Núp bóng trang trại để đốt rác
Về xã Hồng Khê, Cổ Bì, huyện Bình Giang (Hải Dương) chúng tôi ghi nhận nhiều ý kiến bức xúc của người dân, về việc thời gian qua, luôn phải sống trong môi trường “ngột thở” vì hàng ngày phải hít, thở khói rác thải độc từ diện tích đất thuê phát triển kinh tế trang trại, theo mô hình VAC ở Khu vực đồng Bến, xã Cổ Bì.
Không giấu được bất bình - bà Đỗ Thị Mùi, thôn Trinh Nữ, xã Hồng Khê, ý kiến: “Tháng 6 vừa qua, các gia đình trong thôn tôi liên tục bị “tra tấn” bởi khói khét lẹt, nghẹt thở… mùi độc hại bao trùm cả thôn, khiến cuộc sống bị đảo lộn. Trong những ngày ấy, lại đúng vào hôm thời tiết oi nực, nóng bức nên không thể ở trong nhà, phải ra ngoài đường, khổ nhất người già và trẻ con hít phải khói, ho sặc sụa cả ngày”.
Chắc chỉ thêm một tháng nữa hít thở mùi độc hại này, thì người dân chúng tôi đến nước bỏ làng mà đi - ông Nguyễn Đức Khiêm, thôn Trinh Nữ, nói: “Bắt đầu từ tháng 6, khói ở khu vực cánh đồng xã bên, bay ngập ngụa khắp làng, mọi người cứ tưởng do các hộ gia đình đốt rác thải sinh hoạt, nhưng mùi khói khét lẹt và kèm theo mùi nhựa, đồng… một thời gian dài, khói xả ra liên tục gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của các gia đình trong thôn. Mọi người bức xúc đã cử nhau đi tìm địa điểm phát sinh ra khói, thì đúng trong diện tích đất trước đây được đào ao thả cá, trồng cây và nay đã xây tường cao kín mít, ở Khu vực đồng Bến, xã Cổ Bì. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, trang trại này trước là của người trong xã Cổ Bì thuê đất của UBND xã, nay đã sang nhượng lại cho người ở nơi khác đến thuê lại. Người thuê đất đã tiến hành dựng cột và xây kín cổng cao tường, người đi bên ngoài không thể nhìn vào được bên trong. Nơi đây đang được tập kết các loại rác thải điện tử, những thứ tận dụng được họ đem bán, còn lại không tận dụng được thì đốt. Do không phải là đất của xã, người dân đã kéo lên UBND xã Hồng Khê phản ánh sự việc, yêu cầu chính quyền xã làm việc với xã Cổ Bì và hộ gia đình hiện đang thuê diện tích đất trên, không được đốt rác làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Cũng trong thời điểm tháng 6, trong thôn đã cử người lên xã phản ánh trực tiếp với đoàn tiếp xúc cử tri của huyện Bình Giang”.
Đại diện lãnh đạo UBND xã Hồng Khê, xác nhận: Trong tháng 6, người dân một số thôn của xã và đặc biệt thôn Trinh Nữ, thường xuyên phản ánh về việc khói rác thải độc hại, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sồng, sinh hoạt... Tiếp thu những ý kiến, kiến nghị của quần chúng nhân dân, xã đã có ý kiến và đề nghị UBND xã Cổ Bì kiểm tra, xử lý sự việc.
Xã cho thuê đất 20 năm
Làm việc với phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Nguyễn Văn Suất, Chủ tịch UBND xã Cổ Bì, thừa nhận: “Việc người dân trong thời gian tháng 6 phản ánh về việc đốt rác thải ô nhiễm môi trường, từ khu đất cho thuê phát triển kinh tế của xã Cổ Bì là đúng sự thật. Qua phản ánh của người dân trong xã và lãnh đạo xã Hồng Khê, ngày 2/6, xã Cổ Bì đã thành lập Tổ kiểm tra do Phó Chủ tịch UBND xã là trưởng đoàn. Tổ kiểm tra đã xác minh, nơi phát sinh ra khói gây ô nhiễm môi trường, là từ diện tích đất phát triển kinh tế theo mô hình VAC ở Khu vực đồng Bến của ông Đặng Thanh Sơn (người dân ở Khu 1, thị trấn Kẻ Sặt, huyện Bình Giang) thuê lại đất của ông Phạm Văn Cường (người dân xã Cổ Bì). Qua kiểm tra, hộ gia đình ông Đặng Thanh Sơn đã không thực hiện đúng Hợp đồng cam kết, với UBND xã Cổ Bì là phát triển mô hình VAC. Ông Sơn đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất nông nghiệp, sang thu gom và phân loại linh kiện điện tử. Tổ kiểm tra đã yêu cầu, hộ gia đình ông Sơn, dừng ngay việc thu gom rác thải và đốt rác.
