Chuyển đổi số ngành TN&MT Sơn La: Hướng tới tăng trưởng xanh bền vững

Xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu chuyên ngành

Thực hiện Nghị quyết 17-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ tỉnh ủy về chuyển đổi số tỉnh Sơn La giai đoạn 2021 - 2025, định hướng 2030; Nghị quyết số 445-NQ/ĐUS ngày 29/6/2022 của Đảng ủy Sở Tài nguyên và Môi trường về chuyển đổi số ngành Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2022 - 2025, định hướng 2030; Kế hoạch chuyển đổi số ngành Tài nguyên và Môi trường đến năm 2025, định hướng 2030, ngay từ đầu năm 2023, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin, kế hoạch chuyển đổi số lĩnh vực tài nguyên và môi trường năm 2023.

Thành lập Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số gồm 16 thành viên do Giám đốc Sở là Trưởng ban, các Phó Giám đốc Sở là Phó ban, thành viên là lãnh đạo các phòng, đơn vị thuộc Sở. Thành lập Tổ Giúp việc, phân công nhiệm vụ cho các thành viên Tổ Giúp việc của Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số Sở Tài nguyên và Môi trường.

Để nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về các chủ trương, chính sách, pháp luật, chiến lược về ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số của Đảng và Nhà nước đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Xây dựng, thiết lập chuyên mục về chuyển đổi số trên Trang thông tin điện tử của Sở Tài nguyên và Môi trường theo địa chỉ: https://sotnmt.sonla.gov.vn/chuyen-doi-so mục chuyển đổi số, thường xuyên đăng tải các bài viết về chuyển đổi số của ngành Tài nguyên và Môi trường, các tin tức, nội dung liên quan đến chuyển đổi số của tỉnh để người dân, công chức, viên chức, người lao động hiểu được ý nghĩa và sự cần thiết của chuyển đổi số.

Hướng tới phát triển chính quyền số, Sở đã triển khai quy trình xử lý văn bản trên môi trường mạng đạt 100%; sử dụng chữ ký số trên phần mềm Quản lý văn bản và điều hành; 100% các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết được thực hiện trên phần mềm một cửa điện tử của tỉnh tại địa chỉ: https://motcua.sonla.gov.vn. Các thủ tục được số hóa hồ sơ, giấy tờ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo quy định.

Triển khai cung cấp dịch vụ công đủ điều kiện lên trực tuyến trên cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công của tỉnh. Đến nay, 51/74 thủ tục hành chính của Sở đã đạt ở mức độ toàn trình, 6/74 thủ tục đạt ở mức độ một phần; 225/444 hồ sơ được giải quyết, xử lý trực tuyến…

Phát triển kinh tế số, Sở Tài nguyên và Môi trường đã và đang triển khai 2 dự án xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai; sử dụng phần mềm VBDLIS để quản lý nhà nước về đất đai như sử dụng các phân hệ: thống kê kiểm kê đất đai; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giá đất; hồ sơ địa chính; quản trị, phân quyền chức năng… trên máy tính sử dụng môi trường mạng theo quy trình thủ tục hành chính về đất đai, giúp cho cán bộ, công chức, viên chức thực hiện các quy trình điện tử, giảm bớt thời gian giải quyết thủ tục hành chính. Ngoài ra, Sở đang phối hợp với VNPT Sơn La triển khai thử nghiệm Hệ thống bản đồ số dùng chung toàn tỉnh VNPT-Geoportal, sẽ quản lý, cung cấp, khai thác và chia sẻ dữ liệu bản đồ dùng chung trên địa bàn tỉnh.

Trong lĩnh vực tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, hệ thống giám sát tài nguyên nước và khí tượng thủy văn được xây dựng, đưa vào hoạt động, đang giám sát 74 công trình thủy điện trên toàn tỉnh. Lĩnh vực khoáng sản, đang phối hợp với VNPT Sơn La triển khai thử nghiệm Hệ thống thông tin khoáng sản VNPT-iMinerals giúp Sở quản lý toàn bộ các hệ thống điểm mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Lĩnh vực môi trường, triển khai xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu môi trường và đa dạng sinh học, góp phần nâng cao năng lực quản lý về môi trường trên cơ sở số hóa dữ liệu và tin học hóa các nghiệp vụ quản lý hồ sơ, dữ liệu môi trường bằng phần mềm công nghệ thông tin. Nội dung của phần mềm bao gồm nhóm thông tin dữ liệu về nguồn thải, nhóm thông tin dữ liệu về chất lượng môi trường và nhóm thông tin về đa dạng sinh học.

