Bình Châu (Quảng Ngãi): Vi phạm pháp luật đất đai thời gian dài nhưng chậm xử lý

Xẻ núi, xây kè kinh doanh dịch vụ

Nằm cách trung tâm TP Quảng Ngãi 25 km về phía Đông Bắc, khu vực Ba Làng An (còn có tên gọi khác là Ba Tân Gân - tên thời chống Pháp) là nơi nức tiếng gần xa bởi vẻ đẹp hoang sơ, mộc mạc. Đồng thời, khu vực này có hệ sinh thái đa dạng phong phú với nhiều loại sinh vật biển như cá, tôm, cua, mực, ốc… đặc biệt là bào ngư, ốc vú nàng, cá tà ma.

Thế nhưng, trong vài năm gần đây, khu vực Ba Làng An đang bị xâm lấn và tàn phá nghiêm trọng. Một số hộ dân phá núi, phá rừng phòng hộ để xây kè, mở quán kinh doanh dịch vụ ăn uống. Cả một vùng thắng cảnh hoang sơ bị xâm hại một cách thô bạo. Những tuyến đường, kè bê tông, cốt thép được xây dựng, xâm lấn, vùi lấp các lớp đá trầm tích núi lửa. Thậm chí, mặc dù các hộ xây dựng trái phép đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn không dỡ bỏ công trình mà còn tiếp tục xây dựng rộng hơn.

“Hàng quán xây dựng từ chục năm rồi, trước kia chỉ có 1 quán làm lụp xụp nhưng sau đó xây dựng 3 quán với quy mô lớn, đào núi làm đường bê tông. Thời gian mới làm địa phương có thông báo cấm, nhưng sau rồi họ vẫn làm”, ông Tiêu Viết Chim (thôn Phú Qúy, xã Bình Châu) cho biết.

Theo tìm hiểu từ năm 1993, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có Quyết định về việc bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh Ba Làng An ở thôn Phú Qúy, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn. Quyết định này nêu rõ: Nghiêm cấm mọi hoạt động xây dựng nhà cửa, sản xuất và các hành động có tính chất xâm phạm phá hoại đến khu vực bảo vệ của di tích. Trường hợp đặc biệt cần sử dụng đất đai ở các di tích trên phải được phép của Chủ tịch UBND tỉnh.

Thế nhưng, bất chấp quy định này, người dân vẫn tự ý xâm lấn, đầu tư, xây dựng các công trình trái phép ở Ba Làng An. Vào tháng 7/2020, dư luận cũng đã bày tỏ bức xúc trước việc thắng cảnh Ba Làng An bị lấn chiếm, xâm hại. Vào thời điểm trên, UBND huyện Bình Sơn đã tổ chức kiểm tra, xử lý các hộ dân tự ý lấn chiếm, xâm hại danh thắng để xây kè, mở quán bán ăn, làm dịch vụ tại đây. Tuy nhiên, đến nay tình trạng này không những không được khắc phục mà còn tiếp diễn với mức độ nghiêm trọng hơn.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Liên quan đến vấn đề trên, tại cuộc họp báo quý II/2022 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh nêu rõ, để xảy ra tình trạng này là trách nhiệm của UBND xã Bình Châu và yêu cầu UBND huyện Bình Sơn cần phải lập biên bản xử lý, tháo dỡ ngay, nếu để lâu dài sẽ trở thành điểm nóng.

Ông Võ Văn Đồng - Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn cho biết, tiếp nhận thông tin, UBND huyện và các cơ quan, đơn vị đã kiểm tra hiện trường, làm việc với UBND xã Bình Châu để chỉ đạo xử lý những trường hợp vi phạm pháp luật đất đai ở khu vực này.

Qua đó kết luận, các công trình xây dựng vi phạm pháp luật đất đai khu vực Ba Làng An, xã Bình Châu phát sinh lâu, thời điểm vi phạm và thay đổi hiện trạng nhiều nhất là năm 2019, vụ việc tiếp tục phát sinh vào năm 2020.

Mặc dù đã nhiều lần làm việc, ban hành văn bản chỉ đạo, xử lý vi phạm nhưng cơ quan liên quan và địa phương xã Bình Châu thiếu kiên quyết trong thực hiện, không xử lý, chậm xử lý, xử lý không dứt điểm. UBND huyện yêu cầu phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND xã Bình Châu nghiêm túc nhìn nhận lại trách nhiệm, rút kinh nghiệm. Trách nhiệm này theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền trước hết thuộc về UBND xã Bình Châu, Chủ tịch UBND xã Bình Châu, Trưởng phòng TN&MT huyện và công chức có liên quan.

Để tiếp tục xử lý dứt điểm vụ việc, UBND huyện giao UBND xã Bình Châu, trước mắt làm việc, vận động kiên quyết tháo dỡ, hỗ trợ tháo dỡ các lều quán tạm, lắp ghép vi phạm trong việc sử dụng đất không đúng quy định, nhất là trường hợp của ông Nguyễn Văn Thi, ông Nguyễn Hữu Phúc, Nguyễn Minh Phương, Tiêu Viết Huỳnh, và phải hoàn thành trước ngày 20/7/2022.

Đối với 2 trường hợp vi phạm là ông Võ Duy Trúc và bà Bùi Thị Hai, UBND xã Bình Châu đã phát hiện, kịp thời đình chỉ, ngăn chặn thì tiếp tục yêu cầu 2 trường hợp này cam kết không vi phạm.

Ngoài ra, UBND huyện yêu cầu xã Bình Châu tiếp tục xác minh cụ thể về nguồn gốc đất, quá trình quản lý sử dụng đất các trường hợp vi phạm và khẳng định về chủ thể sử dụng đất theo quy định, xác định rõ thời điểm vi phạm, loại đất vi phạm, thuê đơn vị tư vấn đo đạc xác định chính xác diện tích đất vi phạm của từng trường hợp vi phạm để xác lập hồ sơ xử lý.

Bên cạnh đó, giao Phòng TN&MT huyện phối hợp với các cơ quan liên quan xác định chủ thể, dấu hiệu, tình tiết và thời gian vi phạm pháp luật đất đai để có hướng xử lý; Phòng Văn hóa và Thông tin huyện có văn bản khẳng định vị trí hiện trạng các công dân vi phạm có thuộc khu vực thắng cảnh Ba Làng An hay không. Hạt Kiểm lâm huyện chủ trì, phối hợp với UBND xã Bình Châu đo đạc xác định vị trí diện tích vi phạm từng trường hợp cụ thể. Từ đó có văn bản xác định diện tích vi phạm có nằm trong quy hoạch 3 loại rừng theo quyết định được cấp thẩm quyền phê duyệt hay không.