Con Cuông (Nghệ An): Thủy điện 4MW, kéo dài 14 năm chưa xong

Chưa hoàn thành thủ tục đất đai vẫn ngang nhiên xây dựng

Vào tháng 8/2023, UBND huyện Con Cuông đã ban hành Quyết định số 2084/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với Công ty CP đầu tư và phát triển điện Meco, đơn vị chủ đầu tư dự án thủy điện Suối Choang. Công ty này có địa chỉ tại ngõ 102 Trường Chinh, phường Phương Mai, quận Đống Đa, TP Hà Nội.

Nguyên do là bởi Công ty CP đầu tư và phát triển điện Meco đã có hành vi chiếm dụng hàng nghìn m2 đất khi tự ý sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật. Theo đó, đến thời điểm hiện tại, công ty đã tiến hành xây dựng một số hạng mục, công trình trái phép, bao gồm: Đập dâng 3.536 m2, nhà máy 475 m2, trạm trộn 25 m2, nhà bếp 50 m2, nhà công vụ 151 m2; với tổng diện tích đã chiếm là 4.237 m2.

Chính vì vậy, UBND huyện Con Cuông đã phạt hành chính đơn vị chủ đầu tư với số tiền là 30 triệu đồng. Đồng thời, buộc công ty phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi chiếm đất với số tiền hơn 4 triệu đồng. Còn về biện pháp khắc phục hậu quả, đơn vị chủ đầu tư phải thực hiện tiếp thủ tục giao đất, thuê đất theo đúng quy định của pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, mới đây Sở Công Thương Nghệ An cũng đã có công văn đề nghị Sở TN&MT tỉnh Nghệ An làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của tổ chức, cá nhân có liên quan và vi phạm của chủ đầu tư đối với lĩnh vực đất đai. Bởi, hiện nay dự án chưa hoàn thành các thủ tục cho thuê đất theo quy định của pháp luật nhưng việc thi công các hạng mục cơ bản hoàn thành.

Sai số về công suất lắp máy?

Theo dữ liệu PV có được, ngày 16/01/2008, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 155/QĐ-UBND.CN về việc phê duyệt quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ tỉnh Nghệ An; trong đó có thủy điện Suối Choang với công suất lắp máy chỉ 2,1MW.

Thế nhưng, đến ngày 6/3/2009, Bộ Công thương đã có văn bản về việc điều chỉnh quy hoạch thủy điện nhỏ tỉnh Nghệ An. Trong đó, thỏa thuận để UBND tỉnh Nghệ An xem xét phê duyệt điều chỉnh quy hoạch dự án thủy điện Suối Choang, nâng công suất lắp máy lên thành 4MW. Tuy nhiên, từ đó đến nay, tỉnh Nghệ An chưa ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch dự án.

Vậy nhưng, không hiểu vì sao trong giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, dự án thủy điện Suối Choang lại có quy mô công suất lắp máy là 4MW? và trên thực tế, các hạng mục đập thủy điện hiện cũng đang được xây dựng với quy mô là 4MW?

Liên quan đến vấn đề này, đại diện Sở Công Thương Nghệ An cho rằng, nguyên nhân để xảy ra sai số về công suất lắp máy ở Thủy điện Suối Choang là do thủ tục hành chính ngày xưa thực hiện không chặt chẽ?

“Hiện tại, sở đang phối hợp với các sở ngành liên quan tập trung hoàn thiện hồ sơ cho doanh nghiệp. Đồng thời, phối hợp với các bên liên quan làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan để xảy ra vấn đề trên”- Đại diện Sở Công thương Nghệ An, cho biết thêm.

Kéo theo nhiều hệ lụy

Theo tìm hiểu, chỉ trong vòng 4 năm (từ năm 2017 – 2021), chủ đầu tư dự án là Công ty CP đầu tư và phát triển điện Meco đã 3 lần xin điều chỉnh tiến độ và tổng mức đầu tư. Theo đó, dự án đã nâng tổng mức đầu tư lên đến 145 tỷ đồng, gần gấp đôi so với ban đầu; trong khi đó, lượng điện sản xuất trung bình hàng năm vẫn được giữ nguyên? Không chỉ điều chỉnh mức đầu tư, tiến độ thực hiện dự án cũng được điều chỉnh, cho gia hạn đến tháng 8/2022 đưa vào vận hành và phát điện lên điện lưới quốc gia. Mới đây, dự án này tiếp tục có hồ sơ xin gia hạn đến tháng 6/2024 nhưng vẫn chưa được cơ quan chức năng đồng ý.

Mặc dù được “ưu ái là vậy, thế nhưng điều đáng buồn là đến nay, phía chủ đầu tư vẫn cứ “thờ ơ”, không chịu hoàn thiện mọi thủ tục, vướng mắc liên quan để sớm đưa thủy điện Suối Choang vào vận hành như đã cam kết!

Việc dự án chậm tiến độ hơn một thập kỷ đã kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng, gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của bà con dân bản và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đơn cử, nếu như dự án thủy điện này tích nước, tuyến đường đi vào các bản Khe Bu, Khe Nà và cụm dân cư Khe Nóng thuộc địa phận xã Châu Khê, huyện Con Cuông sẽ phải nằm sâu dưới lòng hồ. Vì lẽ đó cho nên đến nay, phía chính quyền địa phương chưa dám đầu tư để làm đường giao thông. Điều này đã khiến cho việc đi lại, làm ăn sản xuất và giao thương hàng hóa của người dân trong suốt nhiều năm qua gặp rất nhiều khó khăn, trắc trở.

Mặt khác, cũng do đường sá chưa “ổn định” nên việc đưa điện lưới quốc gia vào vùng định cư của dân bản bị đình trệ. Hiện nay, toàn huyện Con Cuông giờ chỉ còn lại đúng 2 bản Khe Nà, Khe Bu và cụm dân cư Khe Nóng với hơn 400 hộ dân, gần 900 nhân khẩu chưa có điện lưới để sinh hoạt…

“Hầu hết các hộ dân nơi đây vẫn thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo. Nguyên nhân một phần đến từ dự án thủy điện Suối Choang kéo dài suốt 14 năm qua mà vẫn chưa xong. Dự án kéo dài khiến việc đầu tư hạ tầng cơ sở khó khăn, không làm đường vào các bản đó được. Vì thế, khu vực trong đó rất khó phát triển” - Một lãnh đạo xã Châu Khê cho biết.

Đến đây có thể thấy, với một dự án thuỷ điện "mini" được triển khai trên dòng Suối Choang đang trong trạng thái dở dang suốt hơn một thập kỷ qua ở huyện miền núi Con Cuông không chỉ ảnh hưởng đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội mà còn kéo theo nhiều hệ luỵ khó có thể kiểm soát được.