Có bao nhiêu người chết trong vụ sạt lở núi ở bãi vàng xã Minh Lương?

   

  Theo thông tin của Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn huyện Văn Bàn, Nguyên nhân vụ sạt núi ở khu vực bãi vàng Rừng Vầu, rừng Xanh, xã Minh Lương là do trước đó ở khu vực này có mưa lớn kéo dài, nước ngấm sâu vào các hầm khai thác vàng thổ phỉ trong lòng núi tạo thành bóng nước, sau đó bục ra gây sạt lở.

   

  Vụ sạt lở đã làm 2 người chết, 12 người bị thương chủ yếu là nam giới tuổi từ 16 đến 40; hiện 7 người bị thương nặng đã được đưa đến Bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn cấp cứu còn 5 người bị thương nhẹ đang điều trị tại trạm xá xã Minh Lương.

   

  Tuy nhiên theo thông tin từ chính những người tham gia khai thác vàng thổ phỉ ở đây thì số người bị thương vong lớn hơn rất nhiều. Những người bị thương vong hầu hết là những người tham gia khai thác vàng thổ phỉ quê ở Thái Nguyên, Hòa Bình, Tuyên Quang… Và hiện vẫn còn nhiều người bị mắc kẹt trong các lò khai thác vàng thổ phỉ.

   

   

  Để giúp bạn đọc hiểu hơn về những gì đang và đã xảy ra ở bãi vàng rừng Xanh, rừng Vầu, chúng tôi đã tiếp cận một số điểm sạt lở ở khu vực này.

   

  Từ trung tâm xã Minh Lương, đi ngược hướng huyện Than Uyên (Lai Châu) khoảng 2 km, dừng chân vào một nhà dân hỏi đường lên núi rừng Vầu, biết chúng tôi là nhà báo, một người dân ở thôn Minh Thượng 1, cho biết: “Trên đó vừa xảy ra vụ sạt núi chết nhiều người lắm các chú ơi, từ chiều ngày 5/9 họ đã đưa thi thể nhiều người xuống núi qua ngõ nhà tôi sau đó cho lên ô tô đưa đi đâu không rõ. Bây giờ họ vẫn đang tìm kiếm người bị đất, đá vùi lấp, giờ các chú lên sẽ thấy”.

  Sau gần 3 tiếng chống gây đi bộ ngược dốc, chúng tôi đã tiếp cận được khu vực sạt lở đất ở bãi vàng rừng Vầu, nhìn hiện trường vụ sạt lở núi chúng tôi thấy rùng mình trước cảnh tượng kinh hoàng như một vụ đại hồng thủy vừa quét qua ngọn núi này. Ước tính có đến hàng nghìn mét khối đất đá đổ ập xuống các lán trại của những người đào vàng tại đây.

   

   

  Theo lời kể của một số phu vàng: Từ rạng sáng đến trưa ngày 5/9 đã xảy ra 2 Vụ sạt lở núi, vụ thứ nhất xảy ra ở rừng Vầu vào lúc hơn 3 giờ, khi mọi người đang ngủ say, bỗng nghe nhiều tiếng nổ lớn và một góc núi bị sạt xuốngg àm nhiều lán trại của những người đào vàng thổ phỉ bị san phẳng; đặc biệt khu lều của một “bưởng vàng” tên Chuyên, quê Thái Nguyên bị vùi lấp, trong lán lúc đó có hang chục người đang ngủ. Đến 10 giờ trưa khi những người ở các lán lân cận đang tìm kiếm thi thể các phu vàng đang bị vùi lấp thì lại xảy ra một vụ lở núi ở khu vực rừng Xanh nằm ngay bên cạnh. Ngay sau khí vụ sạt núi xảy ra, các lán khác đã đến cứu nhưng chỉ cứu được 12 người còn sống, 2 người đã chết và vẫn còn rất nhiều người bị vùi lấp sâu nên không thể cứu được.

   

  Vừa dọn dẹp quần áo để chuẩn bị xuống núi, Phu vàng Nguyễn Văn Dũng, quê ở huyện Bảo Thắng (Lào Cai) kể lại: Tôi đã làm nghề đào vàng thổ phỉ nhiều năm nhưng chưa bao giờ lại xảy ra tham họa thế này. Từ hôm qua đến sáng nay, chúng tôi hì hục đào bới đất để tìm thi thể mấy người bạn ở lán bên đang bị vùi lấp nhưng mới tìm thấy 3, còn 6 người nữa bị vùi lấp sâu quá, nên không thể tìm thấy. Hiện chủ lò đang cho mọi dùng máy bơm cao áp để xối bùn tìm tiếp. Nhưng chắc không hi vọng nhiều. Tôi không dám ở lại vì ở khu này núi đã bị nứt, đất vẫn liên tục sạt mạnh lắm, hầu hết các lán trại phải sơ tán đi chô khác hết rồi, sợ quá nên tôi không dám ở lại nữa.

   

  Nhìn quanh khu bãi vàng và khu vực sạt lở, chúng tôi thấy hương khói vẫn được đốt và cắm ở nhiều chỗ. Không nói ra những, chúng tôi tin chắc rằng dưới những chỗ đó đang có người bị vùi lấp.

   

   

  Trên đường xuống núi, chúng tôi vẫn gặp nhiều nhóm người ngược núi, họ nói đều từ Thái Nguyên, Hòa Bình, Tuyên Quang sang để đi tìm người thân. Bước chân quay về mà long tôi vẫn ngổn ngang suy nghĩ “liệu có bao nhiêu người đã bỏ mạng trong vụ sạt núi ở rừng Xanh, rừng Vầu, xã Minh Lương (Văn Bàn).

  Xuống núi, chúng tôi liên lạc với lãnh đạo huyện Văn Bàn để thông báo tình hình và cũng nhằm nắm lại thông tin nhưng ông Chủ tịch UBND huyện Hoàng Quốc Khánh vẫn khẳng định: “huyện và chính quyền xã Minh Lương đã cho người đến khu vực rừng Vầu, rừng Xanh để kiểm tra nhưng chỉ là vụ sạt lở nhỏ, chúng tôi đã báo cáo với tỉnh về số người thương vong. Tôi xin xác nhận lại con số chính xác là chỉ có 2 người chết và 1 số người bị thương”.

   

  Qua đây, có thể thấy, số người chết và mất tích mà huyện Văn Bàn thông tin chỉ là một phần nhỏ vì hầu hết các chủ lò khai thác vàng thổ phỉ muốn giấu thông tin chính xác về số người thương vong, còn chính quyền địa phương luôn coi những tai nạn như thế này là “điều đáng tiếc và không mong muốn”. Nhưng điều đáng nói ở đây là công tác cứu nạn, cứu hộ đã không được thực hiện, dù rằng những người bị nạn là những người khai thác vàng thổ phỉ trái phép thì vì tính nhân đạo và theo qui định của pháp luật công tác cứu hộ vẫn phải được triển khai nhanh nhất, khẩn trương nhất.

   

  Có thể mọi chuyện rồi sẽ qua đi, việc sập hầm lò, sạt lở đất vẫn xảy bởi ở đây – núi Vầu đang có hàng nghìn lò vàng thổ phỉ đang ngay đêm “ăn” rỗng lòng núi, ngọn núi có thể sụt bất kỳ lúc nào.

   

  Bài & ảnh: Hồng Hà