Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Biểu giá điện hiện nay đang hỗ trợ người nghèo

Tham gia chất vấn trong lĩnh vực Công thương, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho biết, thời gian gần đây, tình hình cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng có tiến bộ rất rõ rệt không giống như năm 2023 thiếu điện cục bộ làm cho dân bức xúc, đó là thành quả rất tốt của Bộ Công Thương và EVN.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, việc tính giá bậc thang như hiện nay chưa phù hợp với nhu cầu của người dân, nhất là bậc 1 chỉ có 50kw cho sinh hoạt, người dân tiêu thụ điện, trả tiền để cho EVN mà lại bị thêm mức thuế 10% VAT là chưa hợp lý.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương lý giải việc này, đồng thời kiến nghị tới Bộ trưởng Bộ Tài chính có thể miễn thuế VAT và nâng bậc 1 từ 50kw lên 100kw cho người tiêu dùng được không?

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, biểu giá điện bậc thang là một mô hình phổ biến của tất cả các quốc gia nhằm khuyến khích các khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Khác với các ngành khác, Bộ trưởng cho rằng riêng điện nếu càng sản xuất thì càng ảnh hưởng đến vấn đề môi trường, bên cạnh đó việc sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả sẽ nâng cao trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường, vì năng lượng là một ngành phát thải khá lớn.

Về việc tính giá bậc thang như hiện nay, Bộ trưởng Hồng Diên cho biết, ở Việt Nam, theo Quyết định 28/2014, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện bình quân gồm có 6 bậc. Tuy nhiên, thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời gian vừa qua Chính phủ đã chỉ đạo và Bộ Công Thương đã chủ trì sửa đổi, bổ sung nghị định này. Theo đó, trong dự thảo mới trình Chính phủ (trình sáng ngày 21/8) đã giảm từ 6 bậc xuống còn 5 bậc và bậc đầu tiên nâng từ 0 đến 50KWh lên 0 đến 100 KWh. “Như vậy kiến nghị của đại biểu Phạm Văn Hòa đã được tiếp thu và đã được trình lên Chính phủ đúng như đại biểu mong muốn” - Bộ trưởng Diên thông tin.

Về việc này, “tư lệnh” ngành Công thương cho rằng, mục tiêu để nhằm hỗ trợ người nghèo, đồng thời cũng giữ được mức hỗ trợ cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn từ ngân sách nhà nước ở số điện lên đến 30 số. Còn từ 30 cho đến hết khung thứ nhất người tiêu dùng vẫn phải thanh toán theo quy định.

Mặt khác để xóa dần khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện trong Nghị định 28, sửa đổi lần này cũng đang đề cập điều chỉnh khung giá của các đối tượng sản xuất cũng như kinh doanh và sinh hoạt để cho tiệm cận gần hơn. Một số ngành sản xuất sẽ được điều chỉnh cho tương xứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ cũng như trong sinh hoạt để bảo đảm không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện.

Trước đó, tại bản thảo Bộ Công Thương đưa ra cuối năm ngoái, khoảng cách giữa các bậc cũng được phân chia lại, phù hợp thực tế dùng điện của người dân và giá ở bậc cao nhất (701 kWh trở lên) trên 3.600 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT). Mức chênh bậc 1 và 5 là hai lần, nhằm phù hợp với xu thế chung của thế giới và khuyến khích dùng điện tiết kiệm, hiệu quả.

Vấn đề thuế trong thuế giá trị gia tăng trong hóa đơn tiền điện. Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thông tin, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý; thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200 ngàn tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện.

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho biết, cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng, việc điều hành giá điện có nhiều bất cập và đây là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện trong năm 2022 và năm 2023. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết giải pháp điều hành giá điện một cách tốt nhất trong thời gian tới?

Về việc điều hành giá điện còn bất cập, gây thua lỗ cho ngành điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng không có chuyện đó. Đồng thời, khẳng định Bộ Công Thương là cơ quan quản lý nhà nước thì chỉ thực hiện 3 chức năng cơ bản là vấn đề quy hoạch, kế hoạch; xây dựng cơ chế, chính sách và thanh tra, kiểm tra. Việc tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách, nhất là chính sách trong vấn đề giá điện vừa qua thực hiện tuân thủ theo đúng quy định của luật pháp hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá.

Về giải pháp Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, Chính phủ vừa có quyết định đưa Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) từ EVN chuyển về trực thuộc Bộ Công Thương, điều này sẽ đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong việc điều độ vận hành hệ thống điện. Đồng thời Chính phủ cũng vừa ban hành Nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với khách hàng sử dụng điện lớn; sắp ban hành nghị định về khuyến khích sử dụng điện mặt trời áp mái… những biện pháp này từng bước làm thị trường điện toàn diện hơn.