Cùng với đó, đã tiếp nhận, sử dụng Phần mềm quản lý số liệu quan trắc môi trường tự động, liên tục (Envisoft) do Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc - Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng, quản lý. Phần mềm

Envisoft đã giúp Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận và quản lý dữ liệu của các trạm quan trắc tự động trên địa bàn tỉnh; góp phần hỗ trợ tích cực công tác tiếp nhận dữ liệu quan trắc chất thải của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh; tạo ra công cụ để quản lý, giám sát, kiểm duyệt dữ liệu và truyền dữ liệu từ Sở Tài nguyên và Môi trường về Bộ Tài nguyên và Môi trường; giúp khai thác số liệu quan trắc môi trường tự động, liên tục đảm bảo thống nhất, đồng bộ.

Đồng thời, triển khai thực hiện chia sẻ dữ liệu về ngành Tài nguyên và Môi trường trên Trung tâm điều hành thông minh của tỉnh (IOC). Dữ liệu chia sẻ gồm dữ liệu về thống kê đất đai, bản đồ quy hoạch đất, báo cáo về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, báo cáo về các chỉ tiêu kinh tế xã hội về môi trường, dữ liệu về khoáng sản, tài nguyên nước và khí tượng thủy văn… giúp Lãnh đạo tỉnh cũng như các sở, ban ngành có thể quản lý hiệu quả về lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Triển khai tới các chủ Giấy phép khai thác khoáng sản, các cơ sở chế biến nông sản, các nhà máy chế biến yêu cầu lắp camera giám sát và truyền hình ảnh về Sở Tài nguyên và Môi trường để Sở có thể theo dõi, giám sát các đơn vị về khoáng sản và môi trường.

Với sự chủ động, tích cực trên các lĩnh vực, năm 2023, Sở Tài nguyên và Môi trường Sơn La đã được UBND tỉnh ghi nhận, đánh giá cao, xếp hạng đứng thứ 3/20 sở, ban, ngành, về hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số. Năm 2024, Sở Tài nguyên và Môi trường Sơn La sẽ tiếp tục đa dạng các giải pháp để hướng tới đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát huy tối đa nguồn lực tài nguyên, môi trường để kiến tạo cho tương lai bền vững.

Nỗ lực cải cách hành chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai

Là năm có nhiều thách thức, khó khăn, song được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự đồng lòng, nỗ lực của tập thể lãnh đạo, công chức, viên chức, công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Sơn La tiếp tục ghi nhận nhiều kết quả tích cực, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đến nay, Sơn La đã hoàn thành nhiệm vụ phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2024 theo đúng tiến độ; đây là tiền đề, cơ sở pháp lý để triển khai các chương trình, dự án có sử dụng đất, đảm bảo sử dụng đất có hiệu quả, tiết kiệm, góp phần bảo vệ môi trường.

Đặc biệt, tỉnh đã quan tâm đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất; bố trí nguồn lực hợp lý để xây dựng, hoàn thiện đúng tiến độ hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai tỉnh Sơn La. Đã hoàn thành, tổ chức nghiệm thu Dự án Tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai (Dự án VILG) trên địa bàn 6 huyện, thành phố. Đang vận hành cơ sở dữ liệu đất đai của 11/12 huyện, thành phố trên phần mềm VBDLIS (riêng Huyện Mường La vẫn sử dụng phần mềm Vilis). Đối với các huyện chưa được đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu, hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ động xây dựng dữ liệu, cập nhật dữ liệu trên cơ sở giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính hàng ngày của các đơn vị.

Công tác cải cách thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai được chú trọng, trên cơ sở phân công, phân cấp rõ nhiệm vụ, nội dung, thời gian thực hiện. Đã tham mưu xây dựng Quyết định của UBND tỉnh, công bố danh mục và phê duyệt quy trình nội bộ giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai và đo đạc bản đồ. Thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho các tổ chức khi có yêu cầu, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật và cải cách hành chính.

Cũng trong năm 2023, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tập trung lực lượng rà soát thực trạng, nguồn lực, tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1997/QĐ-UBND, ngày 5/10/2023 phê duyệt Đề án Tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh hiện do các công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp không thuộc diện sắp xếp lại theo Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ, Ban quản lý rừng và các tổ chức sự nghiệp khác, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trên địa bàn tỉnh. Việc phê duyệt đề án là tiền đề, cơ sở để triển khai các giải pháp tiếp theo nhằm tháo gỡ dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc liên quan đến đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường.

