Biến đổi khí hậu có thể khiến Thế giới mất một nửa các bãi biển

Bãi biển ở Vịnh West, Dorset. Theo dự báo, West Dorset là một trong những khu vực của Vương quốc Anh sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi xói mòn cát. Ảnh: Tom Corban / Rex / Shutterstock

Xói mòn cát sẽ gây nguy hiểm cho động vật hoang dã và có thể gây ra tình trạng số lượng lớn các khu dân cư ven biển sẽ không còn vùng đệm để bảo vệ những khu này khỏi mực nước biển dâng cao và nước dâng do bão.

Ngoài ra, theo dự báo, các biện pháp của chính phủ các nước nhằm giảm thiểu thiệt hại sẽ ngày càng gây chi phí lớn và trong một số trường hợp không bền vững.

Dự báo cũng cho thấy trong 30 năm, xói mòn cát sẽ phá hủy 36.097 km, tương đương 13,6% đường bờ biển được xác định từ hình ảnh vệ tinh của các nhà khoa học thuộc Trung tâm nghiên cứu chung (JRC) của Ủy ban Châu Âu. Theo các nhà khoa học, tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn trong nửa sau của thế kỷ, cuốn trôi thêm 95.061 km hay 25,7% đường bờ biển trên Trái đất.

Những ước tính này còn cách xa so với thảm họa tồi tệ nhất - ước tính dựa vào một dự báo lạc quan về hành động quốc tế để chống lại biến đổi khí hậu, một kịch bản được gọi là RCP4.5. Trong kịch bản giảm băng tan và sự giãn nở nhiệt của nước thấp hơn, các đại dương sẽ chỉ tăng thêm 50 cm vào năm 2100.

Tuy nhiên, theo Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu, nếu thế giới tiếp tục thải ra các-bon với tốc độ như hiện tại thì mực nước biển sẽ tăng khoảng 80cm. Nếu điều này xảy ra, tổng số 131.745 km bãi biển, tương đương 13% diện tích bờ biển không có băng trên hành tinh, sẽ chìm trong nước.

Trên toàn cầu, sự thu hẹp bờ biển trung bình sẽ là 86,4 mét trong kịch bản RCP4.5 hoặc 128,1 mét trong kịch bản các-bon cao, tuy nhiên các con số sẽ thay đổi đáng kể giữa các địa điểm. Bờ biển phẳng hơn hoặc hoang dã hơn sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn so với những bờ biển dốc hơn hoặc bờ biển được duy trì nhân tạo nhằm phát triển vùng ven biển.

Trong kịch bản tốt nhất, Vương quốc Anh sẽ mất 1.531 km hoặc 27,7% bờ biển và 2.415km (43,7%) trong trường hợp xấu nhất. Được dự báo là những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất, Australia sẽ mất 14.849 km và Canada mất 14.425 km, tiếp theo là Chile - 6,659 km, Mexico - 5,488 km, Trung Quốc - 5.440 km và Mỹ - 5.530 km. Gambia và Guinea-Bissau có đường bờ biển ngắn, nhưng theo dự báo, cả hai cũng sẽ mất hơn 60% đường bờ biển.

Bờ biển xói lở gần những ngôi nhà ven biển tại Collaroy ở Sydney, Australia. Ảnh: James Gourmetley / AAP

Theo nghiên cứu, các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất ở Anh sẽ là phía Tây Dorset, Bắc Devon, Great Yarmouth, Barrow-in-Furness và phía Đông Bắc Lincolnshire. Ở những khu vực này, bãi biển được dự báo sẽ thu hẹp xuống 5 lần mức trung bình quốc gia.

Michalis Vousdoukas, nhà hải dương học tại JRC và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Chiều dài của bờ biển cùng với các vị trí sẽ bị nhấn chìm hơn 100 mét, qua đó chứng minh rằng sự sụt giảm đường bờ biển không có giới hạn. Mức 100 mét là vừa phải do chiều rộng của hầu hết các bãi biển dưới 50 mét, đặc biệt là gần các khu dân cư và ở các đảo nhỏ, chẳng hạn như Caribe và Địa Trung Hải”.

Các bãi biển lớn sẽ thu hẹp từ 100-200 mét trên bờ biển Đại Tây Dương và Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương phía Australia, xóa sạch hơn 60% trữ lượng cát tại một số quốc gia đang phát triển vốn rất mong manh về kinh tế và phụ thuộc chính vào du lịch ven biển.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hành động nhanh chóng để hạn chế khí thải và chống lại tác động của khí hậu có thể giúp giảm tác động. “Giảm thiểu phát thải có thể ngăn chặn 17% sự suy giảm của bờ biển vào năm 2050 và 40% vào năm 2100, do đó bảo tồn trung bình 42 mét cát giữa đất liền và biển” - ông Vousdoukas nói.

Các nhà nghiên cứu dự báo những thay đổi về con người và địa chất trong tương lai dựa trên 30 năm quan sát.

Mực nước biển dâng cao đang làm trầm trọng thêm các vấn đề gây ra bởi việc xây dựng và rào chắn trên bờ như các tòa nhà, đường hoặc đập vốn đã thay đổi chu kỳ bổ sung tự nhiên của các bãi cát.