Côn trùng xâm lấn lây lan trên diện rộng do biến đổi khí hậu

Ngô bị sâu vẽ bùa tấn công vào mùa thu ở Goromonzi, Zimbabwe. Ảnh: FAO / Edward Ogolla

Loài gây hại truyền nhiễm nghiêm trọng phổ biến hơn

Nghiên cứu được thực hiện bởi Giáo sư Maria Lodovica tại Đại học Turin, Ý, cùng với 10 đồng tác giả từ khắp nơi trên thế giới, dưới sự bảo trợ của Ban Thư ký Công ước Bảo vệ Thực vật Quốc tế thuộc Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO).

Nghiên cứu đã xem xét 15 loài gây hại thực vật đã lây lan hoặc có thể lây lan do biến đổi khí hậu. Các tác giả cảnh báo rằng rủi ro đang gia tăng với một mùa đông ấm bất thường duy nhất có thể tạo điều kiện thích hợp cho sự xâm nhập của côn trùng.

“Những phát hiện quan trọng của nghiên cứu sẽ cảnh báo tất cả chúng ta về việc biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng như thế nào đến việc các loài gây hại truyền nhiễm nghiêm trọng trở nên phổ biến trên khắp thế giới”, ông Qu Dongyu, Tổng Giám đốc Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc cho biết.

“Nghiên cứu cho thấy rõ ràng rằng, tác động của biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất mà sức khỏe thực vật đang phải đối mặt,” ông Qu Dongyu nhấn mạnh.

Thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm

FAO cho biết khoảng 40% sản lượng cây trồng toàn cầu hiện đang bị mất vì sâu bệnh và dịch bệnh cây trồng cướp đi hơn 220 tỷ USD của nền kinh tế toàn cầu mỗi năm. Các loài gây hại xâm lấn gây thiệt hại ít nhất 70 tỷ USD cho các quốc gia và chúng cũng là một trong những nguyên nhân chính gây mất đa dạng sinh học.

Các loài như sâu keo mùa thu ăn các loại cây trồng bao gồm ngô, lúa miến (cao lương) và kê đã lan rộng do khí hậu ấm hơn. Trong khi đó, những loài khác, như cào cào sa mạc là loài di cư gây hại nhất thế giới, dự kiến sẽ thay đổi các tuyến đường di cư và phân bố địa lý của chúng.

Nghiên cứu cho biết, những biến động trên đe dọa đến toàn bộ an ninh lương thực và những người nông dân sản xuất nhỏ, cũng như người dân ở các quốc gia, nơi an ninh lương thực là một vấn đề, nằm trong số những đối tượng đặc biệt có nguy cơ.

Bảo vệ sức khỏe cây trồng

Nghiên cứu là một trong những sáng kiến quan trọng của Năm Quốc tế về Sức khỏe Cây trồng, kết thúc vào tháng này. Tổng Giám đốc FAO cho biết: “Bảo vệ sức khỏe cây trồng là vấn đề cơ bản để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Duy trì sức khỏe cây trồng là một phần không thể thiếu trong công việc của chúng ta hướng tới các hệ thống nông sản thực phẩm hiệu quả, toàn diện, linh hoạt và bền vững hơn”.

Các tác giả của nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, bắt đầu bằng việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế, vì việc quản lý hiệu quả dịch hại thực vật ở một quốc gia sẽ ảnh hưởng đến thành công ở những quốc gia khác.

Ngoài ra, do một nửa số bệnh thực vật mới xuất hiện lây lan qua du lịch và thương mại, nên các biện pháp để hạn chế sự lây truyền, đồng thời, điều chỉnh các chính sách bảo vệ thực vật cũng rất quan trọng.

Các tác giả cũng nhấn mạnh nhu cầu nghiên cứu và đầu tư nhiều hơn vào việc củng cố các hệ thống và cấu trúc quốc gia liên quan đến sức khỏe cây trồng.