Cùng với đó, trong năm qua, đã hoàn thành kết nối dữ liệu liên thông về thanh toán trực tuyến nghĩa vụ tài chính (thuế, lệ phí trước bạ) trong thực hiện thủ tục hành chính về đất đai. Kết quả xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai năm 2023 không chỉ hoàn thành đúng mục tiêu, tiến độ đề ra, mà đã tạo bước đột phá trong tư duy vận hành quản lý đất đai, là tiền đề, cơ sở bước đầu để góp phần hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu, kết nối liên thông theo chỉ đạo của Tỉnh ủy tại Kế hoạch số 124 ngày 20/9/2022.

Trên cơ sở dữ liệu đất đai hiện có, Sở Tài nguyên và Môi trường đang hướng tới nghiên cứu xây dựng, phát triển Ứng dụng chuyển đổi số nhằm khai thác hiệu quả thông tin đất đai, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển tỉnh Sơn La, tạo động lực tăng thu ngân sách, đồng thời cắt giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính; tăng chỉ số tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp; tạo thị trường quản lý quyền sử dụng đất công khai, minh bạch.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý quỹ đất

Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Sơn La là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường. Trung tâm được thành lập năm 2006, được tổ chức lại năm 2017, và được kiện toàn cơ cấu tổ chức năm 2018.

Năm 2023, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, tạo điều kiện của Đảng ủy, Ban Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, sự phối hợp của các phòng, đơn vị, các tổ chức đoàn thể, Trung tâm đã tổ chức quản lý quỹ đất, tài sản trên đất được giao tại 6 khu đất; đấu giá thành công 2 khu đất thuộc Dự án Nhà ở thương mại và hạ tầng khu đô thị Tây Tiến, thị trấn Mộc Châu; Dự án khu dân cư Trung tâm hành chính tiểu khu 14, thị trấn Mộc Châu.

Thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 7 dự án; xây dựng giá đất cụ thể để đấu giá đất, bồi thường giải phóng mặt bằng 36 dự án. Trích đo địa chính phục vụ thu hồi đất 6 dự án; trích đo địa chính phục vụ tranh chấp đất đai 26 vụ…

Công tác phát triển quỹ đất, tiếp tục quản lý tốt các trụ sở cũ của một số đơn vị được UBND tỉnh giao; xây dựng biểu tiến độ đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư 4 dự án trên địa bàn huyện Vân Hồ, Yên Châu. Hoàn thành điều tra, xác định giá đất cụ thể để bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất 36 dự án. Xây dựng hệ số điều chỉnh giá đất năm 2024 trên địa bàn tỉnh.

Triển khai kiểm đếm, lập phương án bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm, như: Dự án cải tạo, nâng cấp đường nối Quốc lộ 37 huyện Bắc Yên với Quốc lộ 279D huyện Mường La; Dự án nâng cấp đường giao thông Nậm Ty huyện Sông Mã và xã Mường Chanh, huyện Mai Sơn; Dự án hạ tầng kỹ thuật khu quy hoạch một số cơ quan nhà nước trên địa bàn huyện Yên Châu (giai đoạn 1); Dự án Thủy điện Mường Lầm; Nhà máy sữa công nghệ cao Mộc Châu; Dự án Xây dựng nhà trạm kiểm soát liên hợp lối mở Keo Muông, huyện Yên Châu.

Ông Nguyễn Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh cho biết: Năm 2023, các chương trình, dự án của Trung tâm được thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng theo quy định. Tổng doanh thu các hoạt động dịch vụ tăng 13% so với cùng kỳ, đảm bảo nguồn thu nhập ổn định cho cán bộ, viên chức, người lao động.

Trong hành trình chuyển đổi dần mô hình hoạt động sang cơ chế tự chủ, thách thức đặt ra trong năm 2024 và những năm tiếp theo với Trung tâm là rất lớn, đặc biệt trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Xác định rõ những ưu điểm, lợi thế, cũng như những tồn tại, hạn chế, năm 2024, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Sơn La sẽ tập trung củng cố kiện toàn bộ máy hiện có; thực hiện nhiêm vụ theo phương châm 5 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ quy trình, rõ trách nhiệm, rõ hiệu quả.

Tiếp tục xây dựng hoàn thiện Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Củng cố, nâng cao chất lượng, trình độ, trách nhiệm đội ngũ viên chức, lao động năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm. Tiếp tục hoàn thiện website của Trung tâm, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, giới thiệu các dự án, quy hoạch khu đất đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư.

Thực hiện giải phóng mặt bằng, xây dựng kết cấu hạ tầng trên đất để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, phát triển và khai thác quỹ đất khi được UBND tỉnh giao. Triển khai có hiệu quả các dịch vụ tư vấn về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tư vấn xác định giá đất cụ thể để phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đấu giá quyền sử dụng đất trong thời gian tới.