Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Đến tháng 6/2025 phải phủ sóng tất cả các vùng “lõm sóng”

Sáng 12/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về lĩnh vực thông tin và truyền thông. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì điều hành phiên họp.

Đảm bảo các thôn có điện được phủ sóng di động

Tại phiên chất vấn, nhiều ĐBQH quan tâm đặt câu hỏi đối với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông liên quan đến việc đầu tư, phát triển và nâng cao chất lượng hạ tầng viễn thông, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đặt vấn đề, phương châm hành động của Bộ Thông tin và Truyền thông là điện tới đâu viễn thông tới đó, không để ai bị bỏ lại phía sau. Tuy nhiên, trong tổng số 761 thôn chưa có sóng di động, số liệu tính đến tháng 9/2024 thì có đến 637 thôn có điện nhưng vẫn chưa có sóng. Đại biểu hỏi Bộ trưởng, trách nhiệm của Bộ trưởng về vấn đề này và đến bao giờ các thôn này mới có sóng để người dân nơi đây giảm bớt khó khăn.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, với những trạm không có điện, khó khăn trong triển khai điện thì sẽ dùng giải pháp vệ tinh. Với những trạm không thuộc trách nhiệm của Quỹ viễn thông công ích, Bộ đã đôn đốc để các nhà mạng tích cực phủ sóng, mục tiêu đặt ra là phủ sóng trong năm 2024.

Đối với các trạm thuộc trách nhiệm của Quỹ viễn thông công ích, phải thực hiện theo luật mới, Nghị định mới. Việc chậm Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Viễn thông thuộc trách nhiệm của Bộ trưởng. Nguyên nhân của vấn đề này do trong quá trình xây dựng, các Bộ còn có ý kiến khác nhau. Trong năm nay, Nghị định sẽ được ban hành. Bộ trưởng cho biết đã yêu cầu đến tháng 6/2025 phải phủ sóng tất cả các vùng “lõm sóng”. Theo Bộ trưởng, khi không có sóng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, bởi giờ đây gần như toàn bộ cuộc sống đã xoay quanh môi trường số.

Tranh luận về việc chậm ban hành Nghị định về viễn thông công ích, đại biểu Đồng Ngọc Ba - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định bày tỏ lo lắng khi việc chậm trễ này là nguyên nhân chính dẫn đến có 761 thôn chưa có sóng di động. Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ, các Bộ ngành liên quan trong thời gian tới có giải pháp căn cơ, có tính lâu dài, tăng cường năng lực xây dựng, hoàn thiện thể chế để giải quyết các vấn đề về lĩnh vực viễn thông công ích. Đặc biệt là trong bối cảnh việc ban hành luật sẽ quy định nhiều vấn đề mang tính chất khung.

Phản hồi vấn đề của đại biểu Đồng Ngọc Ba nêu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận trách nhiệm về chậm trễ trong ban hành các văn bản quy phạm pháp luật. Đề xuất giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng, cần sử dụng công nghệ để hỗ trợ, xây dựng cơ sở dữ liệu về thể chế. “Hiện Bộ Thông tin và Truyền thông đang phát triển trợ lý ảo để khi ban hành Nghị định mới có thể hỏi trợ lý ảo về các pháp luật liên quan đề cập nội dung liên quan, xem có mâu thuẫn, chồng chéo hay không, dự kiến hết năm nay có thể đưa vào sử dụng rộng rãi và hiện đang áp dụng ở Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Tư pháp”, Bộ trưởng nêu rõ.

Cùng quan tâm đến nội dung này, đại biểu Chu Thị Hồng Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn nêu rõ, vấn đề phủ sóng di động tại các thôn vùng sâu, vùng xa đã được nhiều ĐBQH phản ánh qua nhiều kỳ họp. Tuy nhiên đến nay còn 721 thôn chưa có băng thông di động, trong đó có 124 thôn chưa có điện. Việc phủ sóng các thôn đã có điện cần có sự hỗ trợ của Quỹ dịch vụ viễn thông công ích. Để sử dụng được Quỹ này, Bộ Thông tin và Truyền thông đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Viễn thông và dự kiến trình Chính phủ trong tháng 11. Như vậy, sau một năm Quốc hội thông qua Luật Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông chưa ban hành được Nghị định hướng dẫn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết nguyên nhân của sự chẫm trễ này cũng như phương án phân bổ nguồn Quỹ này như thế nào?

