ màu sắc tượng trưng cho sự sống, mùa xuân của đất trời. Dưới gốc cây là những chum rượu cần để mời khách cùng chơi hội. Trong phần lễ, các thầy mo sẽ cùng thực hiện nghi lễ để cúng các vị thần, cầu mong cho dân làng một cuộc sống bình yên.

Phần hội rất đa dạng độc đáo với hội thi ẩm thực, thi múa xòe, thi các môn thể thao dân tộc…

Việc tổ chức lễ hội hàng năm đã trở thành nét sinh hoạt văn hóa tâm linh sâu sắc, mang ý nghĩa gắn kết cộng đồng, tăng cường tình đoàn kết giữa các gia đình, dòng họ, bản mường… Lễ hội là tiếng nói tạ ơn đất trời, cầu chúc cho vạn vật hòa hợp, sinh sôi nảy nở, cuộc sống yên vui, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, người dân ấm no hạnh phúc. Đây cũng là cơ hội để các gia đình giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, nuôi dạy con cái...

Đặc biệt, Lễ hội được công nhận là di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia sẽ là nguồn cổ vũ, động viên tinh thần rất lớn với các nghệ nhân và người dân xã Đông Sang. Đồng thời, góp phần thu hút du khách đến với xã Đông Sang nói riêng, du lịch Mộc Châu nói chung.

Tin & ảnh: Nhã Thiên