Nhưng sau đó, người dân vẫn tiếp tục phản ánh việc đốt rác thải từ diện tích đất thuê của ông Sơn, ngày 27/6, xã Cổ Bì tiếp tục cử Tổ kiểm tra và làm việc với hộ gia đình ông Sơn. Tổ kiểm tra của xã Cổ Bì đã lập biên bản yêu cầu hộ gia đình ông Đặng Thanh Sơn dừng hoạt động thu gom rác thải, không được tái diễn lần thứ 3. Bởi trong quá trình thu gom rác thải điện tử, những thứ tận dụng được ông Sơn mang bán, còn lại mang đốt đã gây ô nhiễm môi trường sống của người dân trên địa bàn”.
Trước câu hỏi của phóng viên, về việc liệu ông Đặng Thanh Sơn, một người ở nơi khác đến thuê lại đất có phải với mục đích để phát triển kinh tế, theo như nội dung Hợp đồng đã ký với UBND xã Cổ Bì hay “biến tướng” vì mục đích khác? Bởi theo quan sát của phóng viên, hiện khu đất ông Sơn thuê đã được xây tường bao “kín cổng cao tường” và bên trong dựng các cột rất cao, kiểu hình thành các nhà xưởng, chứ không giống và phù hợp xây dựng trang trại chăn nuôi. Theo phản ánh của người dân thì việc đốt rác kéo dài hàng tháng trời, khi người dân quá bức xúc kéo lên UBND xã, phản ánh đoàn tiếp xúc cử tri thì xã Cổ Bì mới vào cuộc, sau lần thứ nhất kiểm tra phát hiện, ông Sơn vẫn cố tình không chấp hành yêu cầu của xã, mà gần cả tháng trời vẫn thu gom, đốt rác trái phép, vì sao có sự chẫm chễ như vậy, hay chính quyền làm ngơ? - ông Suất, trả lời: Việc chuyển nhượng lại diện tích đất thuê, xã yêu cầu ông Đặng Thanh Sơn phải thực hiện đúng nội dung, điều khoản ghi trong Hợp đồng, nếu tái phạm lần nữa xã sẽ xử lý nghiêm minh và nặng hơn là chấm dứt Hợp đồng. Xã sẽ không để, hộ gia đình ông Sơn xây dựng, sử dụng diện tích đất thuê sai mục đích. Còn việc, ông Sơn tập kết rác thải điện tử, đốt rác gây ô nhiễm môi trường… vì diện tích đất ở xa khu dân cư, những phản ánh của người dân chủ yếu là ở xã Hồng Khê, nên xã không nắm bắt được kip thời. Về việc này, chính quyền đã rút kinh nghiệm, có biện pháp và theo dõi sát sao, không để xảy ra trường hợp tương tự.
Khi xem, Hợp đồng cho thuê đất của xã Cổ Bì, chúng tôi hết sức ngạc nhiên, bởi Hợp đồng được ký (thời hạn 20 năm) về vấn đề này - ông Suất, lý giải: Việc cho hộ gia đình thuê đất 20 năm, với diện tích 6.500m2 đất nông nghiệp, tại Khu vực đồng Bến, là do Chủ tịch UBND xã trước đây ký (hiện đồng chí Chủ tịch đang giữ chức Bí thư Đảng ủy xã). Ông chỉ ký cho hộ gia đình ông Phạm Văn Cường chuyển nhượng với ông Đặng Thanh Sơn, theo đúng các điều khoản, quy định của Hợp đồng trước. Ông Suất công nhận, việc xã ký Hợp đồng cho thuê đất 20 năm là sai với Luật đất đai.
Việc thuê lại đất và sử dụng đất sai mục đích của ông Đặng Thanh Sơn tại xã Cổ Bì, thời gian qua gây ô nhiễm môi trường, cần được xử lý nghiêm minh, có biện pháp ngăn chặn để không xảy ra trường hợp tương tự. Vì sao Chủ tịch UBND xã Cổ Bì trước đây, lại ký cho hộ gia đình thuê đất 20 năm, trái với quy định của pháp luật? Các cơ quan chức năng, huyện Bình Giang (Hải Dương) cần làm rõ việc chuyển nhượng, cho thuê đất không đúng thẩm quyền của chính quyền xã Cổ Bì.
Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường tiếp tục thông tin.