Trả lời cầu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, khi dịch bệnh Covid-19 xảy ra, chúng ta mới phát hiện khá nhiều vùng “lõm sóng” do làm việc trực tuyến, họp trực tuyến. Gần đây, khi chúng ta chuyển qua sử dụng môi trường số nhiều hơn, làm việc và mua bán trên thương mại điện tử nhiều hơn thì mới chú ý nhiều hơn đến vùng “lõm sóng”. Trong giai đoạn Covid-19, bằng cơ chế đặc biệt do Quốc hội cho phép, chúng ta đã phủ sóng được 2500 thôn bản “lõm sóng”, và 751 vùng “lõm sóng” mới và trong tương lai sẽ phát hiện thêm. Và 751 vùng “lõm sóng” mới phải thực hiện theo quy định mới, nhưng đến nay Nghị định chưa được ban hành và chậm trễ. Có nhiều nguyên nhân của vấn đề này, tuy nhiên Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận trách nhiệm này thuộc về mình.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, hiện Bộ Thông tin và Truyền thông đang cố gắng hết sức mình để tháng 12 năm nay có thể hoàn thiện và ban hành Nghị định, có cơ chế thông thoáng hơn nhiều để xây dựng các trạm phát sóng ở vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, khi Nghị định này ra đời, việc phủ sóng cho 751 vùng “lõm sóng” sẽ được thực hiện rất nhanh. Với những trạm chưa có điện, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phối hợp với Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực để giải quyết và đề xuất giải pháp mới là sử dụng vệ tinh. Hiện nay, Bộ đang chỉ đạo các nhà mạng đưa dịch vụ viễn thông tầm thấp về Việt Nam, đến những nơi không thể phủ sóng bằng di động mặt đất hoặc không hiệu quả, hoặc khó triển khai.

Chưa có bằng chứng việc các trạm phát sóng ảnh hưởng đến sức khỏe

Tại phiên chất vấn, nhiều ĐBQH cũng dành sự quan tâm đến các vấn đề khác như việc đầu tư cho hạ tầng ứng dụng công nghệ thông tin ở các tỉnh; Giải pháp để các doanh nghiệp viễn thông phát triển hạ tầng mà không ảnh hưởng đến sức khỏe, tài sản của người dân; vấn đề tiếp cận băng thông rộng di động của người dân; nguyên nhân người dân phản đối lắp đặt trạm thu phát sóng di động…

Đặt vấn đề chất vấn, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng đề nghị Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nguyên nhân dẫn đến tình trạng người dân khiếu kiện, phản đối lắp đặt các trạm thu phát sóng di động (BTS) và chỉ ra giải pháp khắc phục trong thời gian tới?

Liên quan đến ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ, hiện nay còn tồn tại khoảng 800 trạm phát sóng đang gặp khó khăn vì bị người dân phản đối do sợ ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định, hiện chưa có bằng chứng việc các trạm phát sóng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, chính quyền các cấp cũng chưa thực sự coi hạ tầng viễn thông là hạ tầng chiến lược, trọng yếu như là hạ tầng giao thông, hạ tầng điện. Một trong những lí do hiện nay là Nhà nước không đầu tư hạ tầng viễn thông mà do doanh nghiệp đầu tư. Do đó, chính quyền các cấp ít quan tâm và chưa vào cuộc, giúp đỡ các nhà mạng.

Bàn về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, giải pháp đầu tiên là tuyên truyền để cho người dân hiểu về tầm quan trọng của hạ tầng số, hạ tầng viễn thông đối với đời sống của xã hội, và không ảnh hưởng đến sức khỏe để bà con ủng hộ phát triển các trạm phát sóng. Đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển hạ tầng viễn thông trên địa bàn, đảm bảo an toàn cho người dân. Luật Viễn thông mới cũng đã quy định Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, chính quyền các cấp xử lý các hành vi vi phạm việc xây dựng hạ tầng viễn thông. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng yêu cầu các nhà mạng sử dụng những công nghệ mới nhất, khi ít người dùng thì giảm công suất phát sóng.