Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Địa phương phải quyết tâm, bởi không có mặt bằng, không khởi công được

Chiều 10/6, sau khi các đại biểu Quốc hội thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư 3 dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1); Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đã phát biểu tiếp thu, giải trình các nội dung liên quan

Các dự án tạo đột phá về giao thông

Tiếp thu ý kiến góp ý của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ nghiên cứu kỹ để cùng với các bộ, ngành tổ chức thực hiện hoặc phối hợp với địa phương thực hiện, trên tinh thần tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội tại Phiên thảo luận.

Về sự cần thiết, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải khẳng định, ngoài việc tạo đột phá về giao thông, tạo điều kiện để phát triển kinh tế xã hội, tuyến đường Châu Đốc - Cần Thơ - Trần Đề có ý nghĩa xã hội rất lớn là giữ người lao động ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long không phải lên TP. Hồ Chí Minh, hoặc Bình Dương, bởi hiện nay các tỉnh đang đối mặt với vấn đề di cư.

Với cao tốc là Khánh Hòa - Buôn Mê Thuột, đây là một vùng có nhiều tiềm năng. Người dân địa phương gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế vì vậy hai dự án này không chỉ tạo đột phá phát triển kinh tế, mà còn đảm bảo quốc phòng, an ninh. Riêng cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh, chúng ta không chần chừ được nữa, bởi không có tuyến đường này, sắp tới mở rộng cảng Cái Mép - Thị Vải cũng không vận chuyển hàng xuống được. Bởi chỉ có con đường độc đạo là quốc lộ 51, 8 làn xe nhưng quá tải nghiêm trọng. Cảng Cát Lái TP. Hồ Chí Minh cũng quá tải nếu không triển khai dự án này sẽ không tạo sự đột phá về cảng biển.

Về nguồn vốn thực hiện các dự án, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, đối với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, 10 năm qua, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với tỉnh Đồng Nai, Bình Dương tổ chức một số Hội nghị xúc tiến đầu tư nhưng không thành công. Do vậy, đến thời điểm này hình thức đầu tư công là hợp lý nhất, bởi nếu chậm chậm trễ thì TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai không phát triển được.

Về quy mô đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, ý kiến đại biểu đề nghị đối với đường Khánh Hòa - Buôn Mê Thuột nên làm cao tốc hai làn xe. Giải trình vấn đề này Bộ trưởng đề nghị tiếp tục giữ như Chính phủ trình, đoạn Bình Thuận làm 4 làn xe hạn chế, còn hầm và cầu làm theo 4 làn xe đầy đủ, đúng theo quy hoạch.

Theo Bộ trưởng, nếu triển khai hai làn xe, sau khi dự án hoàn thành và kết nối với các khu công nghiệp, sẽ không đáp ứng yêu cầu. Bộ trưởng mong Quốc hội là ủng hộ theo phương án trình của Thủ tướng, 4 làn xe hạn chế và những đoạn đặc thù làm 4 làn xe đầy đủ.

Giải trình về tiến độ giải ngân, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, Bộ đã tính toán theo cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2. Sau khi Quốc hội thông qua Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết để tiến hành song song cả công tác giải phóng mặt bằng và lập dự án đầu tư. Bộ Giao thông dự tính đến giữa năm 2023 hoặc quý IV năm 2023 có thể khởi công và cho nhà đầu tư tạm ứng một phần triển khai theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư của dự án, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, địa phương phải quyết tâm, không có mặt bằng, không khởi công được. Do đó, trách nhiệm của địa phương được giao cần xem như đây là một dự án trọng điểm của địa phương và phải triển khai quyết liệt để thực hiện.

Đối với cơ chế đặc thù, Bộ trưởng cho rằng, rất cần thiết và đang kiến nghị áp dụng cả Nghị quyết 43, một phần của Nghị quyết 44 và một số cơ chế đặc thù để khi phân cấp cho các địa phương sẽ thực hiện được hiệu quả.

Về phân cấp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết đã trình bày trong Tờ trình của Chính phủ, mặc dù địa phương sẽ lúng túng trong triển khai, nhưng đối với 3 dự án này, Bộ Giao thông vận tải sẽ làm đầu mối cùng với các địa phương tiến hành kiểm tra tiến độ, tháo gỡ khó khăn giúp các địa phương thực hiện. Dự kiến, Chính phủ cũng tổ chức họp thường xuyên, kịp thời tháo gỡ khó khăn trong thực tế…

Đây là 3 dự án rất quan trọng

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong Phiên thảo luận chiều nay đã có 16 đại biểu phát biểu. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã giải trình, làm rõ một số ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội. Đa số ý kiến tán thành sự cần thiết đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.

“Đây là 3 dự án rất quan trọng, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng, giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Phát huy tiềm năng khai thác lợi thế của vùng Tây Nguyên, vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia nói chung và các vùng Tây Nguyên, duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, cũng có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột có nhu cầu vận tải tương đối thấp, cần nghiên cứu, xem xét tính cấp thiết đầu tư dự án. Ưu tiên cho các dự án trọng điểm quan trọng quốc gia khác.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị rà soát 3 tuyến cao tốc đảm bảo phù hợp với quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, quy hoạch của các địa phương và quỹ đất được sử dụng hai bên đường cao tốc; có ý kiến đề nghị làm rõ phạm vi đầu tư nguồn vốn sử dụng cho dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đối với đoạn đi trùng với cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Lý do không đầu tư dự án này theo hình thức PPP.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị Chính phủ cân nhắc mức độ hấp thụ vốn của các dự án, đánh giá kỹ khả năng cân đối vốn, phân bổ nguồn lực, nhất là các tỉnh khó khăn về cân đối ngân sách, xem xét tính khả thi của dự án, tiến độ thực hiện dự án, cơ chế phù hợp để quyết định tổng mức đầu tư tăng thêm, việc đáp ứng nhu cầu về nguyên vật liệu và các điều kiện khác, làm rõ phương án thu hồi vốn, phương thức vận hành, khai thác sau đầu tư, quan tâm đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân bị thu hồi đất đồng bộ giữa các địa phương.

Có ý kiến băn khoăn về năng lực, số lượng của các đơn vị thi công dự án vì cùng lúc triển khai nhiều dự án lớn, cơ chế chỉ định thầu và chú ý hệ lụy nếu quản lý không tốt, tăng cường trách nhiệm của các địa phương đi đôi với việc tăng cường chỉ đạo thống nhất của Chính phủ, đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, đảm bảo chất lượng và tiến độ của dự án.

“Ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Ủy ban Kinh tế và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến phát biểu tại hội trường, các ý kiến thảo luận tại tổ để xây dựng báo cáo tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1, Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 trình Quốc hội xem xét thông qua”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết.