Cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều

Báo cáo Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, Luật Phòng, chống thiên tai được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 19 tháng 6 năm 2013; Luật Đê điều được Quốc hội khóa XI thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2006 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2007. Hai Luật này cùng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật đã tạo hành lang pháp lý trong công tác phòng chống thiên tai, quản lý đê điều; cơ bản phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đảm bảo an sinh, xã hội.

Tuy nhiên, trong quá trình thi hành 02 Luật, điều kiện kinh tế - xã hội trong nước, quan hệ quốc tế đã có nhiều thay đổi, nhận diện và diễn biến tình hình thiên tai và yêu cầu thích ứng biến đổi khí hậu rõ nét hơn nên một số quy định tại 02 Luật hiện hành cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình hiện nay.

Trong đó, đối với Luật Phòng, chống thiên tai, bổ sung một số loại hình thiên tai trong Luật hiện hành; lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cấp xã là nguồn nhân lực quan trọng đang thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai từ trước tới nay nhưng chưa được xác định trong Luật; Quỹ Phòng chống thiên tai được quy định tại Điều 10 Luật hiện hành được thành lập ở cấp tỉnh, chưa có ở Trung ương nên có một số vướng mắc trong hoạt động tạo nguồn lực của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai để hỗ trợ các địa phương, nhất là trong các tình huống thiên tai nghiêm trọng xảy ra, đồng thời tiếp nhận nguồn hỗ trợ, cứu trợ tự nguyện của tổ chức, cá nhân nước ngoài cho công tác ứng phó, khắc phục nhanh hậu quả thiên tai được kịp thời;

Cùng với đó, Luật Phòng chống thiên tai hiện hành cũng chưa có quy định về vật tư, phương tiện, trang thiết bị chuyên dùng, về công tác điều tra cơ bản, kiểm soát an toàn và hoạt động khoa học và công nghệ trong phòng chống thiên tai; cần được bổ sung lần này; Điều chỉnh một số quy định về ngân sách nhà nước cho phòng, chống thiên tai cho phù hợp với Luật Ngân sách và Luật Đầu tư công mới; Bổ sung quy định thẩm quyền vận động, quyên góp, tiếp nhận nguồn lực cứu trợ, hỗ trợ khi có thiên tai đối với các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Đối với Luật Đê điều, hoạt động nạo vét luồng lạch trong phạm vi bảo vệ đê điều đối với các tuyến đê từ cấp III trở lên cần được cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương cho ý kiến để đảm bảo an toàn cho các tuyến đê quan trọng; Việc sử dụng bãi nổi, cù lao nơi chưa có công trình xây dựng và việc xử lý công trình, nhà ở hiện có ở bãi nổi, cù lao (đối với các tuyến sông có đê) chưa được quy định trong Luật hiện hành, cần được bổ sung lần này; Quy định về việc xây dựng cầu qua sông có đê còn vướng mắc trong quá trình thực hiện (đối với dự án xây mới, cải tạo mở rộng cầu cũ tại những vị trí khoảng cách giữa hai tuyến đê lớn); Sửa đổi quy định về quyền hạn của lực lượng chuyên trách quản lý đê điều để phù hợp với pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

“Do đó, để khắc phục những bất cập, vướng mắc lớn trong thực tiễn thi hành 02 Luật này và đảm bảo phù hợp, thống nhất với một số luật liên quan, việc xây dựng và ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều là cần thiết”, Tờ trình nêu rõ.

Theo ông Phan Xuân Dũng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT), trước tình trạng gia tăng quy mô, loại hình, tần suất và diễn biến bất thường của thiên tai nên thiệt hại do thiên tai ngày càng lớn, Ủy ban KH,CN&MT nhấn mạnh việc sửa đổi, bổ sung dự án Luật lần này còn nhằm mục tiêu nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế, giảm thiểu rủi ro thiên tai; bảo đảm tính chủ động trong phòng chống thiên tai; phát huy vai trò chủ đạo của Nhà nước và sự tham gia của khu vực tư nhân; đồng thời, bảo đảm việc thực thi cam kết, thỏa thuận quốc tế; tận dụng tối đa nguồn lực hỗ trợ của các chính phủ, cộng đồng quốc tế cho công tác phòng chống thiên tai ở Việt Nam.

Tán thành sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra tiếp thu ý kiến thảo luận để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật, thẩm tra chính thức; đảm bảo đủ các điều kiện để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 tới đây.