Cân nhắc mục tiêu 100% HSSV được tham gia hiệu quả, thường xuyên hoạt động giáo dục nghệ thuật và di sản văn hóa

Sáng 1/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035 và đã thảo luận về các nội dung của Chương trình.

Tham gia thảo luận, Đại biểu Phạm Văn Hoà, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho biết, về Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035, đại biểu đồng tình là phấn đấu đến năm 2030, chúng ta sẽ đạt 9 mục tiêu theo dự thảo chương trình đã đề ra.

Tuy nhiên đại biểu Hoà cũng như các đại biểu khác có băn khoăn về mục tiêu đến năm 2030 là 100% học sinh, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận tham gia hiệu quả, thường xuyên các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa.

Đại biểu Hoà đặt vấn đề có nhất thiết hay không, khi bây giờ 100% học sinh, sinh viên phải tiếp cận và đưa vào chương trình giáo dục thường xuyên, giáo dục nghệ thuật.

“Ví dụ di sản văn hóa thì học sinh phải biết di sản văn hóa nhưng vấn đề nghệ thuật là một vấn đề khó khăn, đưa vào chương trình giáo dục phổ thông như vậy thì có phải đưa vào chương trình chính khóa không hay ngoại khóa?” - đại biểu Hoà nêu vấn đề.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có ý kiến vấn đề này. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng để 100% học sinh, sinh viên đạt trong giáo dục tiếp cận, tiếp cận có hiệu quả, thường xuyên hoạt động trong giáo dục nghệ thuật và di sản thì “tôi nghĩ vấn đề này rất khó, đặc biệt học sinh ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc và vùng ở nông thôn, ở đô thị thì được. Còn bây giờ các vùng khác tính giống như nhau như vậy, tôi nghĩ có khi không hiệu quả.”

Trước đó, trong báo cáo thẩm tra về Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho ý kiến về Mục tiêu cụ thể số 6 là: 100% học sinh, học viên, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận, tham gia hiệu quả, thường xuyên các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa.

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục cân nhắc về khả năng đạt được các mục tiêu này.

Phát biểu giải trình và làm rõ về nội dung trên, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, đối với chương trình mục tiêu quốc gia để phát triển văn hóa, trong chương trình này có khá nhiều nội dung liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của ngành giáo dục và đào tạo.

Đối với lĩnh vực văn hóa và giáo dục có nhiều nội dung có tính chất giao thoa, gần gũi, bởi vì cả 2 bộ, ngành đều chung một mục tiêu, một đối tượng lớn là phát triển con người và các giá trị của con người. Trong quá trình xây dựng chương trình này 2 bộ cũng đã phối hợp rất chặt chẽ, có nhiều nội dung của giáo dục, đào tạo đã được đưa vào trong chương trình.

Với các ý kiến của các đại biểu đã phát biểu, Bộ trưởng Sơn cho biết có một số ý kiến đều liên quan đến nhiệm vụ của giáo dục, và mong trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia này sẽ giải quyết được nhiều nội dung kỳ vọng của ngành giáo dục và đào tạo.

Về các mục tiêu cụ thể của chương trình, trong đó có mục tiêu số 6 mà Ủy ban Văn hóa, Giáo dục trong báo cáo thẩm định cũng băn khoăn về tính khả thi của nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, nội dung này do Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất với một mong muốn là phát triển con người một cách toàn diện và các nội dung giáo dục về nghệ thuật, về di sản văn hóa thực chất cũng đã có trong chương trình giáo dục phổ thông, trong đó đã có các môn học về mỹ thuật, về nghệ thuật mà các nhà trường cũng đã triển khai.

Theo Bộ trưởng Sơn, đây là một nội dung triển khai với một mục tiêu rất tốt đẹp, nhưng trong thực tế một số nơi, nhất là những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện có phần khó khăn. Tuy nhiên, cũng đã có rất nhiều giải pháp được đưa ra và được triển khai.

Người đứng đầu ngành Giáo dục và Đào tạo thông tin, lĩnh vực giáo dục về âm nhạc, về nghệ thuật, rất nhiều địa phương đã dạy cho các em học sinh chính những nội dung nghệ thuật của dân tộc mình, của địa phương mình, chẳng hạn như các em có thể học sáo, khèn, các điệu múa của dân tộc, nhạc cụ dân tộc, v.v. Trong đó môn giáo dục địa phương đã bao gồm rất nhiều nội dung về lịch sử địa phương, di tích lịch sử, văn hóa, môn giáo dục địa phương cũng là một môn giáo dục bắt buộc.

Cho nên, các nội dung này đề xuất là phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông, các nơi có khó khăn nhưng đã đề ra các giải pháp có thể kết hợp cả trực tiếp, cả trực tuyến, bằng các công cụ giáo dục khác.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận định nếu đặt mục tiêu là phải tham gia một cách hiệu quả, thường xuyên thì đúng là có phần khó khăn. Cho nên, để tính khả thi hơn và cân nhắc ý kiến nêu của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Bộ trưởng Sơn cho biết dự kiến có thể điều chỉnh như sau:

Phấn đấu đến năm 2030, 100% học sinh, học viên, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận, tham gia các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa, như thế thì phần thường xuyên và hiệu quả có lẽ hơi khó trong việc đo đối với các hoạt động văn hóa, thêm chữ phấn đấu ở đầu để cho tất cả củng cố gắng.

“Con số 100% chúng ta phải để nguyên bởi vì chúng ta không thể để một bộ phận học sinh không được tiếp cận với việc này và cũng phù hợp với chương trình đã thành một nội dung bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông.”

“Còn để một số tỷ lệ phần trăm nhất định mà học sinh không được tiếp cận với điều này có nghĩa là một bộ phận học sinh đã được để sang bên lề của mục tiêu giáo dục rất cao đẹp, có thể ngày 1, ngày 2 chưa được đảm bảo như chúng ta mong muốn nhưng tất cả cũng nên bắt đầu cho nội dung quan trọng này.” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết.